Πώς να αποφεύγονται οι τροφοδηλητηριάσεις το καλοκαίρι

Οι τροφοδηλητηριάσεις αυτές, συνήθως, οφείλονται, στην κατανάλωση τροφίμων που προετοιμάζονται, διατηρούνται ή διατίθενται χωρίς την τήρηση των απαραίτητων μέτρων υγιεινής.

Οι καταναλωτές πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τόσο κατά την αγορά και διατήρηση των τροφίμων, όσο και κατά την επίσκεψή τους σε χώρους μαζικής εστίασης.

Τα ευαλλοίωτα τρόφιμα ιδίως, πρέπει να διατηρούνται σε ψύξη ή κατάψυξη αναλόγως του είδους τους, καθώς και των οδηγιών χρήσης και συντήρησης τους. Ευαλλοίωτα τρόφιμα είναι:

Όλα τα ζωικά τρόφιμα π.χ. κρέατα, αλιεύματα, γαλακτοκομικά και τα παρασκευάσματά τους, είτε είναι ωμά είτε μαγειρεμένα.

Τα ωμά φυτικά τρόφιμα δεν είναι ευαλλοίωτα, αλλά μετά το μαγείρεμά τους, ανήκουν κι αυτά στα ευαλλοίωτα τρόφιμα.

Όλα τα μαγειρεμένα τρόφιμα θεωρούνται ευαλλοίωτα και σ΄ αυτά συμπεριλαμβάνονται επίσης τα σάντουιτς, οι πίτες, οι πίτσες, οι σάλτσες, οι σαλάτες σε μορφή αλοιφής, τα είδη ζαχαροπλαστικής που συντηρούνται σε ψύξη, κ.τ.λ.

Τα μικρόβια δεν καταστρέφονται στην κατάψυξη, παρά μόνο σταματούν να πολλαπλασιάζονται. Καταστρέφονται με τον κατάλληλο συνδυασμό θέρμανσης και χρόνου, όπως συμβαίνει π.χ. στη διάρκεια παρασκευής οποιουδήποτε φαγητού, είτε στην κατσαρόλα είτε στο φούρνο. Διευκρινίζεται ότι τα τρόφιμα που αναγράφουν στη συσκευασία τους ότι διατηρούνται σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, ως ανώτερη θερμοκρασία διατήρησης θεωρείται αυτή των 21°C.

Οι καταναλωτές πρέπει να ελέγχουν το χρώμα, την οσμή, τη γεύση των τροφίμων, καθώς και την ημερομηνία λήξεως και τις συνθήκες διατήρησής τους. Επίσης, δεν πρέπει να αγοράζουν, ούτε να αφήνουν τρόφιμα εκτεθειμένα, στον ήλιο ή στα έντομα. Χρειάζεται να τοποθετούν τα ευαλλοίωτα τρόφιμα, που απαιτούν συντήρηση, υπό ψύξη στο ψυγείο, όσο πιο γρήγορα γίνεται μετά την αγορά τους. Πάντα να πλένουν τα χέρια τους, συχνά, με σαπούνι και νερό πριν από κάθε γεύμα.

Ακόμη, οι καταναλωτές πρέπει να τρώνε μόνο καλομαγειρεμένο φαγητό και καλοπλυμένα φρούτα και λαχανικά και όχι μισομαγειρεμένο κρέας ή ωμά αυγά. Τα όστρακα πρέπει να είναι πάντα ζωντανά πριν το μαγείρεμα τους. Είναι επικίνδυνο να καταναλώνονται ωμά, ιδίως από τις ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού. Συστήνεται η θέρμανση τους για 5 λεπτά τουλάχιστον στους 140οC, σύμφωνα με οδηγία του ΚΕΕΛΠΝΟ, για ασφαλή κατανάλωση.

Τα τρόφιμα και κυρίως τα ευαλλοίωτα, δηλ. όσα συντηρούνται σε ψύξη, πρέπει να αγοράζονται από ελεγχόμενους χώρους, δηλ. από αγορές και όχι από πλανόδιους πωλητές.

Χυμοί – Εμφιαλωμένα νερά

Οι χυμοί και τα εμφιαλωμένα νερά πρέπει να φυλάσσονται ή σε ψυγεία ή σε δροσερά και σκιερά μέρη. Οι καταναλωτές δεν πρέπει να αγοράζουν χυμούς και νερά που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο.

Τα ψυγεία δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένα στον ήλιο.

Είναι ανάγκη να τηρούνται οι σωστές συνθήκες διατήρησης. Μετά το άνοιγμα της συσκευασίας φυλάσσεται η ποσότητα, που δεν καταναλώθηκε στο ψυγείο.

Παγωτά

Οι καταψύκτες, όπου φυλάσσονται τα παγωτά πρέπει να λειτουργούν, σε θερμοκρασίες μικρότερες από -18°C, δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένοι στον ήλιο πρέπει να κλείνουν ερμητικά, δεν πρέπει να σχηματίζεται πάγος στο εσωτερικό τους.

Οι καταναλωτές να μην αγοράζουν παγωτά που εμφανίζουν ελαττώματα στη συσκευασία τους (παραμορφωμένες ή σχισμένες συσκευασίες), διότι αυτό υποδηλώνει είτε προβλήματα στη λειτουργία του καταψύκτη, οπότε το παγωτό έχει, εν μέρει, αποψυχθεί και επανακαταψυχθεί, είτε λανθασμένους χειρισμούς στη μεταφορά, μεταχείριση και διάθεση των παγωτών στα σημεία πώλησης

Να γίνεται αποθήκευση του παγωτού στην κατάψυξη όσο το δυνατό γρηγορότερα μετά την αγορά του. Το παγωτό πρέπει να είναι το τελευταίο είδος, που μπει στο καροτσάκι. Πριν την αγορά χύμα παγωτό, να ελέγχεται η καθαριότητα του χώρου, του προσωπικού, των εργαλείων και των συνθήκων διατήρησής του παγωτού στις βιτρίνες. Οι βιτρίνες θα πρέπει να λειτουργούν σε θερμοκρασίες μικρότερες από -14 °C και να μην είναι εκτεθειμένες στον ήλιο. Όταν η λειτουργία της βιτρίνας δεν είναι σωστή, σχηματίζεται πάγος στα τοιχώματα και μεταβάλλεται η σκληρότητα και η μορφή του παγωτού.

Πριν την κατανάλωση του παγωτού προσοχή μήπως έχουν σχηματιστεί κρύσταλλοι στο εσωτερικό της μάζας του. Οι αποχρωματισμένες περιοχές και οι μεγάλοι κρύσταλλοι πάγου, στην κύρια μάζα του παγωτού, αποτελούν ένδειξη απόψυξης και επανακατάψυξης, γεγονός, που ευνοεί την ανάπτυξη μικροβίων.

Χώροι μαζικής εστίασης – Αποφυγή επιμολύνσεων

Μικρόβια, όπως η σαλμονέλα, τα κολοβακτηρίδια, κλπ., μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ασθένειες. Γι’αυτό το φαγητό πρέπει να είναι καλοψημένο, όχι όμως, καμένο. Τα κατεψυγμένα τρόφιμα, πριν ψήθουν, πρέπει να αποψυχθούν καλά.

Οι ψήστες πρέπει να γυρίζουν το τρόφιμο, συχνά, για να ψηθεί ομοιόμορφα και να είναι βέβαιοι ότι το κρέας έχει ψηθεί στο εσωτερικό του. Ακόμη και αν το κρέας είναι καμένο, εξωτερικά, μπορεί να μην είναι καλά ψημένο, από μέσα. Για αυτό ψήνεται ομοιόμορφα σε σταθερή θερμοκρασία.

Ωμά ζωικά τρόφιμα και άπλυτα φυτικά τρόφιμα

Τα ωμά ζωικά τρόφιμα και τα άπλυτα φυτικά τρόφιμα δεν πρέπει να ακουμπούν ή να στάζουν τα υγρά τους πάνω σε μαγειρεμένα τρόφιμα. Χρειάζονται διαφορετικά πάντα εργαλεία και εξοπλισμό, όπως μαχαίρια, επιφάνειες κοπής για την προετοιμασία φαγητών, κ.τ.λ., καθώς δεν πρέπει να έρχονται σε άμεση ή έμμεση επαφή μεταξύ τους. Δεν τοποθετείται το ψημένο φαγητό στο ίδιο σκεύος, που υπήρχε προηγούμενα ωμό τρόφιμο. Τέλος, χρειάζεται να γίνει σχολαστικό πλύσιμο χεριών μετά το χειρισμό ωμών ζωικών τροφίμων και άπλυτων φυτικών τροφίμων, για να μη μεταφερθούν με τα χέρια τα μικρόβια.

Μαγειρεμένα τρόφιμα

Μετά το ψήσιμο, το φαγητό πρέπει να καταναλωθεί, όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Διαφορετικά γίνεται φύλαξη, στο ψυγείο, αφού κρυώσει, μέσα σε ώρες από το ψήσιμο του. Μετά από τέσσερις ώρες, από το τέλος του ψησίματος και εφόσον παρέμεινε εκτός ψυγείου, αρχίζει η αλλοίωση του και δεν πρέπει να καταναλώνεται. Ζέσταμα του ίδιου φαγητού για δεύτερη φορά δεν επιτρέπεται.

Ο ζεστός καιρός είναι ιδανικός για την ανάπτυξη μικροβίων. Για το λόγο αυτό το φαγητό κρατείται εκτός ψυγείου για όσο λιγότερο χρόνο γίνεται.

Γεύμα εκτός σπιτιού

Το καλοκαίρι, πολλές φορές, ο κόσμος τρώει έξω, καλό είναι να τηρεί τις παρακάτω πρακτικές συμβουλές. Δηλαδή, πρέπει να επιλέγει καταστήματα που φαίνονται ότι εφαρμόζουν τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής για την ασφάλεια των τροφίμων. Να μην γίνεται κατανάλωση φαγητών, που έχουν ασυνήθιστο χρώμα, μυρωδιά και γεύση ή λαχανικών που φαίνονται ότι δεν έχουν πλυθεί καλά.

Πάντα ο καταναλωτής να ζητάει τα κρέατα, τα πουλερικά και τα ψάρια να είναι καλοψημένα και να προτιμάει φαγητά πρόσφατης παρασκευής ή φαγητά που παρασκευάζονται την ώρα της παραγγελίας.

Μικρογεύματα

Μερικές χρήσιμες συμβουλές για την αγορά τροφίμων από, τα κυλικεία πλοίων, τρένων, καντίνες. κλπ., είναι οι εξής:

Να γίνεται επιλογή καταστημάτων που φαίνονται ότι εφαρμόζουν τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής για την ασφάλεια των τροφίμων. Τα έτοιμα σάντουιτς, με αλλαντικά, τυρί, αυγά, διάφορες σαλάτες ή σάλτσες, κλπ., πρέπει να διατηρούνται στο ψυγείο. Έτοιμα snacks πρέπει να διατηρούνται σε θερμοκρασία μεγαλύτερη των 60 °C, να είναι, δηλαδή, πολύ ζεστά.

Σαλάτες που διατίθενται σε salad bar, πρέπει να διατηρούνται υπό ψύξη και σε ειδικές βιτρίνες.

Οι βιτρίνες με χύμα παγωτά πρέπει να έχουν την κατάλληλη θερμοκρασία. Τα παγωτά να είναι σκληρά, να μην είναι εκτεθειμένα σε έντομα και να σερβίρονται με καθαρά σκεύη.

Τα προϊόντα κρέατος και πουλερικών πρέπει να είναι καλοψημένα.

Τα ψυγεία με αναψυκτικά και εμφιαλωμένα νερά πρέπει να μην είναι εκτεθειμένα στον ήλιο και να έχουν την κατάλληλη θερμοκρασία, μικρότερη από 7οC.

Τα μαγειρεμένα τρόφιμα, διάφορα είδη γαλακτομικών ή διάφορα είδη αλιευμάτων, που δεν καταναλώθηκαν, εντός δύο ωρών, από την αγορά τους και δε διατηρήθηκαν στο ψυγείο πρέπει να πετιούνται.

Θερμίδες

Πολλά από τα εδέσματα που καταναλώνονται το καλοκαίρι είναι μεν δροσιστικά, αλλά πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη. Αυτά θα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο. Πρέπει να μπουν στο διαιτολόγιό του κάθε ανθρώπου, καθημερινά, 5 χρώματα μαζί με άφθονο νερό. Τα 5 χρώματα είναι:

• Κίτρινο: κίτρινα φρούτα (μπανάνες) και λαχανικά (κίτρινες πιπεριές).
• Πράσινο: λαχανικά και σαλάτες (μαρούλι).
• Πορτοκάλι: πορτοκαλί φρούτα (πορτοκάλια).
• Μπλε: ανθοκυάνες (σταφύλι, σουλτανίνα).
• Κόκκινο: κόκκινα φρούτα και λαχανικά (κόκκινες πιπεριές, κεράσια).