Το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς τροφίμων και ποτών αναμένεται να αυξηθεί από τα 5,8 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2021 στα 6,4 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2022 και στα 8,9 τρισεκατομμύρια το 2026 με ρυθμό ανάπτυξης 9,7και 8,7%, αντίστοιχα. Ενώ οι πολύ μεγάλες εταιρείες κατέχουν πολύ μεγάλο μερίδιο εσόδων, ο τομέας της αγοράς τροφίμων και ποτών κυριαρχείται σε όγκο σε όλον τον κόσμο από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν το 99% των 290.000 μονάδων στην Ευρώπη, παράγοντας το 40,5% του κύκλου εργασιών ή 1,1 τρισεκατομμύρια ευρώ.
Στο στάδιο της παραγωγής, οι μικρομεσαίες γεωργικές επιχειρήσεις παρέχουν το 85% των φρούτων και λαχανικών (κατ' όγκο) και περίπου του 80% των τροφίμων ζωικής προέλευσης. Οι επιχειρήσεις αυτές προμηθεύονται ένα σημαντικό μέρος των γεωργικών προϊόντων από τρίτους καλλιεργητές σε διάφορες χώρες. Ως εκ τούτου, η διαχείριση των κινδύνων βιωσιμότητας της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι κρίσιμη για την εξασφάλιση αξιόπιστης προμήθειας πρώτων υλών και τη μείωση του κινδύνου αυξήσεων των τιμών και της αστάθειας μακροπρόθεσμα.
Κατασκευή και επεξεργασία τροφίμων
Η επεξεργασία τροφίμων περιλαμβάνει την επεξεργασία φρούτων και λαχανικών, την επεξεργασία κρέατος και θαλασσινών, κονσερβοποιημένων προϊόντων, δημητριακών και άλλων συσκευασμένων τροφίμων. Οι κατασκευαστές παράγουν ένα ευρύ φάσμα προϊόντων διατροφής, έτοιμα γεύματα τόσο επώνυμα όσο και ιδιωτικής ετικέτας για τα σούπερ μάρκετ, τα οποία διατίθενται στο εμπόριο σε καταναλωτές λιανικής στα ράφια των λιανοπωλητών τροφίμων, σε καταστήματα αναψυχής και φιλοξενίας. Ο κλάδος χαρακτηρίζεται από μεγάλες και πολύπλοκες αλυσίδες εφοδιασμού συστατικών, καθώς πολλές εταιρείες προμηθεύονται συστατικά από όλο τον κόσμο.
Κατασκευή και επεξεργασία αναψυκτικών και αλκοολούχων
Πολλές από αυτές τις εταιρείες ασχολούνται, μεταξύ άλλων με τη χονδρική διανομή ποτών. Ο κλάδος κυριαρχείται από μεγάλες, διεθνείς εταιρείες και τα εργοστάσια είναι αυτοματοποιημένα, χρησιμοποιώντας διαδικασίες αυτοματισμού και ρομποτική.
Οι κύριες πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αναψυκτικών είναι νερό, αρωματισμένο σιρόπι, σιρόπι καλαμποκιού ή ζάχαρη και τα οι φιάλες, οι οποίες μπορεί να είναι γυάλινα μπουκάλια, δοχεία αλουμινίου ή πλαστικά μπουκάλια κατασκευασμένα από τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο (PET). Υπάρχουν μεγάλες διεθνείς επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν μια διαδικασία δύο επιπέδων για την κατασκευή και τη διανομή των προϊόντων τους. Μια διεργασία δύο επιπέδων συμβαίνει όταν ένας κύριος κατασκευαστής παράγει συμπύκνωμα, το οποίο στη συνέχεια πωλείται σε έναν εμφιαλωτή για την κατασκευή και τη διανομή του τελικού προϊόντος.
Τρόφιμα, χονδρική και διανομή
Η ιδιότητα των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών συχνά είναι και η κατασκευή και η μεταποίηση ως ένα μέρος των εργασιών τους. Πολλοί μεμονωμένοι πωλητές και αγοραστές τροφίμων δεν διαπραγματεύονται απευθείας με τους ομολόγους τους, λόγω της πολυπλοκότητας που συνεπάγονται οι συναλλαγές.
Ο όγκος και η ποικιλομορφία των προμηθειών μπορεί επίσης να διαφέρει. Οι χονδρέμποροι είναι μεγάλοι μεσάζοντες στο σύστημα διανομής τροφίμων, επιτρέποντάς τους να ρυθμίζουν την προσφορά και τη ζήτηση όσον αφορά τον όγκο, την ποσότητα, τις γεωγραφικές αγορές. Τα προϊόντα προέρχονται από όλο τον κόσμο και περιλαμβάνουν φρέσκο κρέας, παρασκευασμένα τρόφιμα, επεξεργασμένα τρόφιμα, αρτοσκευάσματα, κατεψυγμένα και κονσερβοποιημένα τρόφιμα, μη αλκοολούχα και αλκοολούχα ποτά, καθώς και μια μεγάλη ποικιλία ειδών οικιακής χρήσης και προϊόντων προσωπικής φροντίδας.
Οι κίνδυνοι της εφοδιαστικής αλυσίδας για τα τρόφιμα και τα ποτά
Οι κίνδυνοι για την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων και ποτών προέρχονται από τους τομείς που εξαρτώνται, όπως: η ενέργεια, οι μεταφορές, τα προβλήματα στα σύνορα, οι εισαγωγές προσθέτων συστατικών, οι επικοινωνίες, η γεωγραφική περιοχή ή τοποθεσία.
Για παράδειγμα, το περασμένο καλοκαίρι σε όλη την Ηπειρωτική Ευρώπη ο καύσωνας οδήγησε στην αποξήρανση των δεξαμενών και των κρίσιμων πλωτών οδών, παρεμποδίζοντας το εμπόριο. Επίσης, εκτός από το δίκτυο μεταφοράς, η είσοδος και η έξοδος στην τοποθεσία μιας επιχείρησης για την παράδοση των πρώτων υλών είναι κρίσιμος παράγοντας.
Οι κίνδυνοι σε αυτούς τους τομείς συνδέονται έμμεσα με συστημικούς κινδύνους, όπως οι πανδημίες, οι μακροοικονομικοί παράγοντες, όπως ο πληθωρισμός και οι συναλλαγματικές διακυμάνσεις, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η κλιματική αλλαγή η απώλεια πόρων και οι παράγοντες βιοποικιλότητας. Άλλοι εμπορικοί κίνδυνοι είναι τα πρόστιμα οι ποινές, οι περιορισμοί μετακίνησης ή διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού, η έλλειψη καυσίμων.
Ο πληθωρισμός επηρεάζει την μεταποίηση σε κάθε πτυχή λειτουργίας, ενώ οι αβεβαιότητες στον τομέα επιδεινώνονται περαιτέρω από την εκτυλισσόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία και τις επακόλουθες παγκόσμιες επιπτώσεις. Τον Αύγουστο του 2022, για παράδειγμα, πολύ μεγάλο εργοστάσιο στο Ηνωμένο Βασίλειο διέκοψε την παραγωγή λόγω του αυξανόμενου κόστους ενέργειας,
Άμεσα στο μέλλον θα υπάρξουν επιπτώσεις σε επιχειρήσεις από τον τρόπο που θα διαχειριστούν τα νέα πρότυπα για την κλιματική αλλαγής, την τροφοδοσία της ενέργειας κ.ά.
Ασφαλίζονται αυτοί οι κίνδυνοι;
Μία απάντηση και μόνο δεν υπάρχει. Το ζήτημα έχει πολλές πτυχές και πολύπλοκες. Η κατανόηση σε πρώτη φάση, των κινδύνων αυτών, αποτελεί το βασικότερο βήμα.
Οι ασφαλιστικές δεν μπορούν να καλύψουν βεβαιωμένους κινδύνους, ωστόσο, μεταξύ άλλων μπορούν να δώσουν λύσεις παραμετροποίησης που υπόκεινται σε αξιόπιστες, έγκυρες και αξιόπιστες αναφορές βάσει δεδομένων (πχ θαλάσσια μετακίνηση, αεροπορικές συνδέσεις, τα σιδηροδρομικά και οδικά δίκτυα κ.ά.). Μπορεί να καλύψουν διαταραχές που συνδέονται με την οικονομία (απώλεια εσόδων, κ.ά.) αλλά και την μεταβλητότητα των αγορών που είναι πολύ βασικό παράγοντας στον τομέα της μεταποίησης. Ένα κίνδυνος που ασφαλίζεται είναι τα άυλα περιουσιακά στοιχεία, όπως η φήμη μίας επιχείρησης από κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα, αλλά και την κλιματική αλλαγή. Κρίσιμο για τον κλάδο, τέλος, είναι η ασφάλιση των περιουσιακών τους στοιχείων.
Σχόλια