Τι συμβαίνει με τον αγροδιατροφικό τομέα στην Ελλάδα, γιατί οι αγρότες χάνουν την παραγωγή τους

Το epixeiro.gr για πρώτη φορά μετά από τριάμισι χρόνια, στην ενότητα Εκ του Ασφαλούς κάνει μία πρώτη προσέγγιση στα προβλήματα της αγροτικής παραγωγής με αφορμή την ένταση των φαινομένων από καιρικές καταστροφές στις σοδειές των αγροτών. Αναζήτησε απαντήσεις σε μία σειρά από προβλήματα και ιδιαιτερότητες που αντιμετωπίζει ο Αγροδιατροφικός τομέας στην Ελλάδα συνομιλώντας με τον Ειδικό Αγροτικών Ασφαλίσεων και Ασφαλιστικό Σύμβουλο της Interamerican κον Γεώργιο Δημητρίογλου

Τα προβλήματα του αγροδιατροφικού τομέα που οδηγούν σε απώλειες

Ο κακός σχεδιασμός των καλλιεργειών χωρίς να έχουν ληφθεί περιβαλλοντικά και εμπορικά δεδομένα που να υποδείξουν τις καταλληλότερες καλλιέργειες για ποιοτική και ποσοτική αγροτική παραγωγή ανά περιφέρεια. Τα ακραία δυσμενή τοπικά καιρικά φαινόμενα. Οι ασθένειες. Το μικρό μέγεθος των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Το χαμηλό επίπεδο συνεργασίας. Η μη αξιοποίηση της τεχνολογικής καινοτομίας. Το υψηλό κόστος παραγωγής σε σχέση με την εμπορική αξία της παραγωγής. Το χαμηλό επίπεδο γεωργικής εκπαίδευσης των αγροτών στη χώρα, που συνδέεται και με τη μεγάλη ηλικία των αγροτών. Η έλλειψη μέτρων ενεργητικής προστασίας των καλλιεργειών έναντι των καιρικών φαινομένων και των ασθενειών.

Απώλειες όχι μόνο για τους αγρότες

Οι αγροτικοί κίνδυνοι δεν επηρεάζουν μόνο τους αγρότες αλλά ολόκληρο το σύνολο αξιών της αγροτικής βιομηχανίας. Ο αγροτικός τομέας απαιτεί συστηματική διαχείριση πολλαπλών φυσικών και επιχειρηματικών κινδύνων, Αγρότες, Ομάδες Παραγωγών, Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, Εταιρείες Συμβολαιακής Γεωργίας, Εταιρείες Μεταποίησης και Εμπορίας χρειάζονται την ασφάλειας της οικονομικής σταθερότητας.

Η κλιματική αλλαγή συνυφασμένη με αγροτική παραγωγή

Η κλιματική αλλαγή (βροχοπτώσεις, άνοδος της θερμοκρασίας, χαλαζοπτώσεις κ.α) αναδιαμορφώνει τον τρόπο άσκησης της γεωργίας. Η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στις περιοχές, οι οποίες στο άμεσο μέλλον θα αντιμετωπίσουν αλλαγές στις κλιματολογικές συνθήκες. Η αναδιάρθρωση και ο επανασχεδιασμός καλλιεργειών, τόσο με περιβαλλοντικά, όσο και με εμπορικά δεδομένα, σε συνδυασμό με τη σωστή διαχείρισή τους, μπορούν να διασφαλίσουν την επισιτιστική ασφάλεια και την καλύτερη πρόσβαση στις αγορές.

Συνιστώσες που αυξάνουν τον κίνδυνο

Η συνεχής αύξηση του πληθωρισμού, των τιμών των καυσίμων, ζωοτροφών και λιπασμάτων κάνουν ιδιαίτερα πιθανές τις διακυμάνσεις στην προσφορά, στις τιμές και στο αγροτικό εισόδημα. Αυτό καθιστά επιβεβλημένη την αξιοποίηση από τους παραγωγούς όλων των διαθέσιμων εργαλείων που μπορούν να συμβάλλουν στην μείωση του κόστους παραγωγής και είναι αναγκαία η ανάπτυξη ενός κατάλληλου συστήματος διαχείρισης των αγροτικών κινδύνων.

Συνυφασμένη με την κλιματική αλλαγή η ασφάλιση της αγροτικής παραγωγής

Η ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών αποτελεί ένα σημαντικό συστατικό της διαχείρισης των αγροτικών κινδύνων, χωρίς να υποκαθιστά τις υπόλοιπες τεχνικές μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης κινδύνου, τις μεθόδους υγιούς παραγωγής και επενδύσεων με την σημερινή τεχνολογία. Όταν συνδυάζεται με αυτούς τους παράγοντες, η αγροτική ασφάλιση ενισχύει την ευημερία του αγροτικού κόσμου και αυξάνει την ασφάλεια της παραγωγής.

Πώς ασφαλίζει ο ΕΛΓΑ

Η ασφάλιση στον ΕΛΓΑ είναι υποχρεωτική και σε αυτή υπάγονται όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που κάνουν αγροτικές εκμεταλλεύσεις και έχουν υποβάλλει Ενιαία Δήλωση Καλλιέργειας / Εκτροφής. Για τον υπολογισμό της ασφαλιστικής εισφοράς του παραγωγού χρησιμοποιείται, όπως άλλωστε ορίζεται και στο νόμο, ο ίδιος συντελεστής εισφοράς (4%) επί της ασφαλιζόμενης αξίας της παραγωγής, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη ποιοτικές και ποσοτικές παραμέτρους (αφενός η ευαισθησία των ειδών και αφετέρου οι περιοχές με μεγαλύτερη συχνότητα επέλευσης καταστροφικών γεγονότων) ώστε να υπάρχει διαφοροποίηση του συντελεστή υπολογισμού της ασφαλιστικής εισφοράς ανά καλλιέργεια και δικαιότερη αναλογικά κατανομή των ασφαλιστικών εισφορών μεταξύ των παραγωγών εκτός συγκεκριμένων εξαιρέσεων.

Τι έγινε με την ασφαλιστική μεταρρύθμιση

Η Αγροτική Ασφαλιστική μεταρρύθμιση το 2010, άνοιξε τον δρόμο σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες να διεισδύσουν στο χώρο πιο δυναμικά και να προσπαθήσουν να πάρουν το κομμάτι της παραγωγής των ασφαλίστρων που τους αναλογεί. Επιπλέον έθεσε τις βάσεις για τη δημιουργία ενός σύγχρονου συστήματος συνεργασίας της ιδιωτικής ασφαλιστικής αγοράς με τον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓ Α).

Ιδιωτικές ασφαλιστικές πώς αποζημιώνουν

Οι ασφαλιστικές εταιρίες, ειδικά για την υπαίθρια φυτική παραγωγή, λειτουργούν συμπληρωματικά της κάλυψης του ΕΛ.Γ.Α.

Με την συμπληρωματική κάλυψη οι ασφαλιστικές εταιρίες αποζημιώνουν κάθε ζημιά από τους ασφαλιζόμενους κινδύνους του ΕΛ Γ Α σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του ΕΛ Γ Α τις προϋποθέσεις και τους ειδικούς περιορισμούς ως προς την κάλυψη των ζημιών, κατά το ποσοστό που καταγράφεται στο πόρισμα ζημιών του ΕΛ Γ Α καθώς και κάθε ζημιά των συμπληρωματικών κινδύνων που παρέχουν ανεξάρτητα από τον ΕΛ Γ Α με τις προϋποθέσεις των ειδικών όρων του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Ο αγρότης μπορεί να λάβει αποζημίωση και από τον ΕΛΓΑ και από την ασφαλιστική εταιρεία αυξάνοντας τη συνολική αποζημίωση σε περίπτωση ζημιάς.

Οι στρεβλώσεις του συστήματος, το ενιαίο ασφάλιστρο

Η ομογένεια των ασφαλιστικών εισφορών οδηγεί σε στρεβλώσεις αφού το ενιαίο ασφάλιστρο δεν αντιστοιχεί τον κίνδυνο που αντιμετωπίζει ο κάθε παραγωγός. Έτσι, παραγωγοί εγκατεστημένοι σε περιοχές με μικρή πιθανότητα επέλευσης καταστροφικών γεγονότων πληρώνοντας την ίδια ασφαλιστική εισφορά, επωμίζονται μέρους του κινδύνου παραγωγών εγκατεστημένων σε περιοχές με μεγάλη συχνότητα εμφάνισης τέτοιων γεγονότων. Η κάθε περιφέρεια έχει ιδιαιτερότητες τουλάχιστον σε σχέση με την αγροτική ασφαλιστική κάλυψη. Χωρίς να αποβάλει τον κοινωνικό του χαρακτήρα θα πρέπει να λαμβάνονται συμπληρωματικά μέτρα που δεν θα έχουν οριζόντιο χαρακτήρα, αλλά θα επικεντρώνονται στις ιδιαιτερότητες της κάθε περιφέρειας.

Διαφορές με τις ασφαλιστικές

Στις ασφαλιστικές εταιρίες λαμβάνονται υπόψη ποιοτικές και ποσοτικές παραμέτρους για την διαμόρφωση του συντελεστή ασφαλίστρου όπως το είδος της καλλιέργειας η γεωγραφική κατανομή κ.α. Οι αγροτικές ασφαλίσεις είναι τεχνικά μια σύνθετη ασφαλιστική δραστηριότητα με χαρακτηριστικά και πολυπλοκότητα κατά την ανάληψη και διαχείριση του κίνδυνου αποτελώντας μια ειδική κατηγορία ασφαλίσεων τόσο της περιουσίας όσο και της παραγωγής, για τους ασφαλιστικούς οργανισμούς.

Σε συνεργασία με το κράτος η ιδιωτική ασφάλιση μειώνει τις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού σε περιπτώσεις καταστροφικών συμβάντων.