Τρόφιμα: SOS για ελλείψεις στην αγορά - ποιες κατηγορίες απειλούνται

Βασικοί λόγοι; Ένας συνδυασμός παραγόντων που ακούει στο τρίπτυχο: κλιματική αλλαγή, έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού διεθνώς και έλλειψη οδηγών μεταφορών!

Η Ένωση που ιδρύθηκε πρόσφατα από τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ της χώρας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για μια σειρά τροφίμων - προϊόντων, επεξηγώντας τους λόγους για τα πιθανά προβλήματα. Ειδικότερα:

Σοκολάτα

Στην κατηγορία της σοκολάτας έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές στα συστήματα παραγωγής, προκειμένου αυτά να συμμορφωθούν με τους νέους κανόνες της Ε.Ε. Παράλληλα, παρατηρείται έλλειμμα παραγωγής για τρίτη συνεχομένη χρονιά ενώ και η προοπτική για την παραγωγή το 2024 παρουσιάζεται μειωμένη.

Φρούτα – Λαχανικά

Εξαιρετικά ευάλωτη είναι η κατηγορία των φρούτων και των λαχανικών απέναντι σε ένα καθεστώς παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών (καύσωνες) ή έντονης λειψυδρίας, φαινόμενα που καταγράφονται σε αρκετές παραγωγικές περιοχές. Ταυτόχρονα, η ζήτηση παραμένει υψηλή, ενώ οι παραγωγές είναι περιορισμένες. Σε αυτό το τοπίο πρέπει να συμπεριληφθεί και το υψηλό κόστος της καλλιέργειας.

Κονσέρβες ψαρικών (τόνου)

Στις κονσέρβες τόνου εντοπίζεται έλλειψη της πρώτης ύλης, ωστόσο αναμένεται εξισορρόπηση στις αρχές Δεκεμβρίου, σε συνάρτηση με το αποτέλεσμα της αλιευτικής περιόδου, που ολοκληρώθηκε προσφάτως. Σημαντική είναι την ίδια ώρα και η επίδραση του αυξημένου κόστους των ναύλων.

Χοιρινό

Η παραγωγή χοιρινού κρέατος στην Ευρώπη εμφανίζεται μειωμένη, ενώ μετά το ξέσπασμα της πανδημίας και στη σκιά των νέων συνθηκών που διαμορφώνονται στο μέτωπο του κόστους των πρώτων υλών, φαίνεται πως σιγά σιγά αρχίζουν να εκλείπουν οι μικρές παραγωγικές μονάδες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ένας ακόμη ανασταλτικός παράγοντας θεωρείται και η σημαντική έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού στα σφαγεία.

Δημητριακά

Σε ό,τι αφορά την κατηγορία των δημητριακών, η κλιματική κρίση έχει αρχίσει και «ροκανίζει» τις σοδειές, ενώ έναν ακόμη «πονοκέφαλο» πρόσθεσε στον κλάδο στα μέσα του περασμένου Ιουλίου η αποχώρηση της Ρωσίας από τη συμφωνία εξαγωγών.

Προϊόντα ντομάτας

Οι συνθήκες αυξημένης ξηρασίας που επικρατούν διεθνώς έχουν επηρεάσει την εν λόγω κατηγορία, με το μεγάλο έλλειμμα να εντοπίζεται στην Ισπανία. Ως επιπλέον ανασταλτικοί παράγοντες θεωρούνται τόσο η μείωση της απόδοσης των γραμμών παραγωγής, λόγω έλλειψης της πρώτης ύλης, καθώς και η αύξηση του κόστους της παραγωγικής διαδικασίας.

Ζυμαρικά

Μειωμένη παραγωγή σιτηρών λόγω κλιματικών αλλαγών

Ζάχαρη

• Μείωση παραγωγής ζάχαρης (2022-23) κατά 12% συγκριτικά με την προηγούμενη αντίστοιχη περίοδο
• Χαμηλά επίπεδα αποθεμάτων ζάχαρης
• Ανησυχίες για την περίοδο συγκομιδής 2023-24 (καθυστέρηση φύτευσης 1 μήνα λόγω βροχής – άνοδος θερμοκρασίας και ξηρασία)

Ρύζια

• Μειωμένη παραγωγή διεθνώς – Η ΙΝΔΙΑ έχει αποκλείσει όλες τις εξαγωγές ρυζιού (εκτός το BASMATI).
• Επίσης η ελληνική συγκομιδή ρυζιού θα καθυστερήσει κατά 1 μήνα (τέλος Οκτωβρίου) λόγω των καλοκαιρινών βροχοπτώσεων την περίοδο του Αυγούστου στην περιοχή της Θεσσαλονίκης.

Ελαιόλαδα

Σημαντικός είναι ο προβληματισμός και για το ελαιόλαδο, καθώς οι μεγάλες παραγωγικές χώρες (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Τυνησία) την τρέχουσα ελαιοκομική χρονιά απώλεσαν σημαντικό μέρος της παραγωγής, η οποία έφτασε στην περίπτωση της Ισπανία ακόμα και στο 70% λόγω κλιματικής αλλαγής (πχ ξηρασίας).

Ειδικότερα, Βάση τελευταίων εκτιμήσεων αναμένεται η παραγωγή της Ισπανίας μειωμένη και την επόμενη σεζόν (2024).

Ενδεχομένως οι τελευταίες βροχοπτώσεις βοηθήσουν για μια ελαφρά βελτίωση των ήδη καταπονημένων δέντρων αλλά πρέπει να αξιολογηθεί.

Αναφορικά με την ελληνική παραγωγή τελευταίες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι θα κινηθεί περίπου στα ίδια επίπεδα ή ελαφρώς πτωτικά.

Οι επιπτώσεις του «Daniel» στη Θεσσαλία

Κατά τα άλλα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος, σημαντικές είναι οι επιπτώσεις της κακοκαιρίας «Daniel» στη Θεσσαλία. Εξειδικεύοντας σε κατηγορίες:

Νωπό κρέας (Χοιρινά – Αρνιά)

Το πρόβλημα θα υπάρξει περισσότερο στα αρνιά, καθώς ένα μεγάλο κομμάτι των χοιρινών εισάγεται οπότε θα υπάρξει εξισορρόπηση στην έλλειψη.

Φρούτα (Μήλα Ζαγοράς)

Τα μήλα είναι στα δέντρα, αλλά όπου δεν έχουν καταστραφεί τα χωράφια, υπάρχει δυσκολία πρόσβασης και μεταφοράς για αποθήκευση, εξαιτίας του καταστραμμένου οδικού δικτύου.

Εκτίμηση ότι ελλείψεις σε μήλα και αχλάδια δεν θα υπάρξουν, καθώς η ζήτηση θα καλυφθεί από άλλες περιοχές.

Σιτηρά - Όσπρια

Η φετινή συγκομιδή έχει γίνει και οι ποσότητες που έχουν καταστραφεί στις αποθήκες δεν είναι μεγάλες. Το πρόβλημα είναι η σπορά της επόμενης σοδιάς, καθώς τα περισσότερα χωράφια έχουν καταστραφεί.