Η ιστορία της Monopoly

Ανάµεσα σ’ αυτούς υπήρχε όμως κάποιος που θεώρησε ότι ένας καλός τρόπος για να ξεχάσει ο κόσµος τα προβλήµατά του ήταν να παίξει ένα άκρως διασκεδαστικό παιχνίδι όπου θα µπορούσε έστω και για λίγο (όσο διαρκούσε το παιχνίδι) να αποκτήσει περιουσία και να πλουτίσει.

Ο Τσαρλς Ντάροου, που ήταν πωλητής σε εταιρεία µε µηχανήµατα όταν επήλθε το Κραχ του 1929, έχασε τη δουλειά του και αναγκάστηκε να κάνει µικροεπισκευές σε αντικείµενα αλλά και να βγάζει βόλτα έναντι αµοιβής τους σκύλους των γειτόνων του. Τα πράγµατα όµως επιδεινώθηκαν περαιτέρω το 1934, όταν η γυναίκα του έµεινε για δεύτερη φορά έγκυος, αναγκάζοντάς τον έτσι να αναζητήσει τρόπους ώστε να αυξήσει το εισόδηµά του.

Τότε ο Ντάροου, που είχε πάθος µε τα παιχνίδια, αποφάσισε να σχεδιάσει ένα στο µουσαµά του τραπεζιού της κουζίνας. Η έμπνευση του ήρθε από ένα ταξίδι που είχε κάνει στο Ατλάντικ Σίτι λίγα χρόνια πριν µείνει άνεργος. Έχοντας ξεκάθαρα στο µυαλό του την πόλη και τα ονόµατα των δρόµων, άρχισε να σχεδιάζει τα τετράγωνα συνοικιών, τα οποία έβαφε µε οποιαδήποτε µπογιά έβρισκε από τα τοπικά µαγαζιά. Τα σπίτια και τα ξενοδοχεία δημιουργήθηκαν από υπολείµµατα ξύλου, ενώ οι κάρτες και οι τίτλοι ιδιοκτησίας ήταν όλα χειρόγραφα.

Αποφάσισε ότι θα επέτρεπε στους παίχτες να αγοράσουν και να έχουν στην κατοχή τους αυτούς τους δρόµους. Κάπως έτσι κατέληξε στο παιχνίδι που όλοι γνωρίζουμε ως Monopoly. Στην αρχική του έκδοση, τα χαρακτηριστικά πιόνια του επιτραπέζιου παιχνιδιού ήταν δέκα: σίδερο, πορτοφόλι, φανάρι, αυτοκίνητο, δαχτυλήθρα, παπούτσι, ημίψηλο καπέλο, πολεμικό πλοίο, κανόνι και ένα κουνιστό αλογάκι. Στην αρχή έπαιζε µε τη γυναίκα του και µερικούς φίλους, ενώ αργότερα το κατασκεύαζε ο ίδιος και το πουλούσε στους γείτονες προς 2,50 δολάρια το παιχνίδι.

Πολλοί, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι ο Ντάροου δεν ήταν ο πραγματικός εφευρέτης του παιχνιδιού, αφού ήδη από το 1904 η Λάιζι Μάτζι είχε κατοχυρώσει ένα παρόμοιο επιτραπέζιο παιχνίδι µε την ονοµασία «Το παιχνίδι του γαιοκτήµονα» (The Landlords Game) µε στόχο τη διδαχή για τις συµφορές που επέφερε το µονοπώλιο των γαιών. Το παιχνίδι ήταν ιδιαίτερα δηµοφιλές στα πανεπιστήµια και σύντοµα εμφανίστηκαν παραλλαγές του µε την ονοµασία Monopoly. Δεν είναι λίγοι λοιπόν αυτοί που θεωρούν ότι ο Ντάροου γνώριζε, αν και δεν το παραδέχτηκε ποτέ, ότι πριν από αυτόν έπαιζαν τη Monopoly (µάλιστα στο παιχνίδι του υπήρχε ορθογραφικό λάθος όσον αφορά την ονοµασία ενός δρόµου, ίδιο ακριβώς µε το λάθος προγενέστερου εφευρέτη...).

Ο Ντάροου πρόσθεσε ορισµένα στοιχεία και τροποποίησε διάφορα χαρακτηριστικά δηµιουργώντας έτσι την Monopoly, όπως ακριβώς την γνωρίζουµε σήµερα. Όταν όµως το 1934 αποπειράθηκε να πουλήσει την ιδέα του στους αδερφούς Πάρκερ (από τις µεγαλύτερες βιοµηχανίες παιχνιδιών της εποχής), βρήκε την πόρτα κλειστή αφού το παιχνίδι του απορρίφθηκε. Οι Πάρκερ εντόπισαν ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά 52 λειτουργικά λάθη (!), όπως ότι το παιχνίδι διαρκούσε µεγάλο χρονικό διάστηµα, οι κανόνες ήταν πολύπλοκοι και οι παίκτες έκαναν γύρω γύρω στο ταµπλό χωρίς να τελειώνουν κάπου. Πίστευαν ότι ένα οικογενειακό παιχνίδι έπρεπε να διαρκεί περίπου 45 λεπτά, να έχει απλές και κατανοητές οδηγίες και να βγάζει έναν αδιαμφισβήτητο νικητή.

Η εμβληματική εικόνα του άντρα με το ημίψηλο καπέλο, η οποία έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή της το 1936, έγινε σύμβολο του παιχνιδιού και ονομάζεται «Πλούσιος Θείος με τα Σακιά» (Rich Uncle Pennybags). Είναι πολύ πιθανό να εικονίζει τον διάσημο επιχειρηματία J.P. Morgan, ο οποίος εθεωρείτο ένας από τους άντρες με τη μεγαλύτερη επιρροή στις ΗΠΑ.

Ο Ντάροου δεν απογοητεύτηκε και συνέχισε να πουλάει τη Monopoly σε συγγενείς και φίλους, ενώ αργότερα συνεργάστηκε µε φίλο του τυπογράφο τυπώνοντας 5.000 τεµάχια, τα οποία διέθεσε σε µεγάλο πολυκατάστηµα. Η κίνηση αυτή έκανε τους Πάρκερ να αναθεωρήσουν και να έρθουν σε συµφωνία µαζί του αγοράζοντας τα δικαιώµατα του παιχνιδιού (την ίδια στιγµή εξαγόρασαν τα δικαιώµατα όλων όσων είχαν κατοχυρώσει τη δική τους εµπορική εκδοχή του παιχνιδιού). Σε λίγες µόλις εβδοµάδες έφθασαν να πουλάνε 20.000 τεµάχια την εβδοµάδα, ενώ οι παραγγελίες «ξεχείλιζαν» από τα γραφεία της εταιρείας.

Παρά τον αρχικό ενθουσιασµό, οι Πάρκερ πίστευαν ότι ήταν µια παροδική τρέλα που κάποια στιγµή θα ξεφούσκωνε, αφού επέμεναν ότι το παιχνίδι ήταν αρκετά πολύπλοκο για τα παιδιά. Έτσι, λοιπόν, παραµονές Χριστουγέννων του 1936, έδωσαν εντολή να διακοπεί η παραγωγή. Ευτυχώς γι’ αυτούς, η εορταστική περίοδος συνοδεύτηκε από κατακόρυφη αύξηση των πωλήσεων, πείθοντάς τους τελικά ότι η Monopoly είχε έρθει για να μείνει.

Ο Τσαρλς Ντάροου, που πέθανε το 1967, ίσως να µην ήταν ο πραγματικός εφευρέτης της Monopoly (όπως εξάλλου αποφάνθηκε, τη δεκαετία του ‘80, το αμερικάνικο Ανώτατο Δικαστήριο), ήταν όµως ο πρώτος σχεδιαστής παιχνιδιού που κατάφερε να γίνει εκατοµµυριούχος. Το επιτραπέζιο παιχνίδι του, που σήμερα ανήκει στο χαρτοφυλάκιο της Hasbro, έχει πουλήσει πάνω από 275 εκατοµµύρια τεµάχια σε περισσότερες από 110 χώρες, έχει µεταφραστεί σε 43 γλώσσες, ενώ έχει υπολογιστεί ότι περίπου πέντε δισ. µικρά σπιτάκια έχουν ανεγερθεί από το 1935. Αρκετά καλά για ένα παιχνίδι µε 52 σχεδιαστικά λάθη…

Αν σας άρεσε η συναρπαστική ιστορία της Monoply, τότε ίσως βρείτε ενδιαφέρον το βιβλίο ''Γνωστά Ονόματα, Άγνωστες Ιστορίες 2''.