Κάθε πόλη που διαθέτει ιστορικά σινεμά, έχει στην ουσία μέρη που λειτουργούν σαν χρονοκάψουλες με τρόπο διττό. Από τη μία το ταξίδι ξεκινά πίσω από τις κουρτίνες που συχνά διαθέτουν τα παλιά σινεμά, με το άνοιγμα της οθόνης και την μεταφορά στον εκάστοτε χωροχρόνο της κάθε ταινίας.
Και από την άλλη, τα ίδια τα κτίρια, τα αναψυκτήρια, τα φουαγιέ και οι αίθουσες λειτουργούν σαν ζωντανά και αληθινά σκηνικά για τη μεταφορά στο παρελθόν, της ίδιας της πόλης.
Η Αθήνα, μια πόλη όπου “οι στρώσεις” του παρελθόντος είναι εμφανείς με την πρώτη ματιά, φιλοξενεί έναν σημαντικό αριθμό παλιών, ιστορικών κινηματογράφων που κατάφεραν να διασωθούν και να λειτουργούν ξεπερνώντας αλλεπάλληλες και συχνά σοβαρές ιστορικές ταραχές και οικονομικές δυσχέρειες.
Κάθε κινηματογράφος έχει συνδεθεί με ποικίλες ιστορίες του παρελθόντος και κρύβει τα δικά του μυστικά… στις σκοτεινές αίθουσες. Με βάση τα σινεμά που βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε μια κρίσιμη καμπή, αναζητήσαμε σχετικές ιστορίες σε βιβλία όπως το ΑΘΗΝΑ, Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και την λογοτεχνία, των Θανάση Γιοχάλα και Τόνια Καφετζάκη και τη μελέτη του Δημήτρη Φύσσα, «Τα Σινεμά της Αθήνας 1896-2013 – Ιστορίες του Αστικού Τοπίου».
Το Ideal
Το ιστορικό Ideal που ξεκίνησε το 1919 ως «Salon Ideal» και είναι ο δεύτερος παλαιότερος κινηματογράφος της πόλης. «Έναντι οδού Σανταρόζα» ή «δίπλα από το Ρεξ» συνήθιζαν να λένε σε μια εποχή που το “στίγμα” δινόταν προφορικά για την ακριβή θέση του σινεμά σε ένα από τα ιστρικότερα οικοδομικά τετράγωνα του κέντρου της Αθήνας.
Επί της Πανεπιστημίου και σε σειρά προς το Σύνταγμα, βρίσκεται το συγκρότημα που αποτελείται από τέσσερα νεοκλασικά σπίτια που ανήγειρε ο Ερρίκος Σλήμαν, ενώ το συγκεκριμένο σχεδιάστηκε από τον σπουδαίο Γερμανό αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ.
Υπήρξε ο δεύτερος ομιλών κινηματογράφος στην Αθήνα και μάλλον ο πρώτος που έφερε τον στερεοφωνικό ήχο. Ενώ γιορτάζοντας τα 100 του χρόνια το 2022, το Cine Ideal, ήταν το πρώτο που έφερε τον ήχο Dolby Stereo στην Ελλάδα.
Οι πλαϊνοί τοίχοι της αίθουσας που πρέπει να είναι εξ ορισμού σκοτεινοί για να μην αποσπούν το βλέμμα από την οθόνη έχουν διακοσμηθεί με τις γκρι τοιχογραφίες του ζωγράφου Άγγελου Αντωνόπουλου δίνοντας έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα στην ευρύχωρη αίθουσα. Όμως ήδη λείπει η γλυκιά μυρωδιά και η αίσθηση που άφηνε το γειτονικό του Αιγαίον με τους λαχταριστούς λουκουμάδες.
Tο Αστορ
Το σινεμά της Στοάς Κοραή, είναι ένα από τα παλαιότερα στην πόλη. Λειτουργεί από το 1947 και βρίσκεται μέσα σε ένα κτίριο με μακρά ιστορία, ενώ στο ίδιο σημείο στεγάζονταν κινηματογραφικές αίθουσες ήδη από το 1908.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που βρίσκουμε στην επίσημη ιστοσελίδα του, η ονομασία του κινηματογράφου προέρχεται από τον Τζον Τζέικομπ Άστορ (1763-1848), που ήταν ο πρώτος πολυεκατομμυριούχος και ο δημιουργός του πρώτου τραστ στις ΗΠΑ. Η λέξη ήταν τότε συνώνυμη της χλιδής.
Η πρώτη του ταινία προβλήθηκε στις 24 Οκτωβρίου του 1947 και ήταν η κινηματογραφική διασκευή του Ντέιβιντ Λιν στις «Μεγάλες Προσδοκίες» του Ντίκενς, μια προβολή υπό την αιγίδα της Βρετανικής Πρεσβείας, η οποία τότε στεγαζόταν στους πάνω ορόφους του ίδιου κτιρίου.
Στο ίδιο μέρος είχαν προϋπάρξει αρχικά οι κινηματογράφοι «Παλλάς» (1908-1920) και αργότερα το «Σινε Νιούς» (1940-1947), ενώ ενδιαμέσος ο χώρος λειτούργησε και ως σταθμός αυτοκινήτων (1921), ιταλικός στρατιωτικός κινηματογράφος και στρατιωτική αποθήκη (1942-1943).
Το Ίρις
Το εσωτερικό του Ίρις, του κινηματογράφου του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μοιάζει με έναν γοτθικό καθεδρικό ναό. Θυμίζει τα εσωτερικά των ιστορικών κινηματογράφων που υπάρχουν σε πλούσιες πόλεις της Ευρώπης και παράλληλα το γεγονός, ότι για ελάχιστα κτίρια στο κέντρο της Αθήνας, θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τον ίδιο χαρακτηρισμό.
Οι σινεφίλ συρρέουν εδώ από τη δεκαετία του 1980 για να παρακολουθήσουν σεμινάρια και προβολές κλασικών ταινιών που προσφέρονται δωρεάν στο κοινό από τη φοιτητική πολιτιστική λέσχη του Τμήματος Κινηματογράφου του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σχόλια