Σε κάθε άσχημη, απαράδεκτη και αποτρόπαια πράξη υπάρχουν συνήθως δύο αντιτιθέμενα άκρα. Στις περιπτώσεις που θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε σε αυτό το άρθρο υπάρχουν δύο άκρα απόλυτα και μακιαβελικά πλασμένα, έτοιμα να πετύχουν τους σκοπούς τους χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε θεμιτό αλλά δυστυχώς και αθέμιτο μέσο.
Τελευταία ο χώρος του πολιτισμού δέχεται στο εσωτερικό του προκλήσεις από δύο εξίσου καταδικασταία μέτωπα. Προκλήσεις για τις οποίες, σήμερα κιόλας, καλείται πλέον να δώσει μάχες.
Γιατί στον ουσία το πέπλο της ουδετερότητας των πολιτιστικών οργανισμών δεν αρκεί πια ούτε για να σταματήσει ντοματόσουπες που εκτοξεύονται με στόχο να λερώσουν ή ακόμα και να καταστρέψουν τον καμβά της πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας, ούτε και για να καλύψει τα βαριά “άπλυτα” ορισμένων μεγάλων συμφερόντων.
Από το ταραγμένο μυαλό των απερίσκεπτων και ημιμαθών νέων έως τις καλοδουλεμένες και ορισμένες φορές αδίστακτες μηχανές παραγωγής κέρδους, υπάρχει ένα μεγάλο φάσμα υγιούς φιλοσοφίας και πρακτικών που ο τομέας του πολιτισμού καλείται πλεόν έντονα να οριοθετήσει.
Η χειρότερη μορφή ακτιβισμού πρέπει να κοιτάξει προς τον ήλιο, άμεσα
Είναι μάλλον αδύνατο να αντιληφθεί κανείς πως μπορεί θετικά μηνύματα όπως είναι η προστασία του περιβάλλοντος ή φιλανθρωπικά μηνύματα που θέλουν να αμβλύνουν τις ανισότητες και να βοηθήσουν τους αδύναμους να εκφράζονται μέσα από πράξεις βίας.
Γιατί είναι βία να καταφέρνεις να φτάνεις στα όρια της εισβολής σε ένα Μουσείο που έχει φροντίσει για τη δωρεάν πρόσβαση σου στο εσωτερικό του και να καταστρέφεις έργα πολιτισμού αδιανότητης αξίας. Όχι απλά μεταφρασμένης σε χρήμα αλλά σε κεφάλαιο πολιτιστικό, στην εξέλιξη αυτού του κόσμου και την ανάπτυξη της αντίληψης του.
Με το να ανοίγει κανείς κουτάκια με ντομοτόσουπα και να τα πετά πάνω σε έργα τέχνης που άλλαξαν τον τρόπο που σκεφτόμαστε, να βάζει κόλλα στα χέρια του και να τα κολλά σε κορνίζες και τοίχους, δεν κατάφερε ποτέ κανείς τίποτα. Και ούτε πρόκειται.
Το μόνο που καταφέρνουν οι “ακτιβιστές” με το μπερδεμένο μυαλό που έχουν χάσει τα όρια των εννοιών που κινούνται εντελώς εκτός πλάνου “πολιτισμού” είναι να μας κάνουν να αναρωτιόμαστε σε πόσα χρόνια ακόμα οι άνθρωποι θα μπορούν να κοιτούν προς τον “ήλιο” βλέποντας - πραγματικά - τα Ηλιοτρόπια του Van Gogh.
Το artwashing μπορεί να αποφευχθεί “στο σωστό πρόγραμμα”
Βέβαια όπως όλοι οι νέοι δεν είναι καταστροφικά απερίσκεπτοι έτσι και οι εταιρείες, οργανισμοί, οι ΜΚΟ και ούτω το καθεξής δεν είναι διεφθαρμένες. Και αν υπάρχει κάποιος που διαβάζει αυτό το άρθρο αυτή τη στιγμή και διαφωνεί, κατά τη γνώμη μου καλά θα κάνει να σκεφτεί τα περί άκρων όπως τα αναφέραμε στην εισαγωγή μας καθώς και να κάνει περισσότερες επισκέψεις σε μουσεία και άλλους χώρους πολιτισμού.
Περιβάλλον και φιλανθρωπία βρίσκονται πράγματι στη δίνη τόσο των αυτοαποκαλούμενων ακτιβιστών, όσο και σε εκείνη του πλυντηρίου που ξεπλένει κυρίως ορισμένες μεγάλες εταιρείες από τα αμαρτήματα και τα σκάνδαλά τους και αποπροσανατολίζει επιδιώκοντας την κοινωνική αποδοχή.
Υπάρχουν όμως επιχειρήσεις, οργανισμοί και ανώνυμοι χορηγοί που πράγματι εξασφαλίζουν στους πολιτιστικούς οργανισμούς όχι μόνο τους απαραίτητους πόρους για να επιζήσουν, αλλά και για να εξελιχθούν, να μπορέσουν να δομήσουν αφηγήσεις με νόημα που θα μπορέσουν να γίνουν κατανόητες από όλους, να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία και κάθε εξελιγμένη της μορφή για να φέρουν κοντά στον πολιτισμό όποιον πραγματικά το επιθυμεί, ανεξαρτήτου καταγωγής, οικονομικής επιφάνειας ή γνώσεων.
Πολλές φορές οι δημόσιες σχέσεις και η προώθηση μιας επωνυμίας φέρνει στους χώρους πολιτισμού ανθρώπους που ο πολιτισμός, δεν είναι η πρώτη τους προτεραιότητα. Και αυτό δεν μπορεί παρά να είναι αδιαμφισβήτητα καλό.
Μπορεί να ευαισθητοποιήσει όχι μόνο μέσω της γνώσης στο επίπεδο του νου, αλλά και σαν αίσθημα, αυτό το λεπτό αίσθημα που καλλιεργείται μέσω του πολιτισμού και θυμίζει την κλίση που ασυνείδητα κάνουν τα ηλιοτρόπια προς τον ήλιο.
* Να υπενθυμίσουμε ότι πρόσφατα τα "Ηλιοτρόπια" του Βίνσεντ βαν Γκογκ στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, «ποτίστηκαν» με ντοματόσουπα από την ομάδα Just Stop Oil.
Σχόλια