Ο πιο χαζός άνθρωπος στο δωμάτιο [Μέρος Α]

Αυτό είπε σε μία συνέντευξή του ο Jürgen Klopp, ο καινοτόμος προπονητής της Liverpool FC, που έφερε μέσα σε λίγα μόνο χρόνια, τόσο την άνοδο του club ποδοσφαίρου της Liverpool, όσο και τη νίκη της ομάδας στον ευρωπαϊκό θεσμό του Champions League.

Αντίστοιχα, ο Steve Jobs, είχε πει κάποτε ότι “δεν έχει νόημα να προσλαμβάνεις έξυπνους ανθρώπους για να τους πεις τι να κάνουν. Εμείς προσλαμβάνουμε έξυπνους ανθρώπους, για να μας πουν αυτοί τι θα κάνουμε”.

Όλο και περισσότεροι πετυχημένοι, στο είδος του ο καθένας, άνθρωποι μιλούν για την αξία του να είσαι “ο πιο χαζός άνθρωπος στο δωμάτιο”, όπως λέει και μια λαϊκή φράση. Πόσο συχνά, όμως, έχουμε βρεθεί σε συναντήσεις, όπου είτε τα μέλη της ομάδας επιλέγουν να μη μιλήσουν, να μην πουν τη γνώμη τους, ιδίως αν αυτή είναι διαφορετική, ώστε να μη βρεθούν στο στόχαστρο κάποιου πιθανώς έντονου - ή και άσκοπου, όπως συχνά λέγεται - διαλόγου, είτε και η συνολική συνάντηση καταλήγει σε μία αέναη προσπάθεια του εκάστοτε υπεύθυνου να “πουλήσει” την επαγγελματική του άποψη στον εκάστοτε ανώτερο που βρίσκεται την ίδια στιγμή στην αίθουσα; Και, τελικά, έχουμε μάθει να είμαστε όντως ανοιχτοί στην ιδέα ότι κάποιος άλλος είναι καλύτερος από μας σε κάτι και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο ίσως να μην έπρεπε να χρειάζεται να μας πείσει, αλλά, αντίθετα, θα έπρεπε να είμαστε εξαρχής ανοιχτοί στο να ακολουθήσουμε την άποψή του, μια και δεν είμαστε οι experts σε όλους τους τομείς; Θα μου πεις «ναι, αλλά αν κάτι πάει στραβά, εγώ έχω την ευθύνη, το δικό μου κεφαλάκι παίζεται, όχι του άλλου». Και, ναι, έχεις δίκιο, δεν ξέρεις πόσο σε καταλαβαίνω. Και κάπως έτσι, αναγκαστικά, ερχόμαστε στο ζήτημα-κλειδί: την εμπιστοσύνη. Εμπιστευόμαστε τους γύρω μας; Μπορούμε να τους εμπιστευτούμε;

Σύμφωνα με μελέτη της διαΝέοσις σχετικά με την ελληνική εκδοχή της παγκόσμιας έρευνας αξιών, του 7ου γύρου συγκεκριμένα (World Values Survey-7), στην οποία εξετάζονταν οι αξίες στην Ελλάδα κάνοντας, μάλιστα, σύγκριση τόσο με μετρήσεις που γίνονταν ανά 9 χρόνια στη χώρα (το 1999, το 2008 και το 2017), όσο και με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο, οι Έλληνες εμπιστεύονται τους ανθρώπους- γενικά και απρόσωπα τους ανθρώπους - πολύ λιγότερο από ό, τι έκαναν το 2008 και το 1999, όπου μεταξύ τους είχαν ανεπαίσθητες διαφορές. Η πτώση αυτή μπορεί να χαρακτηριστεί και ως ραγδαία, μια και οι θετικές αξιολογήσεις από 20,7% που ήταν το 2008, πήγαν στο 8,3% το 2017. Αυτό γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρον, αν αναλογιστούμε ότι κι από την ευρωπαϊκή έρευνα, οι Έλληνες, προκύπτει, να έχουν μεγαλύτερο βαθμό επιφύλαξης από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (πάντα με στοιχεία του 2017), «σε βαθμό τέτοιο, ώστε να έχει ήδη διαπιστωθεί η ύπαρξη μιας διακριτής ρωγμής κοινωνικής δυσπιστίας ως χαρακτηριστικό στοιχείο της Ελληνικής κοινωνίας».

Από την άλλη πλευρά, σπουδαίοι άνθρωποι που έχουν εντρυφήσει στον τομέα της ηγεσίας και του business, άνθρωποι που θεωρούνται αυθεντίες στον τομέα τους, όπως ο Robert Dilts και ο Stephen Covey, έχουν μιλήσει και γράψει για την αξία της εμπιστοσύνης στην επιτυχία των επιχειρήσεων. Ο Robert Dilts μάλιστα, αναφέρεται και σε άλλους ενδιαφέροντες όρους, όταν μιλάμε για business και επιτυχή αποτελέσματα. Μιλώντας σχετικά με την ανάγκη που υπάρχει στις επιχειρήσεις των ημερών μας για ‘ψυχολογική ασφάλεια’, εξηγεί ότι θα χρειαστεί να ξαναδούμε τις αξίες των επιχειρήσεων από την αρχή, εντάσσοντας σε πρωτεύουσα θέση τις αξίες του σεβασμού, της υπευθυνότητας, του πραγματικού ‘νοιαξίματος’ που θα πρέπει να έχει ο ένας για τον άλλον – ‘νοιάξιμο’, όχι απλώς ‘ενδιαφέρον’, που έλεγε κι η γιαγιά μου – της εμπιστοσύνης, της αποδοχής ότι οι άλλοι θα έχουν διαφορετική άποψη από τη δική μου και το σημαντικότερο, κατά τον ίδιο τον Dilts, να μην προχωράμε έχοντας ως μόνο κοινό το project, το task, που έχουμε να κάνουμε, αλλά να έχουμε δημιουργήσει ουσιαστικές σχέσεις μεταξύ μας. «Η σχέση μεταξύ μας κι όχι με το στόχο, αυτό είναι το σημείο – κλειδί», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά στο NLP in Business Conference 2023.

Αντίστοιχα, ο προπονητής Jürgen Klopp έρχεται να επιβεβαιώσει τα λεγόμενα του Dilts, αναφέροντας σε μια άλλη δήλωσή του: «έχω αυτό το σύνδρομο βοήθειας. Πραγματικά, νοιάζομαι για τους ανθρώπους». Τα αποτελέσματα του management του Klopp είναι γνωστά παγκοσμίως και είναι σίγουρα πολύ πετυχημένα.

Εμείς, λοιπόν, πόση ουσιαστική εμπιστοσύνη και νοιάξιμο δείχνουμε στο χώρο εργασίας μας; Κι έχουμε, άραγε, τη δύναμη να είμαστε “ο πιο χαζός άνθρωπος στο δωμάτιο”;