Οδοιπορικό στην Πολωνία: Wroclaw, πόλη χρωμάτων και σχημάτων

Αυτό συνέβη με εμένα όταν επισκέφτηκα για πρώτη φορά τον Μάϊο του 2023 το Wroclaw (Βροτσλάβ) επί του ποταμού Οντερ στην Σιλεσία της Πολωνίας. Ξεκινώντας το οδοιπορικό, «συνάντησα» ένα πλήθος χρωμάτων, όσο πλησίαζα ιστορικό το κέντρο της πρωτεύουσας της Σιλεσίας, οι αποχρώσεις γίνονταν εντονότερες. Τα χρώματα, όμως διατηρούσαν μία ανατρεπτική δύναμη, αφήνοντας με όμως να «ακουμπήσω» τη γραφή και τη γλώσσα. Το Wroclaw με ενέπνευσε να «ρουφήξω» με χαρά το σχήμα και το χρώμα.

Η «Οδός» της σύνθεσης και της αντιπαράθεσης

Το Wroclaw βρίσκεται πάνω στην ιστορική και σπουδαίας σημασίας για τον πολιτισμό και το εμπόριο μεσαιωνική οδό “Via Regia” ή Βασιλική Οδός στην εποχή της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η “Via Regia” είναι η αρχαιότερη και μακρύτερη οδός που ένωνε και ενώνει την Ανατολική με την Δυτική Ευρώπη. Ξεκινούσε από το Santiago Compostela της Ισπανίας και κατέληγε στο Κίεβο της Ουκρανίας μέσω της Γαλλίας, της Γερμανίας (Mainz, Fulda, Erfurt, Leiptzig, Goertlitz), Πολωνίας (Boleslaviec, Wroclaw, Krakow), Σήμερα είναι ο Ευρωπαϊκός Διάδρομος ΙΙΙ μήκους 4.500 χιλιομέτρων που συνδέει 10 χώρες της Ευρώπης.

Αν περνάς από τα σύνορα 10 χωρών σε μία απόσταση 4.500 χιλιομέτρων, μπορείς να περνάς μέσα από τα ανθρώπινα σύνορα, συναντάσαι και διασταυρώνεσαι με όλα τα ιστορικά γεγονότα που τέμνουν τον χρόνο. Διαμορφώνεις, έρχεσαι σε αντιπαράθεση, δεν έχεις δεύτερες σκέψεις, συνθέτεις έχοντας άφθονα υλικά.

Via REGIA

Για πάνω από 2.000 χρόνια έμποροι, σώματα στρατού, βασιλείς, μετανάστες και ταξιδιώτες άφησαν το αποτύπωμα τους στην Via Regia. Η “Οδός» μετρά εκατοντάδες ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία της Ευρώπης, διέδωσαν τη γνώση, συνέβαλλαν στην κατανόηση της ιστορικής και πολιτιστικής ταυτότητας της Ευρώπης.

To Wroclaw είναι η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Πολωνίας σε πληθυσμό –περί τους 1.000 κατοίκους- και η τέταρτη σε έκταση –σχεδόν 293 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Στην μακρά της ιστορία, η πόλη άνηκε σε διάφορες χώρες: στην Πολωνία, στη Βοημία, στην Αυστρία, και στη Γερμανία. Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο η πόλη κατεστραμμένη σχεδόν ολοσχερώς πέρασε στην Πολωνία. Στην πόλη Wroclaw επί της πρωσικής κυριαρχίας περί το 1741 είχε αποδοθεί από τον βασιλέα Frederick II το γερμανικό όνομα Breslau. Σήμερα αρκετές πόλεις έχουν αποδώσει το όνομα αυτό σε δρόμους και πλατείες. Μία εξ αυτών η Breslauer Platz πλατεία στο ιστορικό κέντρο της Κολωνίας δίπλα στο Κεντρικό Σιδηροδρομικό Σταθμό (Hbf).

Σήμερα κάτι το πολύ ιδιαίτερο που χαρακτηρίζει την πόλη είναι οι "ΝΑΝΟΙ'. Πάνω από 600 νάνοι (krasnoludki) στέκονται, ή κρέμονται σε διαφορά σημεία της πόλης, κάνοντας την να ξεχωρίζει.

Tο Wroclaw διακρίνεται για τα μουσεία του δύο από αυτά είναι το Εθνικό Μουσείο το οποίο στη συλλογή του έχει έργα ζωγραφικής και γλυπτικής φιλοτεχνημένα στην περιοχή της Σιλεσίας. Κοντά στο Εθνικό Μουσείο στέκει ένα πραγματικά μοναδικό πανόραμα. Το Raclawice Panorama, κυκλικό έργο 15x114 μέτρα. Ένα μνημειώδες ρεαλιστικό έργο ζωγραφικής σε καμβά που αποτυπώνει τις νικηφόρες μάχες μεταξύ των ρωσικών και πολωνικών στρατευμάτων το 1794.

Απόχρωση ζωής πολύ διακριτική

Την ύπαρξη της, η πόλη την οφείλει στους άρχοντες της Βοημίας, αλλά από την ίδρυση της και μετά κυριάρχησαν πάνω της ό διάφορα έθνη. Η κινητικότητα της, την έκανε να ξεχωρίζει. Περπατώντας, αν κάποιος μείνει σιωπηλός θα ακούσει διάφορες γλώσσες. Η προέλευση των ανθρώπων της, οι διαφορετικοί πολιτισμοί, η πολυγλωσσία, το μείγμα των θρησκειών δίνουν στην πόλη αυτήν, έναν τόνο πολύ ξεχωριστό. Μία απόχρωση ζωής καθόλου έντονη, πολύ διακριτική στο μάτι του επισκέπτη.

Το χρώμα και το σχήμα, η πόλη που ανοίγεται

Διακριτικά ξεδιπλώνεται η πόλη από τo ονομαστό Rynek την οδό Swidnicka, όπου απαντάται η Αγορά του Wroclaw, η Κεντρική Πλατεία με το 66 μέτρων Δημαρχείο γοτθικού αρχιτεκτονικού ρυθμού, το υψηλότερο του είδους αυτού κτίριο στην Πολωνία. Στην πλατεία αυτή, το Piwnica Świdnicka είναι ένα από τα αρχαιότερα εστιατόρια (κελάρι) της Ευρώπης. Το Rynek, είναι η περιοχή της χριστουγεννιάτικης αγοράς σήμερα αλλά και χώρος εμπορικών συναλλαγών.

Η Κεντρική Πλατεία του Wroclaw και δεύτερη μεγαλύτερη πλατεία της Πολωνίας μετά της Κρακοβίας–ένα από τα καλύτερα παραδείγματα Γοτθικής Αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής . Κατασκευάστηκε τον 13ο αιώνα και με διάταξη συνδέθηκε με την νομοθεσία του Μαγδεμβούργου (Γοτθική Γερμανική πόλη πάνω στον ποταμό Έλβα – στο κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας -Sachsen Anhalt). Έχει σχήμα ορθογώνιο με τους δρόμους της να σχηματίζουν γωνίες και στο κεντρικό της σύμπλεγμα να στέκει το δημαρχείο για να ευνοείται η κίνηση και το εμπόριο. Κάθε πλευρά της πλατείας έχει και το δικό της όνομα. Το Ryenek έχει μήκος 213 μέτρα, πλάτος 178 μέτρα και περιβάλλει 11 δρόμους.

Το χρώμα εξαρτάται από τις επιφάνειες, αλλά και διαχωρίζεται από το αντικείμενο

Το χρώμα στο Wroclow βρίσκεται παντού. Όσο περισσότερο το βλέπουμε, τόσο περισσότερο συνειδητοποιούμε την εξάρτησή του από τα υλικά και τις επιφάνειες της περιοχής. Αλλά σε κάποιες περιοχές, όπως το Ostrów (νησί) Tumski το χρώμα είναι ζωηρό είναι αυτόνομο, διαχωρίζεται από το αντικείμενο σε πολλά σημεία, έχει την δική του ζωή.

Το Ostrów Tumski είναι το αρχαιότερο σημείο της πόλης, συνδέεται με το νησί Piaskowa με την γέφυρα Tumski. Ένας αρκετά μεγάλος αριθμός μνημείων που χρονολογούνται από τον Μεσαίωνα κοσμούν την περιοχή αυτή, όπως ο ναός των Απ. Πέτρου και Παύλου, ο ναός του Αγ. Βαρθολομαίου, ο ναός του Ιωάννη του Βαπτιστού (που αποκαλείται το Βατικανό της Σιλεσίας) και η εκκλησία του St. Jiles.

Σύνθεση μέσω περιγράμματος έως και το φως και την σκιά

H αρχιτεκτονική του Wroclaw από την σύνθεση μέσω του περιγράμματος έως το φως και την σκιά είναι μεγαλειώδης. Χαρακτηριστικής αρχιτεκτονικής κτίριο δίπλα στην Όπερα (Opera Wrocławska), το ξενοδοχείο Monopol χτισμένο το 1892 σε ρυθμό σύγχρονου μπαρόκ. Αντικρίζοντας το Monop, μου έρχονται μνήμες από το ξακουστό Adlon Hotel που βρίσκεται στην πύλη του Βρανδεμβούργου στο Βερολίνο (Πρωσία) επί της Unter den Linden Strasse απέναντι από την Parisien Platz. Η οσμή της ατμόσφαιρας είναι σχεδόν ίδια. Τα δύο ιστορικά ξενοδοχεία έχουν φιλοξενήσει σημαντικές προσωπικότητες που έχουν σφραγίσει με τα έργα τους τον 19ο και 20ο αιώνα

Απαράμιλλου αρχιτεκτονικού ρυθμού το Δημοτικό Θέατρο της πόλης. Το κτίριο αυτό στεγάζει σήμερα την Όπερα του Wroclaw (Breslau). Κατασκευάστηκε το 1839 σύμφωνα με τα σχέδια του Carl Ferdinard Langhans, αποτυπώνοντας το αρχιτεκτονικό στυλ της Σιλεσίας εκείνα τα χρόνια. Το 1945, μετά την ενσωμάτωση της Breslau στην Πολωνία, η Όπερα της Κάτω Σιλεσίας εφ’ εξής αποκαλούμενη Wroclaw ανέβασε την πρώτη της παράσταση στις 8 Σεπτεμβρίου του 1945.

Κτίριο αναγνωρισμένης αρχιτεκτονικής το κτίριο του παλαιού χρηματιστηρίου “Stara Gielda”. To κτίριο αυτό βρίσκεται δίπλα στην Πλατεία Αλάτων –τόπος όπου ελάμβανε χώρα το εμπόριο του αλατιού.

Το πανεπιστήμιο της πόλης μία ιστορία διαφορετική με αναφορές

Ιστορία που αξίζει να ξέρει κανείς έχει και το πανεπιστήμιο του Wroclaw, το οποίο σήμερα απαντάται στην περιοχή που άλλοτε έστεκε ένα μεσαιωνικό κάστρο. Τον 17ο αιώνα το κάστρο έπεσε στα χέρια του Αυστριακού Αυτοκράτορα Λεοπόλδου που ο ίδιος με διάταγη που εξέδωσε παρέδωσε το κάστρο σε Ισουίτες. Στην διάταγη αυτή του Λεοπόλδου, οφείλει σήμερα την λειτουργία του το πανεπιστήμιο.

Το έργο διεκόπη το 1741 όταν η Πρωσία κυριάρχησε επί της Αυστρίας στην Κάτω Σιλεσία και με νόμο ο Βασιλιάς Φρειδερίκος ΙΙ μετέτρεψε το χώρο διδασκαλίας σε αποθήκη υλικών, νοσοκομείο και φυλακές. Αργότερα υπό την κυριαρχία του Φρειδερίκου Γουϊλιαμ ΙΙΙ το πανεπιστήμιο ξεκίνησε συνεργασία με το Ευαγγελικό Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης επί του ποταμού Οντερ στη Γερμανία (Frankfurt an der Oder) στο κρατίδιο του Βρανδεμβούργου στα σύνορα με την Πολωνία. Στην διάρκεια του β’ Παγκοσμίου Πολέμου το κτίριο καταστράφηκε, ενώ το 1945 ανασκευάστηκε από επιφανείς Πολωνούς και έτσι οι πρώτες τάξεις ξεκίνησαν το 1945. Σήμερα το κτίριο εξυπηρετεί διάφορες δραστηριότητες.

Το Wroclaw διακρίνεται για τα μουσεία του δύο από αυτά είναι το Εθνικό Μουσείο το οποίο στη συλλογή του έχει έργα ζωγραφικής και γλυπτικής φιλοτεχνημένα στην περιοχή της Σιλεσίας. Κοντά στο Εθνικό Μουσείο στέκει ένα πραγματικά μοναδικό πανόραμα. Το Raclawice Panorama, κυκλικό έργο 15x114 μέτρα. Ένα μνημειώδες ρεαλιστικό έργο ζωγραφικής σε καμβά που αποτυπώνει τις νικηφόρες μάχες μεταξύ των ρωσικών και πολωνικών στρατευμάτων το 1794.

αποστολή στην Κάτω Σιλεσία και την Γερμανία