Κύπρος: Σημαντικά ευρήματα από την αρχαιολογική έρευνα του ΑΠΘ στη θέση Άγιος Ιωάννης/Βρέτσια-Ρουδιάς

Στις έρευνες συμμετείχε όπως κάθε χρόνο ο μόνιμος συνεργάτης της αποστολής κ. Δημήτρης Κυριάκου και οι παρακάτω φοιτήτριες και φοιτητές του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ: Λυδία Αμβροσιάδη, Βασιλική Αργυρού, Nina Kovbas, Ελένη Σελεγγίδη, και οι Κύπριοι φοιτητές αρχαιολογίας του ΑΠΘ Παναγιώτης Ιωάννου και Γιώργος Χαριλάου.

Η ανασκαφική έρευνα διεξήχθη μεταξύ 11 και 26 Μαρτίου 2023, στη διάρκεια μιας εξαιρετικά βροχερής περιόδου που δυσκόλεψε ιδιαίτερα την πρόσβαση στη θέση. Οι ανασκαφές του 2023 πραγματοποιήθηκαν στην Επιπαλαιολιθική θέση (Άγιος Ιωάννης/Βρέτσια-Ρουδιάς), στο νότιο τμήμα της αναβαθμίδας του Ρουδιά και στη θέση της Ακεραμικής Νεολιθικής περιόδου (Άνω Άγιος Ιωάννης/Βρέτσια-Ρουδιάς), η οποία βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της.

Στην Επιπαλαιολιθική θέση αποφασίστηκε η συνέχιση της ανασκαφής των τομών που είχαν ξεκινήσει να ανασκάπτονται το 2021 δηλαδή Ι11, J12, F7 και G8. Στόχος ήταν η μελέτη της στρωματογραφικής ακολουθίας, ιδιαίτερα των βαθύτερων στρωμάτων, το προσεκτικό ξερό κοσκίνισμα όλων των επιχώσεων που αφαιρέθηκαν, αλλά κυρίως η συστηματική επίπλευση με σκοπό τη συλλογή αρχαιοβοτανικών καταλοίπων που μέχρι πρόσφατα δεν είχαν εντοπιστεί. Οι έρευνες επιβεβαίωσαν την εικόνα για τη διαδοχή των στρωμάτων μέχρι το φυσικό υπόβαθρο στις τομές G8 και F7. Στις τομές Ι12 και J12 αποκαλύφθηκαν τα ανώτερα στρώματα με την παρουσία λίθων και λίθινων τεχνέργων. Νέες, ενδιαφέρουσες ανασκαφικές και στρωματογραφικές ενδείξεις υποδεικνύουν την ύπαρξη ενός ορύγματος/λάκκου πιθανότατα με ανθρωπογενές γέμισμα. Η επόμενη ανασκαφική περίοδος θα διερευνήσει περαιτέρω τις ενδείξεις αυτές, ιδιαίτερα για τον εντοπισμό τεχνέρχων και κυρίως βιοαρχαιολογικού υλικού, που προς το παρόν είναι ελάχιστο.

Η ανασκαφή στην περιοχή της Ακεραμικής θέσης του Ανω Ρουδιά, επικεντρώθηκε στον καθαρισμό και τη μελέτη του μνημειακού κυκλικού κτίσματος που είχε αποκαλυφθεί τις προηγούμενες χρονιές. Αυτό έγινε και με το άνοιγμα κάποιων νέων τομών κοντά στο κτίσμα αλλά και σε απόσταση από αυτό, νότια της αναβαθμίδας έτσι ώστε να τεκμηριωθεί η σχέση του με αρχιτεκτονικά στοιχεία από γειτονικούς χώρους. Αυτό έγινε με επιτυχία ενώ ταυτόχρονα η αρχαιολογική επίχωση κοσκινιζόταν για τον εντοπισμό μικρών ευρημάτων.

Oι ανασκαφικές έρευνες του 2023 στην Ακεραμική θέση Άνω Άγιος Ιωάννης/Βρέτσια-Ρουδιάς στο Τρόοδος ενίσχυσαν την εικόνα που είχε τεκμηριώσει η ομάδα τα προηγούμενα χρόνια για την ανθρώπινη παρουσία στην ορεινή Κύπρο την περίοδο αυτή. Όλα δείχνουν ότι το βόρειο τμήμα της αναβαθμίδας του Ρουδιά φιλοξενεί περισσότερα από ένα λίθινα κτίσματα της Φάσης της Χοιροκοιτίας (μέσα της 7ης χιλ. π.Χ.) αν και αυτό θα το τεκμηριώσει η έρευνα που οφείλει να συνεχιστεί πιο συστηματικά τα επόμενα χρόνια με δοκιμαστικές τομές που θα ανοιχτούν σε όλη την έκταση της αναβαθμίδας.