Αν. Μακρή, Ζέπος & Γιαννόπουλος: 6 απαντήσεις-κλειδιά για τις Εξαγορές & Συγχωνεύσεις ασφαλιστικών

Η κα Μακρή, απαριθμώντας του νομικούς κινδύνους που δύνανται προκύψουν σε μία διαδικασία Ε&Σ τονίζει την αδήριτη ανάγκη τον ελέγχων από τον αγοραστή, καθώς οι ασφαλιστικές εταιρείες υπάγονται στο εποπτικό πλαίσιο της Τράπεζας της Ελλάδας.

Αναφερόμενη στο ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας των ασφαλιστικών εντός ΕΕ, υπογραμμίζει ότι οι ενοποιημένοι κανόνες στο πλαίσιο μιας εξαγοράς επιτρέπουν την απευθείας συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εποπτικών αρχών.

Εισάγοντας στην συνομιλία τον κώδικα της ελληνικής νομοθεσίας εξηγεί ότι, ενώ η διαδικασία της εξαγοράς μίας ασφαλιστικής επιχείρησης στηρίζεται στους συμβατικούς όρους που τα μέρη συμφωνούν βάσει της, η εξαγορά μίας ασφαλιστικής εταιρείας ή εν γένει η πώληση πλειοψηφικών πακέτων μετοχών απαιτούν την προηγούμενη έγκριση από την Τράπεζα της Ελλάδας, λόγω του κανονιστικού πλαισίου.

Αναμφισβήτητα, κατά την διαδικασία των νομικών ελέγχων ή κατ’ επέκταση και των φορολογικών ή ελέγχων αναλογιστικής φύσης δύνανται να υπάρξουν ασυμφωνίες και τερματίσουν οι διαδικασίες.

Ποιοι είναι οι νομικοί κίνδυνοι που δύνανται να προκύψουν κατά τη διαδικασία μίας εξαγοράς στον ασφαλιστικό κλάδο;

Η υλοποίηση εξαγορών στον ασφαλιστικό κλάδο είναι μία σύνθετη διαδικασία που προϋποθέτει προσεκτικό σχεδιασμό. Σε κάθε εξαγορά, οι νομικοί κίνδυνοι μπορεί να συνδέονται με ζητήματα εταιρικής φύσης, εργασιακά, φορολογικής φύσης, ή εκκρεμών απαιτήσεων ή αντιδικιών. Όταν η εξαγοραζόμενη εταιρεία είναι ασφαλιστική επιχείρηση, υπάρχουν πρόσθετες ιδιαιτερότητες λόγω της φύσης της ασφαλιστικής δραστηριότητας και του ρυθμιστικού πλαισίου. Το γεγονός ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες υπάγονται σε αυστηρό πλαίσιο εποπτείας από την Τράπεζα της Ελλάδος καθιστά αναγκαίο τον έλεγχο, από τον ενδιαφερόμενο αγοραστή, και του βαθμού κανονιστικής τους συμμόρφωσης. Άλλοι κίνδυνοι μπορεί να σχετίζονται με την συμμόρφωση των όρων των ασφαλιστηρίων στην ασφαλιστική νομοθεσία ή την νομοθεσία περί προστασίας καταναλωτή και προστασίας των προσωπικών δεδομένων ή τις συναφθείσες συμβάσεις αντασφάλισης Η διενέργεια ενδελεχούς νομικού ελέγχου από δικηγόρους με εξειδίκευση στο ασφαλιστικό δίκαιο και η σε βάθος κατανόηση της λειτουργίας της ασφάλισης και της ασφαλιστικής αγοράς αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα για τον εντοπισμό, την αξιολόγηση και την αντιμετώπιση των κινδύνων που ανακύπτουν σε εξαγορές ασφαλιστικών εταιρειών.

Τι σημαίνει για μία ασφαλιστική μη δεσμευτική προσφορά;

Η μη δεσμευτική προσφορά που υποβάλει ο ενδιαφερόμενος αγοραστής στον πωλητή έχει την έννοια της εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την εξαγορά της εταιρείας και θέτει τους βασικούς όρους υπό τους οποίους θα ήταν διατεθειμένος να προχωρήσει με τη συναλλαγή. Περιλαμβάνει το προτεινόμενο τίμημα, την βασική δομή της συναλλαγής και άλλους όρους που είναι ουσιώδεις για την υλοποίησή της. Η μη δεσμευτική προσφορά παρέχει τη βάση για την έναρξη νομικού ελέγχου της εταιρείας και των διαπραγματεύσεων μεταξύ των μερών. Ενδέχεται στο στάδιο υποβολής μη δεσμευτικών προσφορών να συμμετέχουν περισσότεροι ενδιαφερόμενοι κατόπιν πρόσκλησης ή μεμονωμένα ένας ενδιαφερόμενος αγοραστής.

Το κανονιστικό καθεστώς είναι κοινό για τις ασφαλιστικές στην Ευρώπη. Πόσο διευκολύνει αυτό στην ολοκλήρωση της διαδικασίας;

Το ασφαλιστικό κανονιστικό πλαίσιο είναι ενιαίο στα κράτη μέλη ΕΕ και βασίζεται στην Οδηγία Solvency II του 2008. Οι ενοποιημένοι κανόνες διαμορφώνουν ένα ενιαίο πλαίσιο λειτουργίας για όλες τις ασφαλιστικές εταιρείες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με κοινά εχέγγυα φερεγγυότητας και επίπεδο κανονιστικής συμμόρφωσης. Οι ενιαίοι αυτοί κανόνες επιτρέπουν και διευκολύνουν την διασυνοριακή δραστηριοποίηση των ασφαλιστικών εταιρειών, μέσω ελεύθερης παροχής υπηρεσιών ή εγκατάστασης και την προαγωγή της κοινής ασφαλιστικής αγοράς. Παρέχουν όμως ένα πρόσθετο πλεονέκτημα. Στο πλαίσιο μίας εξαγοράς ασφαλιστικής εταιρείας από ασφαλιστική εταιρεία που εδρεύει σε άλλο κράτος μέλος, το κοινό πλαίσιο επιτρέπει την απευθείας συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων ασφαλιστικών εποπτικών αρχών, γεγονός που επιταχύνει ιδιαιτέρως την διαδικασία έγκρισης της συναλλαγής από την Τράπεζα της Ελλάδας.

Γιατί χρονοτριβούν οι έλεγχοι περιουσιακών στοιχείων (legal due diligence); Μπορεί μία ασυμφωνία να τερματίσει τη διαδικασία;

Ο νομικός έλεγχος (legal due diligence) είναι ένα κρίσιμο στάδιο σε κάθε διαδικασία εξαγοράς, ιδίως όταν πρόκειται για εξαγορά ασφαλιστικής επιχείρησης. Είναι μία διαδικασία αρκετά χρονοβόρα στην οποία εμπλέκονται ομάδες ειδικευμένων νομικών που καλύπτουν όλους του επιμέρους τομείς του δικαίου. Αντίστοιχα το due diligence κατά κανόνα επεκτείνεται και σε άλλους τομείς όπως σε ζητήματα φορολογικής και αναλογιστικής φύσης (tax and actuarial due diligence). Σκοπός του νομικού ελέγχου είναι η επιβεβαίωση του καλώς έχειν της εξαγοραζόμενης εταιρείας ή η ανάδειξη προβληματικών περιοχών και κινδύνων που θα πρέπει να ρυθμιστούν συμβατικά στο πλαίσιο των όρων της συναλλαγής. Ασυμφωνίες είναι προφανώς συνήθεις και μπορούν να οδηγήσουν στην διακοπή της διαδικασίας εξαγοράς. Στόχος όμως των νομικών και οικονομικών συμβούλων των μερών είναι η εξεύρεση, στο πλαίσιο της διάρθρωσης της συναλλαγής και της διαδικασίας διαπραγμάτευσης, των κοινά αποδεκτών λύσεων που οδηγούν στη γεφύρωση των ασυμφωνιών.

Η ελληνική νομοθεσία βοηθά ή εμποδίζει τις διαδικασίες; Από τι άλλο εξαρτάται η ολοκλήρωση της διαδικασίας;

Η διαδικασία της εξαγοράς μίας ασφαλιστικής επιχείρησης στηρίζεται στους συμβατικούς όρους που τα μέρη συμφωνούν βάσει της αρχής της ελευθερίας των συμβάσεων και τις διατάξεις για την πώληση. Λόγω του ασφαλιστικού κανονιστικού πλαισίου, η εξαγορά μίας ασφαλιστικής εταιρείας ή εν γένει η πώληση πλειοψηφικών πακέτων μετοχών απαιτούν την προηγούμενη έγκριση από την Τράπεζα της Ελλάδας. Αντίστοιχα, ανάλογα με τα ειδικά χαρακτηριστικά των μερών που συμμετέχουν στην συναλλαγή, - ιδίως οικονομικά κριτήρια, μπορεί να απαιτείται και η προηγούμενη έγκριση της αρμόδιας επιτροπής ανταγωνισμού. Και οι δύο διαδικασίες απαιτούν πρόσθετο χρόνο, που κατά κανόνα κυμαίνεται μεταξύ 3-6 μηνών, είναι όμως αναγκαία στάδια για τη διασφάλιση της ορθής ολοκλήρωσης της συναλλαγής.

Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία, λύνεται η σχέση της νέας εταιρείας με το νομικό γραφείο. Τι έπεται μετά;

Η ολοκλήρωση της εξαγοράς μίας ασφαλιστικής εταιρείας σηματοδοτεί τη λήξη της κύριας φάσης της συναλλαγής, όχι όμως και την ολοκλήρωση του συνόλου των συμβατικών δεσμεύσεων των μερών. Μετά την μεταβίβαση των μετοχών και για μία περίοδο τουλάχιστον 2 ετών ενδέχεται να ανακύψουν αποζημιωτικές αξιώσεις του αγοραστή κατά του πωλητή που απαιτούν την συνέχιση της νομικής εκπροσώπησης των μερών. Η διατήρηση επομένως ενεργής της σχέσης με τους εξωτερικούς νομικούς συμβούλους που έχουν σε βάθος γνώση των όρων της συναλλαγής, είναι επομένως πολύ σημαντική. Αντίστοιχα, κατά το στάδιο αυτό πρόσθετη νομική υποστήριξη μπορεί να απαιτηθεί σε διάφορα άλλα επίπεδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η παροχή νομικών συμβουλών για την ενσωμάτωση της εξαγορασθείσας εταιρείας στον όμιλο της αγοράστριας, τόσο λειτουργικά όσο και μέσω επακόλουθου εταιρικού μετασχηματισμού. Η εξαγορά επομένως μίας ασφαλιστικής επιχείρησης είναι μία διαδικασία που εν τέλει αναπτύσσεται και ολοκληρώνεται σε στάδια και, κατά περίπτωση, σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βάθος χρόνου.