Τράπεζες, Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας και Τηλεπικοινωνίες καταγγέλλουν οι καταναλωτές

Στα στοιχεία για τις καταγγελίες του 2022, ένα έτος που ακολούθησε την δύσκολη διετία της πανδημίας 2020-2021 φαίνεται πως κάποιοι κλάδοι παραμένουν ως οι βασικές αιτίες παραπόνων και καταγγελιών από το καταναλωτικό κοινό: Τράπεζες, Τηλεπικοινωνίες, Ταχυμεταφορές - Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας βρίσκονται για μια ακόμα χρονιά στην κορυφή της σχετικής λίστας.

Συγκεκριμένα, κύρια διαπίστωση είναι ότι ο τραπεζικός τομέας (αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, δεσμεύσεις χρηματικών ποσών) υπήρξε ο πιο προβληματικός για τους καταναλωτές (26,2%). Η δεύτερη κατηγορία αφορά καταγγελίες για προϊόντα και υπηρεσίες αλλά και καταγγελίες προς Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας (21,7%).

Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, πως αύξηση των καταγγελιών υπήρξε και σε τομείς που δεν είχαν απασχολήσει τόσο τα προηγούμενα χρόνια. Δηλαδή σε: τουρισμό, εκπαίδευση, υπηρεσίες υγείας κ.α.

Υπό αυτό το πρίσμα, ο καταναλωτής κινείται σε ένα περιβάλλον το οποίο κάθε άλλο από ασφαλές μπορεί να χαρακτηριστεί. Ταυτόχρονα φαίνεται ότι διατηρείται η επαγρύπνηση και η διεκδίκηση των δικαιωμάτων από την πλευρά των καταναλωτών, πιθανότατα, λόγω της ολοένα αυξημένης οικονομικής δυσπραγίας, σημειώνει η ΕΕΚΕ.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, τέλος, ότι από όλες όλες τις καταγγελίες που υπεβλήθησαν το 2022, σε ποσοστό 99,2% οι καταγγελίες είχαν έκβαση υπέρ του καταναλωτή.

Πιο αναλυτικά

Από το σύνολο των καταγγελιών φαίνεται πως ο τραπεζικός τομέας (αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, δεσμεύσεις χρηματικών ποσών) υπήρξε ο πιο προβληματικός για τους καταναλωτές (26,2%) με κυρίαρχο ζήτημα τις δεσμεύσεις χρηματικών ποσών, τις παράτυπες χρεώσεις και προμήθειες αλλά και τις τηλεφωνικές οχλήσεις. Οι καταγγελίες στον τομέα των τραπεζικών υπηρεσιών καταγράφουν κυρίως δεσμεύσεις χρηματικών ποσών (89,38%), οι οποίες στην πλειονότητά τους αφορούν δεσμεύσεις επιδομάτων.

Η ενεργειακή κρίση έφερε και τις αντίστοιχες αυξήσεις καταγγελιών στον τομέα των υπηρεσιών κοινής ωφελείας (21,7%) και κυρίως στον τομέα της ενέργειας με πληθώρα καταγγελιών για παράτυπες χρεώσεις (38,18%) όπου με τη λεγόμενη «ρήτρα αναπροσαρμογής», οι καταχρηστικές και παράνομες πρακτικές μέσω ανύπαρκτων συμβατικά χρεώσεων απογειώθηκαν, σε τέτοιο βαθμό ώστε να οδηγηθούμε και σε νομοθετική παρέμβαση επίλυσης του ζητήματος.

Στην κατηγορία Ακινήτων, προκύπτει ότι και το 2022 συνεχίστηκε η αδυναμία των νοικοκυριών να ανταποκριθούν στις βασικές οικονομικές τους ανάγκες. Ως αποτέλεσμα σημειώνεται η ύπαρξη σημαντικού αριθμού διαφορών είτε εξαιτίας της αδυναμίας πληρωμής μισθωμάτων ή κοινοχρήστων, είτε δημιουργίας διαφορών μεταξύ εκμισθωτών – μισθωτών σχετικά με το μίσθωμα αλλά και την επισκευή των φθορών.

Οι καταγγελίες που υποβλήθηκαν το έτος 2022 για ζητήματα ασφαλιστήριων συμβολαίων αφορούσαν στο σύνολο τους παράτυπες χρεώσεις (100%). Το γεγονός αυτό επιτείνεται από το ότι στα ασφαλιστήρια συμβόλαια δεν έχουν απαλειφθεί όροι και συμφωνίες καταχρηστικού περιεχομένου, με συνέπεια την παραπλάνηση του καταναλωτή με τη συνομολόγηση ρητρών που εξασθενούν τη συμβατική του θέση.

Εξακολουθεί για μία ακόμα φορά να επιβαρύνει τους καταναλωτές ο κλάδος των ταχυμεταφορών αφού από το σύνολο των περιπτώσεων που διαχειρίστηκε η ΕΕΚΕ στην κατηγορία των Προϊόντων και Υπηρεσιών κατέχουν την πρώτη θέση καταγγελιών (54,55%).

Παραμένει υψηλό και το 2022 το ποσοστό των καταγγελιών στην κατηγορία των Τηλεπικοινωνιών με το μεγαλύτερο μέρος να καλύπτει τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές (59,27%) όπως για παράδειγμα μη παροχή των συμφωνημένων υπηρεσιών (χαμηλότερη ταχύτητα δικτύου κλπ.), πρόσθετες και μη ζητηθείσες υπηρεσίες κλπ. ενώ δεν ήταν λίγες και οι καταγγελίες που αφορούσαν διακοπές παροχής υπηρεσιών (14,81%).

Η «μεγάλη εικόνα» σήμερα - Υπό πίεση το καταναλωτικό κοινό

Μετά την κοινωνικο-οικονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία, την εντεύθεν προκαλούμενη έλλειψη ρευστότητας και τον περιορισμένο οικογενειακό προϋπολογισμό, οι καταναλωτές αντιμετώπισαν κάθε αγορά προϊόντος ή κάθε παροχή υπηρεσιών με σκεπτικισμό.

Από την άλλη μεριά (λόγω και της εκρηκτικής ανόδου του ηλεκτρονικού εμπορίου), εξέφρασαν ολοένα και πιο έντονα την επιθυμία τους να ενημερώνονται για όλες τις πτυχές των καταναλωτικών δικαιωμάτων τους και να τα διεκδικούν δυναμικά, απευθυνόμενοι για καθοδήγηση και προστασία σε συλλογικούς φορείς, όπως η ΕΕΚΕ.

Όπως περιγράφει η ΕΕΚΕ, η σημαντικότερη μεταβολή της καταναλωτικής συμπεριφοράς το έτος 2022 (αρχής γενομένης από τα τέλη του 2021) είναι η σταδιακή άνοδος των τιμών σε όλο το φάσμα της οικονομικής ζωής, η οποία έλαβε εκρηκτικές διαστάσεις μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Το κύμα ακρίβειας που σαρώνει τη χώρα δεν έχει προηγούμενο.

Οι τιμές στα βασικά είδη διατροφής έχουν εκτοξευθεί ενώ και οι τιμές της ενέργειας (μαζί με τον παραλογισμό της «ρήτρας αναπροσαρμογής») βρίσκονται σε δυσθεώρητα ύψη, σημειώνει η ΕΕΚΕ.

Παράλληλα, οι πλειστηριασμοί κατοικιών είναι, πλέον, καθημερινό φαινόμενο, αφού οι τράπεζες και τα funds που απέκτησαν τα δάνεια, επιταχύνουν τις αναγκαστικές διαδικασίες για την είσπραξη απαιτήσεών τους από στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια.

Η αύξηση των κατασχέσεων σε ακίνητα αλλά και των κατασχετηρίων σε τραπεζικούς λογαριασμούς έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις (ήδη στα Ειρηνοδικεία διαπιστώνεται ότι οι κατασχέσεις εις χείρας τρίτων έχουν πολλαπλασιαστεί), ενώ ο καταναλωτής αδυνατεί πλέον να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις του.

Τα αποτελέσματα του τακτικού Ευρωβαρόμετρου για το Φθινόπωρο 2022, δηλαδή της τακτικής έρευνας που διεξάγεται πανευρωπαϊκά για μία σειρά επίκαιρων θεμάτων που αφορούν τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι ενδεικτικά του κλίματος που αποτυπώνεται και στην παρούσα μελέτη.

Η αγωνία των Ελλήνων για το αυξανόμενο κόστος ζωής ξεπερνά κάθε άλλη χώρα, αλλά και κάθε προηγούμενο, αγγίζοντας το ιστορικό 100% – ένα ποσοστό που δεν έχει ξανακάνει την εμφάνισή του στα μέχρι τώρα αποτελέσματα, σύμφωνα με την ΕΕΚΕ.

Το 51% των Ελλήνων δήλωσαν ότι αντιμετωπίζουν «κάποιες δυσκολίες» και το 28% ότι αντιμετωπίζουν «πολλές δυσκολίες» σε αντιδιαστολή με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους πολίτες οι οποίοι αντιμετωπίζουν μεγάλες οικονομικές δυσκολίες σε ποσοστό μόλις 9%.