Τι να κάνω για να με πάρουν σοβαρά τα στελέχη μου;

Εκπλήσσομαι όταν δέχομαι τέτοιες ερωτήσεις από ιδιοκτήτες επιχειρήσεων αλλά και διευθυντικά στελέχη που μετράνε πολλά χρόνια στο χώρο και υποτίθεται ότι θα έπρεπε να έχουν γίνει σοφότερα. Αυτό που με προβληματίζει και με θυμώνει, μεταξύ άλλων, είναι ο τρόπος με τον οποίο με ρωτάνε. Μια γλώσσα σώματος που εκπέμπει και καταμαρτυρεί ανημπόρια και αδυναμία προκειμένου να χειριστούν μια κατάσταση που υφίστανται. Οι λέξεις –ταλαιπωρημένες και αυτές– εκστομίζονται με παράπονο, πικρία, αγωνία και οδύνη. Φουσκώνουν και ξεφουσκώνουν σαν να τους έχει βρει μαύρη συμφορά, επειδή έχουν δημιουργήσει την πεποίθηση ότι είναι αδύναμοι να αντιδράσουν και πώς ό,τι και να κάνουν θα είναι μάταιο και ανώφελο. Αισθάνονται παραιτημένοι και έρχονται σαν «βρεγμένες γάτες» για να ακούσουν λόγια συμπόνοιας και κατανόησης. Ο δικός τους λόγος μοιάζει με ικεσία για μια απάντηση που θα τους λυτρώσει και θα τους απαλύνει τον πόνο αλλά κυρίως αυτό που περιμένουν είναι να τους σερβιριστεί μια έτοιμη λύση. Ιδανικά, ορισμένοι θα επιθυμούσαν να αποφύγουν τη διαχείριση του θέματος και να είμαι εγώ αυτός που θα τους αντικαταστήσει.

…και μη μου πείτε να τους «χαϊδέψω τα αυτιά»

Ένας συνεργάτης με προτρέπει πάντα «Να επιδεικνύεις ενσυναίσθηση…». Λυπάμαι αλλά δεν θα συμφωνήσω. Η ενσυναίσθηση έχει καταντήσει καραμέλα. Δεν είναι πανάκεια και δεν είναι ένα «κόλπο» για να αποκτήσουμε τον έλεγχο του συνομιλητή μας. Η ενσυναίσθηση είναι ένα μέσο για να δημιουργηθεί μια σύνδεση και να βοηθηθεί το άλλο άτομο να επεξεργαστεί τα συναισθήματα του.

Όταν έχω να κάνω με ανθρώπους όπως σας τους περιέγραψα, δεν με ενδιαφέρει, όσο άκομψο και αν ακούγεται, να πάρω το ρόλο του γονιού σε ενήλικες που αισθάνονται σαν κακομαθημένα παιδιά που «δεν τα παίζουν». Εξάλλου η ενσυναίσθηση δεν είναι η λύση στο πρόβλημα τους. Αν με ρωτάτε το «γιατί», σας δίνω κάποιες απαντήσεις. Πρώτον, διότι η παραδοχή και η επικύρωση –από την πλευρά μου– για το πώς οι ίδιοι αισθάνονται, συνήθως οδηγεί στην ενίσχυση των συναισθημάτων που εκείνοι έχουν ήδη επιλέξει. Δεύτερον, η ενσυναίσθηση δεν θα τους βοηθήσει να «ξεσπάσουν» και να εκφράσουν αυτά που θέλουν. Μένουν κολλημένοι στο παράπονο και τη γκρίνια. Μπορεί αυτό να επιζητούν ή αυτό να τους βολεύει. Ωστόσο, αυτό που προσδοκούν από μένα είναι μια λύση, μια διέξοδος, κάποιες προτάσεις.

«Και τι τους λες;»

Αυτά που τους λέω, είναι «Να πάρετε σοβαρά τον εαυτό σας για να τον πάρουν στα σοβαρά και οι άλλοι». Η υποστηρικτική αντιμετώπιση –πόσο πιο ευγενικά να αποκαλέσω το «ντάντεμα»– απέναντι τους δεν αποτελεί τον ενδεδειγμένο τρόπο δράσης. Είναι σημαντικό να εντοπίσουν τα λάθη τους και να τα διορθώσουν. Ο ρόλος μου περιορίζεται στο να τους καθοδηγήσω προς αυτή την κατεύθυνση. Να το θέσω πολύ απλά όπως άλλωστε το κάνω και στους ίδιους: Αν δεν μπορούν να λειτουργήσουν με αυτόν τον τρόπο, δεν αξίζει να βρίσκονται σε τέτοιες θέσεις. Πολλοί δυσαρεστούνται, άλλοι ενοχλούνται και όλοι συνειδητοποιούν ότι χρειάζεται να επανακτήσουν τον έλεγχο που έχουν χάσει προκειμένου να αποκαταστήσουν όχι μόνο την εικόνα τους αλλά και να διεισδύσουν στον πυρήνα και στην ουσία των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί (ή έχουν οι ίδιοι δημιουργήσει).

«Και τι προτείνεις, τελικά, να κάνω;»

Δεν υπάρχει μια μοναδική απάντηση ή μια συνταγή που να αφορά όλους. Πρώτα θέλω να σας ακούσω για να αντιληφθώ τι ακριβώς συμβαίνει. Ωστόσο, όλα συγκλίνουν στο ότι το «δεν με παίρνουν στα σοβαρά» μπορεί να σημαίνει: δεν με εμπιστεύονται, έχω χάσει την αξιοπιστία μου και το κύρος μου, δεν με σέβονται, δεν με ακούνε (…και δεν με υπακούνε), με αναιρούν, μου καταλογίζουν αδυναμία στη λήψη αποφάσεων και με χρεώνουν για όλα τα στραβά που γίνονται. Έχετε σκεφτεί ότι κάπως έτσι μπορεί να αισθάνονται και οι άνθρωποι σας; Έχει περάσει από το μυαλό σας ότι ακριβώς η ίδια ερώτηση «Τι να κάνω για να με πάρει στα σοβαρά ο διευθυντής μου»; χρήζει απάντησης από εσάς; Ορίστε, λοιπόν, τι θα σας πρότεινα σε γενικές γραμμές.

• Να επιδεικνύετε σεβασμό στους άλλους. Πολύ εύκολο να το λες και να το γράφεις αλλά πολύ πιο δύσκολο να το εφαρμόζεις στην πράξη όταν υπάρχει πίεση και άγχος ενώ επιπλέον τα αποτελέσματα –ποσοτικά και ποιοτικά– δεν είναι τα αναμενόμενα.
• Επικοινωνήστε αποτελεσματικά. Τι σημαίνει, μεταξύ άλλων, η λέξη «αποτελεσματικά»; Βεβαιωθείτε ότι μιλάτε την ίδια γλώσσα, ότι καταλαβαίνουν όλοι το ίδιο. Επιτέλους σταματήστε να δίνετε ξερές εντολές και διαταγές. Σταματήστε τους βαρετούς και επαναλαμβανόμενους μονολόγους. Οι άλλοι κλείνουν τα αυτιά τους και δεν σας ακούνε… ιδιαίτερα όταν αρχίζετε και μεμψιμοιρείτε.
• Δώστε τους πρωτοβουλίες, μη φοβάστε να αναθέσετε, γίνετε ανεκτικοί στα λάθη, (δεν γίνεται διαφορετικά –μη τα ξαναλέμε–) και λειτουργήστε υποστηρικτικά για να κερδίσετε πίσω τη χαμένη σας αξιοπιστία.
• Μάθετε να παίρνετε αποφάσεις. Δεν σας φταίει κανένας αν σήμερα λέτε Α και αύριο Β. Πόσο σοβαρότητα δείχνει ένα άτομο που αλλάζει γνώμη ανάλογα με το που φυσάει ο άνεμος και στη συνέχεια τα βάζει με τα στελέχη του που δεν έχουν καταφέρει να λειτουργήσουν «όπως πρέπει»;
• Να είστε ταπεινοί και προσιτοί. Κάποτε, σε έναν που δεν είχε καμία αίσθηση του χιούμορ και πίστευε ότι ήταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κόμοδος, πρότεινα –επιστρατεύοντας με πολύ κόπο όλη τη σοβαρότητα που διέθετα– να αρχίσει να απολύει κόσμο. «Είσαι τρελός; Και ποιος θα μείνει να κάνει τη δουλειά;» μου είχε απαντήσει.

«Σου το έχω πει χίλιες φορές. Μη…» Αν του το έχεις πει χίλιες φορές, μπορεί να σημαίνει ότι το έχει πει χίλιες φορές με λάθος τρόπο. «Δεν με καταλαβαίνεις…» υπονοώντας ότι ο άλλος είναι μάλλον χαζός. Αν δεν καταλαβαίνει κανείς, μάλλον δεν τους τα λες καλά και επιπλέον γίνεσαι και προσβλητικός.

Αν θέλετε να κρατήσετε κοντά σας αξιόλογους ανθρώπους και συνεργάτες, ξεκινήστε με αυτά και κάτι ακόμα: Μάθετε να λέτε τουλάχιστον και ένα «ευχαριστώ» με την καρδιά σας και που να μη βγαίνει με το ζόρι από το στόμα σας, επειδή « έτσι πρέπει».