Μήπως μεγαλώνετε και χάνετε τη δημιουργικότητα σας;

Σας απαντώ ότι σκοπεύω να γράψω ένα από τα πιο αισιόδοξα κείμενα των τελευταίων χρόνων αφού θα αποτελέσει μια προτροπή για τους μεγαλύτερους σε ηλικία φίλους και φίλες που πιστεύουν ότι η μπογιά τους έχει αρχίσει να ξεφτίζει, ότι τα έχουν δει όλα σε αυτή τη ρημάδα τη ζωή, ότι σε λίγα χρόνια που θα συνταξιοδοτηθούν θα έχουν οριστικά «τελειώσει» και επιτέλους θα κάνουν «κάτι άλλο». Ξέρετε πώς πάει το πράγμα. Έχεις μπροστά σου ένα άτομο που είναι μόλις στα πενήντα-πενήντα πέντε και ήδη σκέφτεται πόσα ένσημα έχει μαζέψει, τι σύνταξη θα βγάλει, αν θα του φτάνουν τα χρήματα για να ζήσει και τι πρέπει να κάνει για να προετοιμαστεί καλύτερα για εκείνη τη μέρα που θα ξυπνήσει ένα πρωί και δεν θα έχει να πάει στο γραφείο για να συνευρεθεί με τους άλλους συναδέλφους και με όλες εκείνες τις προκλήσεις που είχε συνηθίσει να αντιμετωπίζει.

Κάποιες σημαντικές ερωτήσεις γυρεύουν απαντήσεις

• Πώς θα συνεχίσω να είμαι δραστήριος, δημιουργικός και θα αντλώ ικανοποίηση και θα διακατέχομαι από ένα αίσθημα αυτοεκπλήρωσης;
• Τι πραγματικά με ευχαριστεί περισσότερο και τι με παρακινεί;
• Τι θέλω να πετύχω και πώς θα το επιτύχω;

Θα σταθώ στον παράγοντα της δημιουργικότητας διότι εδώ υπάρχει μια παρανόηση. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι όσο μεγαλώνουν, τα αποθέματα της δημιουργικότητας τους μειώνονται μέχρι που εξαφανίζονται τελείως όταν σταματήσουν να εργάζονται. Εννοείται ότι δεν υφίσταται κάτι τέτοιο και ούτε έχει αποδειχθεί επιστημονικά ή μέσα από έρευνες και μελέτες. Τότε; Πρόκειται για ένα αφήγημα το οποίο αναπαράγεται συνεχώς και με τόση επιτυχία που πολλοί το έχουν πιστέψει και ασπαστεί. Έχουν οι ίδιοι προγραμματίσει τον εαυτό τους να σκέφτεται και να δρα με τον συγκεκριμένο τρόπο. Μόνοι τους κλείνουν την στρόφιγγα. Έχει δημιουργηθεί ο μύθος ότι όσο γεράζουμε –ας χρησιμοποιήσω και αυτή τη λέξη που ορισμένους τρομάζει σαν το τέρας με τα εφτά κεφάλια της Αποκάλυψης– τόσο περισσότερο χάνουμε την ενέργεια μας, την αίσθηση της περιπέτειας ενώ γινόμαστε λιγότερο δημιουργικοί.

Ας το ξεκαθαρίσω. Έχετε πλήρη έλεγχο όλων των αισθήσεων σας, της δημιουργικότητας και της περιέργειας για καινούργια πράγματα και πειραματισμούς σε οποιαδήποτε ηλικία της ζωής σας. Από εσάς εξαρτάται αν επιθυμείτε να εξασκείτε τον εγκέφαλο σας και να χρησιμοποιείτε όλες τις δυνατότητες που έχετε. Αν δεν το κάνετε, τότε οι νευρώνες δηλαδή τα νευρικά σας κύτταρα, θα σταματήσουν να ανανεώνονται και οι εγκεφαλικές συνάψεις θα μειώνονται. Το αποτέλεσμα; Εσφαλμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος που οδηγεί στη σταδιακή απώλεια του μυϊκού ελέγχου, της εγκεφαλικής λειτουργίας και της ικανότητας μετάδοσης των μηνυμάτων. Πιο καλά δεν γίνεται! Ο εγκέφαλος του ανθρώπου είναι σχεδιασμένος να μαθαίνει και να αναπτύσσεται διαρκώς αλλά χωρίς τη δική μας συμβολή, αυτό είναι ανέφικτο.

Τα καλά νέα της ημέρας

Η δημιουργική συμπεριφορά εκφράζεται με την επινοητικότητα, τη σύνθεση και το σχεδιασμό. Απαιτεί φαντασία, πρωτοβουλία και δύναμη σκέψης. Θα μπορούσαμε επίσης να ορίσουμε τη δημιουργικότητα ως «αποκλίνουσα σκέψη-δράση», γιατί η απόκλιση είναι πρωτοτυπία. Και όπως σωστά μαντέψατε, η δημιουργική συμπεριφορά είναι κάτι που μαθαίνεται.

Ο λόγος που κάνω τη συγκεκριμένη αναφορά είναι για να αντικρούσω τις δικαιολογίες όσων υποστηρίζουν ότι «εμένα η δουλειά μου δεν ήταν ποτέ δημιουργική, ήταν βαρετή, μονότονη και επαναλαμβανόμενη, οπότε δεν έχω τις προσλαμβάνουσες που θα με βοηθήσουν να αναπτύξω τη δημιουργικότητα μου». Επιπλέον, είναι θέμα προσωπικής σας επιλογής αν θα αποφασίσετε να ενδυναμώσετε τη δημιουργική σας διάθεση και η ηλικία δεν είναι εμπόδιο. Ορίστε μερικά παραδείγματα:

• H Agatha Christie συνέχισε να γράφει μέχρι τα 86 της
• Ο Frank Lloyd Wright σχεδίασε το μουσείο Guggenheim στα 91 του
• Ο Ισαάκ Νεύτωνας έγραψε τη δεύτερη έκδοση του περίφημου Principia στα 84
• Η διάσημη Αμερικανίδα φωτογράφος Imogen Cunningham φοιτούσε στο Art Institute of San Francisco στα 90 της
• Ο δικαστικός Oliver Wendell Holmes στα 91 του μελετούσε τον Πλάτωνα και όταν ρωτήθηκε από τον Πρόεδρο Roosevelt «Γιατί το κάνεις;» του απάντησε «Το κάνω για να βελτιώσω ο μυαλό μου, κύριε Πρόεδρε».
• Η Katharine Graham, συνταξιοδοτημένη εκδότρια της Washington Post, έγραψε το πρώτο της βιβλίο στα 79 της χρόνια. ( Έχω ακόμα είκοσι χρόνια μπροστά μου να γράψω τα επόμενα βιβλία μου!)

Αντιλαμβάνεστε ότι έχετε πολύ καλούς λόγους για να αναπτύξετε τη δημιουργικότητα σας, χωρίς να προτάσσετε το εμπόδιο της ηλικίας και ο πρώτος και σημαντικότερος είναι ότι με αυτό τον τρόπο ενισχύετε την υγεία του εγκεφάλου σας. Ένας δεύτερος λόγος είναι ότι η δημιουργικότητα μειώνει τα επίπεδα του άγχους και των αρνητικών σκέψεων που πολύ εύκολα παράγονται και πολλαπλασιάζονται όταν δεν είναι κάποιος απασχολημένος με κάτι που να τον ιντριγκάρει. Να συνεχίσω, υποστηρίζοντας ότι η δημιουργικότητα σας δίνει την αίσθηση ενός σκοπού. Νοηματοδοτεί τη ίδια την ύπαρξη μας ενώ αποτελεί τη δύναμη για να μεταμορφώσουμε τη ζωή μας. Δεν είναι λίγες οι φορές που απορούμε σχετικά με το που είχαμε κρυμμένα τέτοια ταλέντα που δεν είχαμε την ευκαιρία να αξιοποιήσουμε στις προηγούμενες δεκαετίες. Και κάτι τελευταίο που μπορεί να δελεάσει εκείνους που θέλουν –και ας μη γίνεται– να μείνουν αθάνατοι. Η δημιουργικότητα θα σας βοηθήσει να ζήσετε περισσότερο και αυτό υποστηρίζεται από πολλές έρευνες και μελέτες… αλλά νομίζω ότι μπορεί να γίνει εύκολα κατανοητό με βάση όλα τα παραπάνω.

Που καταλήγουμε; Για να αγκαλιάσουμε τη δημιουργικότητα ή για να αυξήσουμε το επίπεδο της, χρειάζεται να σπάσουμε τα καλούπια της ρουτίνας, που εμείς φτιάξαμε, να εξαλείψουμε βαρετές δραστηριότητες που έχουμε συνηθίσει και τις οποίες διεκπεραιώνουμε με ευκολία λόγω της γνώσης και των ικανοτήτων που έχουμε συρρεύσει από το παρελθόν. Σε απλά Ελληνικά: Ξεκολλήστε! (Και αυτό ισχύει και για τον γράφοντα).