Πώς θα ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα: Οι προτάσεις της ΚΕΕΕ ενόψει ΔΕΘ

Υπόμνημα με τις θέσεις και τις προτάσεις της ΚΕΕΕ κατατέθηκε στον πρωθυπουργό και στους πολιτικούς αρχηγούς, λίγες μέρες πριν την 87η Διεθνή ‘Έκθεση Θεσσαλονίκης.

Η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας με στοχευμένες παρεμβάσεις, η έγκαιρη και αποτελεσματική αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων, η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων με στόχο τη θωράκιση και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας οικονομίας αποτελούν βασικά σημεία του υπομνήματος.

Η ΚΕΕΕ δύναται να συμβάλλει καθοριστικά στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων, καθώς αποτελεί το θεσμικό συνομιλητή της πολιτείας σε θέματα επιχειρηματικότητας και εκπροσωπεί την επιμελητηριακή κοινότητα.

Ακολουθεί το υπόμνημα της ΚΕΕΕ:

«Η περίοδος που διανύουμε χαρακτηρίζεται από έντονες προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες για την ελληνική οικονομία. Όλα δείχνουν ότι η Ευρώπη έχει μπροστά της έναν ακόμη δύσκολο χειμώνα στασιμότητας, σε συνθήκες υψηλού δομικού πληθωρισμού, νομισματικής και δημοσιονομικής σύσφιγξης. Οι πρωτοφανείς στην ιστορία του κοινού νομίσματος επιτοκιακές αυξήσεις – σε συνδυασμό με τα περιορισμένα περιθώρια κρατικής στήριξης της ανάπτυξης – πλήττουν σοβαρά την οικονομία της ευρωζώνης.

Παρά τους μετωπικούς ανέμους από το εξωτερικό περιβάλλον, οι προσδοκίες της αγοράς και της κοινωνίας για την πορεία της εγχώριας οικονομίας είναι υψηλές.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΔΝΤ, τον ΟΟΣΑ και τις εκτιμήσεις μεγάλων διεθνών οίκων, η ανάπτυξη για το 2023 θα κυμανθεί σε επίπεδα σημαντικά υψηλότερα του μέσου όρου της ευρωζώνης. Θετικές είναι οι εξελίξεις και σε δημοσιονομικό επίπεδο, καθώς το 2022 η Ελλάδα πέτυχε πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο για το 2023 αναμένεται ότι θα φτάσει στο 1,1% του ΑΕΠ.

Η εξάλειψη του πολιτικού ρίσκου μετά τις εκλογές του Ιουνίου ενίσχυσε την εμπιστοσύνη στη σταθερότητα και στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, με το δείκτη οικονομικού κλίματος να βελτιώνεται σταθερά. Το 2022 ο αριθμός των επιχειρήσεων διευρύνθηκε, με τις νέες εγγραφές στο ΓΕΜΗ να σημειώνουν τη μεγαλύτερη αύξηση, που έχει καταγραφεί στα 10 χρόνια λειτουργίας του.

Η απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, μέσω του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του ΕΣΠΑ 2021 – 2027 στηρίζουν την επενδυτική δραστηριότητα, λειτουργώντας ως ανάχωμα στην άνοδο των επιτοκίων. Η βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω, με την επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας, η οποία θα διευκολύνει σημαντικά τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.

Οι ελληνικές επιχειρήσεις παραμένουν σε κατάσταση εγρήγορσης. Συνεχίζουν να μάχονται ενάντια σε τρέχοντα και χρόνια προβλήματα, όπως είναι η αύξηση του κόστους, η συσσώρευση υποχρεώσεων εξαιτίας των διαδοχικών κρίσεων της περασμένης διετίας, η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, αλλά και οι περιφερειακές ανισότητες, η δυσκολία πρόσβασης σε χρηματοδότηση κ.ά. Ταυτόχρονα, προσπαθούν να διασφαλίσουν συνθήκες βιωσιμότητας και ανάπτυξης στο μέλλον, ανασχεδιάζοντας τις στρατηγικές, προγραμματίζοντας νέες επενδύσεις, ενσωματώνοντας νέες τεχνολογίες.

Αυτή η προσπάθεια είναι άμεσα συνυφασμένη με την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χώρας. Ο μόνος δρόμος για την επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, με παράλληλη ενίσχυση των εισοδημάτων, περνά μέσα από τη σταθερή βελτίωση της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων – ιδιαίτερα των μικρομεσαίων, οι οποίες συνεισφέρουν το 92% του παραγόμενου εθνικού προϊόντος της ελληνικής οικονομίας, το 40% των εξαγωγών και το 70% της απασχόλησης. Περνά, επίσης, από τη διαμόρφωση όρων που ευνοούν την ισόρροπη ανάπτυξη και τη δίκαιη διάχυση του οφέλους της, στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, σε κάθε περιφέρεια της χώρας.

Αναγνωρίζοντας τα θετικά βήματα που έχουν γίνει ως τώρα, η αγορά αναμένει περισσότερες ακόμη δράσεις για την ενδυνάμωση των μικρομεσαίων ειδικά επιχειρήσεων, ώστε να μπορέσουν να υποστηρίξουν τον παραγωγικό μετασχηματισμό και την ανάπτυξη της οικονομίας.

Αναμένουμε έγκαιρη και αποτελεσματική αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων, ώστε να μη λειτουργήσουν μόνο ως πηγή πρόσκαιρης ρευστότητας, αλλά να δημιουργήσουν μόνιμο αναπτυξιακό αντίκτυπο για τις επιχειρήσεις και την οικονομία.

Παράλληλα με την κινητοποίηση επενδύσεων, αναμένουμε τη συνέχιση των δομικών μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανθεκτικότητα, τη συνολική παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.

Αναμένουμε πολιτικές για την ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης, μέσων της αναβάθμισης των περιφερειακών υποδομών, της εφαρμογής στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης, την αναβάθμιση του πρωτογενούς τομέα, την παροχή κινήτρων και ενισχύσεων για τη στήριξη της τοπικής επιχειρηματικότητας, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη διακράτηση των νέων ανθρώπων στον τόπο τους.

Αναμένουμε ένα στοχευμένο μείγμα δράσεων για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, η οποία πλήττει τόσο τις επιχειρήσεις όσο και τα νοικοκυριά, πιέζοντας το διαθέσιμο εισόδημα, τις προσδοκίες και τις αγοραστικές δαπάνες των καταναλωτών.

Αναμένουμε, τέλος, να συνεχιστούν τα λελογισμένα βήματα μείωσης της φορολογίας και της επιβάρυνσης της μισθωτής εργασίας, στο πλαίσιο μιας συνετής και υπεύθυνης δημοσιονομικής πολιτικής. Η ανάγκη για διατήρηση της δημοσιονομικής ισορροπίας είναι αυτονόητη και θα πρέπει να υπηρετηθεί, μέσα από ένα υγιές μείγμα δαπανών και εσόδων: με ενισχυμένο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, συγκράτηση των λειτουργικών δαπανών του κράτους, διεύρυνση της φορολογικής βάσης και αποτελεσματική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιμελητηριακή Κοινότητα καταθέτει τις ακόλουθες θέσεις και προτάσεις, για τα θέματα που αφορούν την ανάπτυξη και την επιχειρηματικότητα:

Αντιμετώπιση της εισαγόμενης ακρίβειας και του πληθωρισμού κερδών

• Συνέχιση των στοχευμένων μέτρων στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, με έμφαση στην ενίσχυση των πλέον ευάλωτων και στο βαθμό που επιτρέπουν οι αντοχές του προϋπολογισμού.
• Αποτελεσματικοί έλεγχοι στην αγορά, με εστίαση στους παράγοντες που επηρεάζουν την τελική τιμή των προϊόντων, σε ευρύ φάσμα κατηγοριών και σε όλα τα βασικά στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας (παραγωγή, μεταποίηση, χονδρική-λιανική πώληση). Αξιοποίηση ψηφιακών τεχνολογιών, για τον έλεγχο και την καταπολέμηση κερδοσκοπικών πρακτικών που λειτουργούν σε βάρος του καταναλωτή και της αγοράς.
• Κινητοποίηση των τραπεζών για τη σύγκλιση μεταξύ επιτοκίων καταθέσεων και επιχορηγήσεων.

Αξιοποίηση αναπτυξιακών και χρηματοδοτικών εργαλείων

• Αξιοποίηση των πόρων που διατίθενται μέσω των προγραμμάτων και των χρηματοδοτικών εργαλείων του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – με τα πρόσθετα κονδύλια από το πρόγραμμα REPowerEU και των νέων εγγυοδοτικών εργαλείων, με κονδύλια 4,5 δισ. ευρώ της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
• Παρεμβάσεις για τη διευκόλυνση της ένταξης των πολύ μικρών επιχειρήσεων σε δράσεις του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης: μείωση ελάχιστου ύψους επενδυτικού σχεδίου, λήψη πρόσθετης δανειοδότησης από το τραπεζικό σύστημα (απόδειξη ίδιας συμμετοχής).
• Παροχή επιπλέον ποσοστού ενίσχυσης για τι μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε περιοχές με αυξημένη ανεργία, χαμηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ, σημαντική μείωση πληθυσμού, καθώς σε περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές.
• Διεύρυνση της περιμέτρου των μικρών επιχειρήσεων που αποκτούν πρόσβαση σε προγράμματα χρηματοδότησης, μέσω της πλατφόρμας αξιολόγησης της Αναπτυξιακής Τράπεζας και της παροχής εγγυήσεων προς τις τράπεζες, για τη χορήγηση δανείων.
• Απλοποίηση και συντόμευση του περιεχομένου των προκηρύξεων, ώστε να είναι ευκολότερη η διαχείρισή τους από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
• Απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών αξιολόγησης και έγκρισης των επενδυτικών προτάσεων σε όλα τα στάδια, με δραστικό περιορισμό των γραφειοκρατικών διαδικασιών.
• Αναβάθμιση του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ), ώστε να αποκτήσει απλούστερη, πιο φιλική προς το χρήστη αρχιτεκτονική, καθώς και διαλειτουργικότητα με άλλα πληροφοριακά συστήματα (π.χ. Τaxisnet, «Εργάνη» και ΓΕΜΗ).
• Καμπάνια ενημέρωσης και εκπαίδευσης των μικρών επιχειρήσεων, για δράσεις και διαδικασίες χρηματοδότησης, σε όλους τους νομούς της χώρας, με συνεργασία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και της ΚΕΕΕ. Αξιοποίηση σύγχρονων ψηφιακών μέσων και εργαλείων. Απλές οδηγίες, συμπληρωμένα παραδείγματα κ.λπ.

Βελτίωση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα

• Μέτρα ελέγχου και περιορισμού του ιδιωτικού χρέους, με έμφαση στη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που μπορούν να διεκδικήσουν με αξιώσεις μια δεύτερη ευκαιρία. Παράλληλη θέσπιση ισχυρών δικλείδων ασφαλείας, ώστε να μη δημιουργούνται άνισες συνθήκες σε βάρος των συνεπών δανειοληπτών.
• Ρύθμιση χρεών με διαγραφή μέρους βασικής οφειλής χρεών και 120 δόσεις και ένταξη στο σχήμα σε όσους απώλεσαν τη ρύθμιση του 2019. Περαιτέρω βελτίωση του πτωχευτικού κώδικα, ώστε να παρέχει ένα ολιστικό πλαίσιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους, με προστασία της πρώτης κατοικίας, της αγροτικής γης και της επαγγελματικής στέγης.
• Βιώσιμες λύσεις για τους καλόπιστους οφειλέτες, προκειμένου να ρυθμίσουν προβληματικά δάνεια και να αποκαταστήσουν την πρόσβασή τους στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Παροχή δεύτερης ευκαιρίας για χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και πρόσβαση στην αρωγή της Αναπτυξιακής Τράπεζας.
• Πρόσβαση σε μικροχρηματοδοτήσεις για ποσά έως 25.000, χωρίς γραφειοκρατικές αγκυλώσεις για μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Βελτίωση του φορολογικού περιβάλλοντος. Σταθερά βήματα μείωσης της φορολόγησης, σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση της μάχης κατά της φοροδιαφυγής.

• Αυστηροποίηση των ελέγχων για την πάταξη της παραοικονομίας και της φοροδιαφυγής.
• Φορολογικά κίνητρα για την ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας: φοροαπαλλαγές με σκοπό τη δημιουργία αποθεματικού, κίνητρα για συνενώσεις, φορολογική απομείωση ζημιών, διεύρυνση εκπιπτόμενων δαπανών. Ειδικά κίνητρα για επενδύσεις στη βιώσιμη παραγωγή και λειτουργία: ανακύκλωση, αγορά οχημάτων με χαμηλές εκπομπές κ.λπ.
• Εφαρμογή της κυβερνητικής δέσμευσης για σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.
• Σταδιακή περαιτέρω μείωση του συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων – ώστε να φθάσει στο 20% - καθώς και των ασφαλιστικών εισφορών.
• Θέσπιση αφορολόγητου 10.000 ευρώ για ελεύθερους επαγγελματίες αυτοαπασχολούμενους και τους εργαζόμενος με μπλοκ.
• Μείωση προκαταβολής φόρου νομικών προσώπων στο 50% και προγραμματισμός για σταδιακή κατάργηση εντός 4ετίας.
• Μείωση του ΕΦΚ και του ΦΠΑ σε βασικά αγαθά, σε συνάρτηση με την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.
• Προσαρμογή του πλαισίου ληξιπρόθεσμων οφειλών, καθώς σήμερα ακόμη και μια μέρα καθυστέρησης συνεπάγεται απώλεια δυνατότητας ρύθμισης και αύξηση δόσεων παγίων ληξιπρόθεσμων οφειλών στον ΕΦΚΑ.
• Εφαρμογή της πρόβλεψης για απαλλαγή από το καθεστώς ΦΠΑ των επιχειρήσεων με ακαθάριστα έσοδα ως 25.000.
• Ειδικές ρυθμίσεις για τη στήριξη των μικρών επιχειρήσεων της Περιφέρειας: ελάχιστη καταβολή ποσού για ασφαλιστικές εισφορές και μείωση του συντελεστή φορολόγησης για επιχειρήσεις σε περιοχές κάτω των 1.000 κατοίκων.
• Εξορθολογισμός του ΕΝΦΙΑ - Κατάργηση ΕΝΦΙΑ σε ακίνητα ιδιοκτησίες μεταποιητικών επιχειρήσεων και 50% μείωση σε κάθε άλλο επιχειρηματικό ακίνητο

Στήριξη των επιχειρήσεων της Περιφέρειας, αντιμετώπιση του κινδύνου ερήμωσης της υπαίθρου.

• Ειδική ποσόστωση συμμετοχής σε προγράμματα της ΔΥΠΑ, για τις επιχειρήσεις που λειτουργούν σε περιοχές με πληθυσμό έως 2.000 κατοίκων
• Ειδική ποσόστωση συμμετοχής σε προγράμματα χρηματοδότησης, για νέους επιχειρηματίες έως 32 ετών, οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε περιοχές με πληθυσμό έως 2.000 κατοίκων.
• Ειδική ποσόστωση στον προϋπολογισμό του προγράμματος «Τουρισμός για Όλους», με σκοπό τη στήριξη των ορεινών περιοχών.
• Δημιουργία πανεπιστημιακών τμημάτων στην Περιφέρεια, σε αντικείμενα που σχετίζονται με τον τουρισμό, τον πρωτογενή τομέα, τα τεχνικά επαγγέλματα.
• Κίνητρα για την εγκατάσταση νέων επαγγελματιών και επιχειρηματιών σε περιοχές με πληθυσμό έως 10.000 κατοίκων.
• Προώθηση του κοινωνικού επιχειρείν, ενθάρρυνση επιχειρήσεων με κοινωνικό προσανατολισμό, που συνεισφέρουν στην ευημερία των τοπικών κοινοτήτων.

Ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων της Περιφέρειας. Εδραίωση μηχανισμών και δομών στήριξης και καθοδήγησης, ώστε να αυξηθούν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις και να καταπολεμηθούν οι περιφερειακές ανισότητες – καθώς σήμερα πάνω από το 80% του συνόλου των εξαγωγών πραγματοποιείται σε μόλις τρεις περιφέρειες της χώρας (Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου)

Ενίσχυση του τομέα της μεταποίησης, με οριζόντιες και κλαδικές στρατηγικές για την εξάλειψη εμποδίων και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της προστιθέμενης αξίας των ελληνικών προϊόντων.

• Προώθηση και στήριξη επενδύσεων για την ανάπτυξη νέων ή την αναβάθμιση υφιστάμενων γραμμών παραγωγής, με έμφαση στον προηγμένο και ψηφιακά ελεγχόμενο βιομηχανικό εξοπλισμό, τα συστήματα ελέγχου της παραγωγής
• Κίνητρα για την ανάπτυξη βιομηχανικών συνεργασιών με σκοπό την ενίσχυση της παραγωγής και την ένταξη στα διεθνή δίκτυα παραγωγής.
• Σύνδεση των προϊόντων του πρωτογενούς τομέα με τη μεταποίηση, τη βιομηχανία των τροφίμων και τον τουρισμό.
• Ειδικά προγράμματα εκπαίδευσης μικρομεσαίων παραγωγικών επιχειρήσεων, σε θέματα τυποποίησης, branding, εξαγωγών κ.λπ.

Αναβάθμιση του πρωτογενή τομέα

• Αξιοποίηση της δυνατότητας διάθεσης του 3% των πόρων του 1ου Πυλώνα της ΚΑΠ, για τη χρηματοδότηση Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των Οργανώσεων Παραγωγών σε όλους τους τομείς.
• Προσαρμογή στις συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή: ενισχύσεις για αναδιάρθρωση καλλιεργειών, νέα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων.
• Επέκταση του προγράμματος Ερευνώ – Καινοτομώ στον πρωτογενή τομέα.
• Κίνητρα και ενισχύσεις σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις για τη μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος. Ενθάρρυνση της δημιουργίας συνεργατικών σχημάτων, για την υιοθέτηση καινοτομιών στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας.
• Διάχυση της γνώσης στον αγροτικό πληθυσμό, μέσα από προγράμματα κατάρτισης και Εθνικό Σύστημα Παροχής Γεωργικών Συμβουλών. Ειδικά προγράμματα κατάρτισης σε θέματα παραγωγής, προώθησης και πώλησης αγροτικών προϊόντων.
• Ενίσχυση της εθνικής στρατηγικής για τους νέους αγρότες.
• Ολοκλήρωση της ένταξης του ΟΠΕΚΕΠΟΕ στην ψηφιακή πλατφόρμα του gov.gr και πλήρης ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του ΕΛΓΑ για την άμεση καταγραφή των ζημιών στην παραγωγή και η γρήγορη αποζημίωση των πληγέντων.
• Άμεση υλοποίηση του προγράμματος «Ύδωρ 2.0» για την ορθολογική χρήση νερού, την εξοικονόμηση πόρων και την αύξηση της αποδοτικότητας των καλλιεργειών.
• Στήριξη της επιχειρηματικότητας στον πρωτογενή τομέα, με δημιουργία αγροτικού τμήματος σε κάθε επιμελητήριο.
• Προγράμματα προώθησης και προβολής των ελληνικών προϊόντων αγροδιατροφής στο εξωτερικό. Προώθηση του αγροτουρισμού και της γευσιγνωσίας.
• Προώθηση και ενίσχυση της ευρωπαϊκής πολιτικής Farm to Μarket

• Ενίσχυση επενδύσεων για την αυτονόμηση των γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων στο σύνολο της εγκατεστημένης ισχύος
• Προώθηση και χρηματοδότηση συνεργατικών σχημάτων παραγωγών, για δημιουργία δημοπρατηρίου αγροτικών προϊόντων και ενεργοποίηση της αντίστοιχης πλατφόρμας.

Πολιτικές για την ποιοτική ανάπτυξη του τουρισμού, με ενίσχυση των βασικών υποδομών και της ψηφιοποίησης των υπηρεσιών, με εκπαίδευση και κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού, με σύγχρονες στρατηγικές προβολής, αλλά και ορθολογικής διαχείρισης του τουριστικού προϊόντος της χώρας, με όρους αειφορίας και σεβασμού στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον.

Ολοκλήρωση του ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τον τουρισμό και εξορθολογισμός του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη σύσταση και λειτουργία των τουριστικών επιχειρήσεων και εγκαταστάσεων

Συστηματική ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού, στο πλαίσιο των περιφερειακών αναπτυξιακών στρατηγικών.

Προώθηση της καινοτομίας: περαιτέρω ενίσχυση της χρηματοδότησης της βασικής έρευνας, στενότερη διασύνδεση των επιχειρήσεων με πανεπιστήμια και ερευνητικούς φορείς, για τη δημιουργία προγραμμάτων έξυπνης εξειδίκευσης σε τοπικό επίπεδο, ανάπτυξη τοπικών συνεργατικών σχηματισμών, κέντρων ικανοτήτων και κόμβων καινοτομίας.

• Ενίσχυση υφιστάμενων επιχειρήσεων για την έρευνα και παραγωγή καινοτόμων προϊόντων, μέσω σχετικών δράσεων του ΕΣΠΑ, όπως τα Κουπόνια Καινοτομίας κ.ά.
• Προτεραιότητα στη δημιουργία spin-off σε υφιστάμενες επιχειρήσεις καθώς και σε συνεργασίες με ερευνητικά ιδρύματα και πανεπιστήμια.

Διασφάλιση επαρκούς, φιλικής προς το περιβάλλον και οικονομικά βιώσιμης ενεργειακής τροφοδοσίας.

• Επίσπευση των πολιτικών για τη μετάβαση σε πράσινες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με στόχο τη διασφάλιση ενεργειακής αυτονομίας και την μείωση του κόστους για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
• Επιτάχυνση των επενδύσεων σε έργα αυτοπαραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ και ιδιαίτερα στην εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, με το καθεστώς του ενεργειακού συμψηφισμού (net metering)
• Αναβάθμιση δικτύων και υποσταθμών ηλεκτρικού ρεύματος, για την ικανοποίηση των αιτημάτων των επιχειρήσεων για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος με net metering.
• Ενίσχυση των επιχειρηματικών ενεργειακών κοινοτήτων που έχουν στόχο την μείωση του ενεργειακού κόστους
• Αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς ενέργειας, με κανόνες που διασφαλίζουν σταθερότητα, προβλεψιμότητα και συνέχεια.

Προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης:

• Ρήτρα κλιματικής αλλαγής σε όλες τις μελέτες ΜΠΕ και ΣΜΕΕ και ειδικών σχεδίων ανάπτυξης,
• Πλαίσιο εγκατάστασης και λειτουργίας φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων
• Κίνητρα και επιμόρφωση νοικοκυριών και επιχειρήσεων για την αύξηση της ανακύκλωσης στην πηγή, προσθήκη νέων ρευμάτων, μαζική εφαρμογή του «πληρώνω όσο πετάω», για να μειωθούν τα δημοτικά τέλη
• Τέλος στις παράνομες χωματερές, δημιουργία βιώσιμων Χώρων Υγειονομικής Ταφής και Κέντρων Ανακύκλωσης, επέκταση του δικτύου μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων, ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων των μονάδων διαχείρισης αποβλήτων.
• Έμφαση στην ορθή εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας για το χωροταξικό, καθώς και του ρυθμιστικού και κανονιστικού πλαισίου για τον αιγιαλό, τα οποία κρίνονται επαρκή αρκεί να εφαρμοστούν σωστά, με στόχο την αειφόρο αξιοποίηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων σε κάθε περιοχή της χώρας.

Λελογισμένα μέτρα για την ενίσχυση των εισοδημάτων (κατώτατος μισθός, τριετίες, ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα κ.ά.) στο πλαίσιο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας αλλά και της διασφάλισης της ανταγωνιστικότητας της εθνικής οικονομίας.

Ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, των δασικών χαρτών, του καθορισμού χρήσεων γης. Πολεοδομικά σχέδια σε όλη την Ελλάδα. Δημιουργία νέου χωροταξικού σχεδιασμού, για ΑΠΕ, τουρισμό, βιομηχανία και υδατοκαλλιέργειες. Η χώρα χρειάζεται ένα ξεκάθαρο χωροταξικό πλαίσιο, με σαφείς κανόνες, που θα εφαρμόζονται αυστηρά και για όλους, θα προστατεύουν το περιβάλλον από παραβάσεις, αλλά και τους νόμιμους επενδυτές από άσκοπες καθυστερήσεις και ταλαιπωρία.

Επιτάχυνση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στη δημόσια διοίκηση, στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης, στην υγεία, στην παιδεία, στην πολιτική προστασία.

Ολοκλήρωση μεγάλων έργων υποδομής στον τομέα των μεταφορών

• Ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ, του Ε65, του οδικού άξονα Κακαβιά – Ρίο – Τσακώνα, των αυτοκινητοδρόμων Πάτρα – Πύργος, Αμβρακία – Άκτιο, Καλαμάτα – Ριζόμυλος – Πύλος – Μεθώνη, παράκαμψη Χαλκίδας – Ψαχνών, Μπράλος – Άμφισσα.
• Κατασκευή και ολοκλήρωση του αεροδρομίου στο Καστέλι Κρήτης
• Κατασκευή της Ανατολικής Εσωτερικής Περιφερειακής Θεσσαλονίκης (flyover) και επέκταση του ΜΕΤΡΟ προς το Αεροδρόμιο Μακεδονία.
• Κατασκευή των νέων σιδηροδρομικών γραμμών Θεσσαλονίκη – Καβάλα – Ξάνθη και Καλαμπάκα – Ιωάννινα – Ηγουμενίτσα.
• Άμεση παράδοση του έργου εκσυγχρονισμού της σηματοδότησης και της τηλεδιοίκησης και της εγκατάστασης του συστήματος ETCS, επί της σιδηροδρομικής γραμμής ΣΚΑ – Προμαχώνας, του βασικού σιδηροδρομικού άξονα της χώρας μας.

Ενίσχυση των δεξιοτήτων των εργαζόμενων και των νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας:

• Σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας.
• Επένδυση σε προγράμματα συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης και επανειδίκευσης με έμφαση σε τεχνικές ειδικότητες (υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, συντηρητές, τεχνίτες επισκευών οχημάτων κλπ.), προκειμένου να επιτευχθεί η απαραίτητη ενίσχυση και αναβάθμιση των τεχνικών σχολών για την κάλυψη της έλλειψης εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού.
• Επέκταση της εφαρμογής και της διάρκειας της πρακτικής άσκησης
• Λειτουργία εθνικού συστήματος πιστοποίησης των δεξιοτήτων, που αποκτώνται στο πλαίσιο των προγραμμάτων κατάρτισης.
• Μόνιμος μηχανισμός διάγνωσης αναγκών στην αγορά εργασίας με ενεργό συμμετοχή των Επιμελητηρίων
• Προγράμματα κάλυψης των κενών θέσεων σε χειρωνακτικής και χαμηλής εξειδίκευσης θέσεις εργασίας.
• Παροχή κινήτρων για προσέλκυση στελεχών από το εξωτερικό με στόχο την αντιστροφή του brain drain και τον εμπλουτισμό του υφιστάμενου δυναμικού με στελέχη που έχουν διεθνή εμπειρία ώστε να υπάρξει προστιθέμενη αξία για τις ελληνικές επιχειρήσεις.
• Κίνητρα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για την εκπαίδευση του προσωπικού τους σε νέες τεχνολογίες, σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία, αυτοματισμούς κ.λπ.

Συνέχιση και ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης της δημόσιας διοίκησης

• έμφαση στη διαλειτουργικότητα των εφαρμογών και στην απλοποίηση των διαδικασιών
• τολμηρές πολιτικές για τη συνολική αναβάθμιση της λειτουργίας του κράτους: καθολική εφαρμογή της αξιολόγησης, αύξηση της κινητικότητας σε ανώτερες διοικητικές θέσεις, ενίσχυση του ρόλου του ΑΣΕΠ, κ.ά.
• μεταφορά αρμοδιοτήτων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση με ανάλογη ενίσχυση των πόρων της – π.χ. με απόδοση μέρους των φόρων της ακίνητης περιουσίας
• συνέχιση και εμβάθυνση της προσπάθειας για κωδικοποίηση και απλοποίηση της νομοθεσίας.

Ενδυνάμωση των Επιμελητηρίων και αξιοποίηση του αναπτυξιακού τους ρόλου

• Βελτιώσεις και τροποποιήσεις στον Ν. 4919/2022 σχετικά με τη σύσταση εταιρειών μέσω των Υπηρεσιών Μιας Στάσης (Υ.Μ.Σ.) και τήρηση του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ.) και στα άρθρα του Ν. 4497/2017 που αφορούν την επιμελητηριακή νομοθεσία. Στόχος είναι η διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας των επιμελητηρίων, ιδιαίτερα των μικρότερων, καθώς και η ενίσχυση του αναπτυξιακού τους ρόλου.
• Υλοποίηση του θεσμού των Κέντρων Υποστήριξης Επιχειρήσεων (ΚΥΕΠΙΧ), που προβλέπονται στο άρθρο 66 του Ν. 4497/2017, με αντικείμενο την παροχή διοικητικών πληροφοριών και την υποστήριξη των εταιρειών κάθε νομικής μορφής, καθώς και των ατομικών επιχειρήσεων, στη διεκπεραίωση διαδικασιών δημοσίου δικαίου, από την υποβολή της αίτησης μέχρι την έκδοση της τελικής πράξης.
• Χρηματοδοτική υποστήριξη των Επιμελητηρίων για την ψηφιοποίηση του συνόλου των υπηρεσιών τους.
• Δημιουργία Innovation Centers στα Επιμελητήρια, στο πλαίσιο των δομών στήριξης επιχειρηματικότητας και των ΚΥΕΠΙΧ. Αξιοποιώντας το ρόλο τους στη διαχείριση του ΓΕΜΗ, τα Επιμελητήρια μπορούν να εξελιχθούν σε κέντρα στατιστικής αποτύπωσης της καινοτομίας σε όλη την Ελλάδα, παρέχοντας χρήσιμη πληροφόρηση και συμβάλλοντας στη χάραξη στοχευμένων πολιτικών σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
• Αξιοποίηση των τοπικών Επιμελητηρίων στην ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων του πρωτογενούς τομέα. Ένταξη στους επιλέξιμους φορείς από το ΥΠΑΑΤ, για συμμετοχή σε εκθέσεις προώθησης αγροδιατροφικών προϊόντων στο εξωτερικό.
• Προκήρυξη χρηματοδοτικών προγραμμάτων για την ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, με φορείς υλοποίησης τα Επιμελητήρια.

Σήμερα, η Ελλάδα μπορεί και οφείλει να τρέξει ακόμη πιο γρήγορα, προκειμένου να επιταχύνει την ανάπτυξη της οικονομίας της και να επιταχύνει την πραγματική σύγκλιση με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών.

Τα Επιμελητήρια της χώρας θα παραμείνουν στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας, με ισχυρή και σοβαρή εκπροσώπηση σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, με αποτελεσματικές διεκδικήσεις από την Πολιτεία, με χρήσιμες υπηρεσίες και δράσεις που στηρίζουν τις ελληνικές επιχειρήσεις σε κάθε γωνιά της Ελλάδας».