Φυσικές Καταστροφές: Εκτεθειμένη η Ελλάδα - 6 δισ. ευρώ περιμένουν στο Ταμείο Ανάκαμψης

Το κράτος δεν μεταφέρει κινδύνους σε ιδιώτες, συνεχίζοντας να καλύπτει από τον κρατικό προϋπολογισμό τις απώλειες από φυσικές καταστροφές για την ανοικοδόμηση των περιοχών. Η διάταξη του άρθρου 23 που προέβλεπε την υποχρεωτική ασφάλιση των νέων κτιρίων και είχε συμπεριληφθεί στον κλιματικό νόμο το 2022 απεσύρθη τον Μάιο του ιδίου έτους, διότι ήταν ασύμφωνη με τους κανόνες της ασφαλιστικής επιστήμης, όπως είχε γράψει το epixeiro.gr.

Επτά μήνες μετά, έργο που θα μπορέσει να περιορίσει το χάσμα μεταξύ των οικονομικών και ασφαλισμένων ζημιών σε συμβάντα φυσικών καταστροφών από την κυβέρνηση δεν έχει παραχθεί. Πρόσφατα μόνο, και σε προεκλογικό επίπεδο, συζητήθηκαν φορολογικά κίνητρα με εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ για όσους ασφαλίσουν τις περιουσίες τους έναντι των φυσικών καταστροφών.

Η μακροασφάλιση αφορά το Δημόσιο που αγοράζει υπηρεσίες για εθνικές καταστροφές

Ο ιδιωτικός τομέας και οι ιδιωτικές ασφαλιστικές μπορούν να ανταποκριθούν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ένας μηχανισμός που μπορεί να βοηθήσει τόσο στην καλύτερη αναγνώριση και πρόληψη του κλιματικού κινδύνου όσο και στην κάλυψη των ζημιών που θα προκύψουν μετά από μια καταστροφή και την επαναφορά των επιχειρήσεων στην κανονικότητα είναι οι ασφαλίσεις με την μεταφορά του κλιματικού κινδύνου από τον ασφαλισμένο, στους παρόχους ασφαλιστικών υπηρεσιών με την χρήση ασφαλιστικών προγραμμάτων, δημιουργώντας ένα ακόμα επίπεδο προστασίας και ανθεκτικότητας.

Ορισμένα βασικά ασφαλιστικά προγράμματα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ είναι: Η μικροασφάλιση αφορά στην άμεση ασφάλιση μικρών επιχειρήσεων και μεμονωμένων επιχειρηματιών. Η ενδιάμεση ασφάλιση αφορά στην ασφάλιση μιας μεγαλύτερης ομάδας επιχειρήσεων ή ιδιωτών, η οποία μπορεί να ανήκει και σε κάποιο συλλογικό όργανο. Η μακροασφάλιση αφορά σε έναν δημόσιο φορέα για παράδειγμα την κυβέρνηση η οποία αγοράζει ασφαλιστικές υπηρεσίες που αφορούν περιπτώσεις εθνικής καταστροφής . Η ληφθείσα αποζημίωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την εξασφάλιση της λειτουργίας του Κράτους μετά την καταστροφή.

Η κατάσταση στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά την πρόληψη και την ασφάλιση περιορίζεται στη διεξαγωγή συζητήσεων και άκαρπων διαβουλεύσεων. Οι κυβερνήσεις αναγνωρίζουν το κενό που υπάρχει στην προστασία και την ασφάλιση, υπόσχονται στη διάρκεια των προεκλογικών αγώνων, ωστόσο επί σειρά ετών καμία κυβέρνηση στην Ελλάδα δεν θεσμοθέτησε αλλαγές. Η δημιουργία ενός αντασφαλιστικού οργανισμού με την συμμετοχή αντασφαλιστών όπου οι ασφαλιστικές θα μπορούσαν να λειτουργούν ως ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές απέχει, ωστόσο ακούγεται ότι η κυβέρνηση ενδεχομένως να εγκρίνει φορολογικά κίνητρα σε όσους ασφαλίζονται έναντι των φυσικών καταστροφών.

«Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» του προγράμματος ΕΣΠΑ 2021-2027

Έως 67 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2100 μπορεί να είναι το κόστος προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας στην κλιματική αλλαγή, μειώνοντας το κόστος από τις ζημιές από 701 δισεκ. στο δυσμενέστερο σενάριο, σε 510 δισεκ. μέχρι το έτος 2100, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Η χρηματοδότηση δράσεων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε δημόσιους πόρους που έχουν προέλθει από ευρωπαϊκές και εθνικές πηγές.

Ο πυλώνας της Πράσινης Μετάβασης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλαμβάνει έργα σε όλες τις διαστάσεις προστασίας του περιβάλλοντος και έχει προϋπολογισμό περίπου 6,2 δισεκ. για την Ελλάδα, στοχεύοντας ωστόσο να κινητοποιήσει επιπλέον επενδύσεις της τάξης των 5,4 δισεκ. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2022, εντάχθηκαν έργα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή προϋπολογισμού 1,8 δισεκ.

Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» του προγράμματος ΕΣΠΑ 2021-2027, το οποίο εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Αύγουστο του 2022 έχει συνολικό προϋπολογισμό 3,6 δισεκ., εκ των οποίων τα 2,9 δισεκ. αποτελούν ευρωπαϊκή συμμετοχή και τα 629 εκατ. προέρχονται από εθνικούς πόρους.