«Και γιατί εσείς χρησιμοποιείτε ψυχομετρικά tests;»

Απόδειξη ότι εξακολουθώ να δίνω αφελείς απαντήσεις. Τις προάλλες έκανα το λάθος, συνομιλώντας με κάποιο άτομο που μόλις είχα γνωρίσει και μου είχε συστηθεί ως διευθυντής πωλήσεων σε φαρμακευτική εταιρία, να του πω ότι «ο χώρος στον οποίο κινούμαι περισσότερο είναι αυτός του HR», το οποίο δεν είναι εντελώς ακριβές αλλά που να του εξηγούσα ποιος είμαι και τι κάνω. Ούτε καν εγώ δεν είμαι πλέον βέβαιος, αφήστε που εν μέσω θέρους σε νησί της άγονης γραμμής, δεν είχα διάθεση για business talk.

Κουβέντα στην κουβέντα, με ρωτάει «γιατί εσείς στο HR χρησιμοποιείτε ψυχομετρικά tests;» « Και τώρα καλά ξεμπερδέματα» σκέφτηκα μέσα μου. Αντιλαμβάνεστε ότι ο τόνος της φωνής του στις τρεις λέξεις «εσείς στο HR» είχε μια διάθεση απαξίωσης. Όμως το χειρότερο ήταν ότι εγώ θα έπρεπε να υπερασπιστώ τα ψυχομετρικά, τα οποία δεν έχω σε μεγάλη εκτίμηση, εκπροσωπώντας τον κλάδο του HR στον οποίο δεν ανήκα παρά μόνο εξ αντανακλάσεως. Ζούσα το απόλυτο θέατρο του παραλόγου και αποφάσισα να του πω τις δικές μου αλήθειες. Σταχυολογώ κάποια αποσπάσματα απλά για να σας δώσω την εικόνα.

«Για να σου είμαι ειλικρινής, δεν είμαι βέβαιος γιατί χρησιμοποιούν, ψυχομετρικά. Υποτίθεται ότι μέσω αυτών μπορούν να κάνουν ασφαλέστερες προβλέψεις σχετικά με την απόδοση που θα έχει στην εργασία του ένας υποψήφιος. Προσωπικά δεν το πιστεύω. Ο άνθρωπος ο οποίος διεξάγει τη συνέντευξη υποτίθεται ότι γνωρίζει να κάνει τις κατάλληλες ερωτήσεις για να εκμαιεύει τις απαντήσεις, να τις αξιολογεί ως προς την ακρίβεια τους άρα και την ποιότητα τους και να καταλήγει σε συμπεράσματα. Αλλά τα συμπεράσματα έχουν και αντίκτυπο. Πιο εύκολο είναι να ισχυριστείς ότι πήρες την απόφαση να προσλάβεις κάποιον επειδή το τάδε test έδειξε το Α και το Β παρά να επικαλεστείς την δική σου κρίση σαν interviewer. Κατά την άποψη μου, τα ψυχομετρικά θα μπορούσαν να λειτουργούν εντελώς υποστηρικτικά αλλά η πραγματικότητα μας διαψεύδει. Πολλές επιχειρήσεις τα έχουν ανάγει ως μέρος της διαδικασίας πρόσληψης. Βλέπεις, προσδίδουν ένα κύρος, μια αίγλη, ένα glamour, μια επιστημονικότητα ενώ υποτίθεται (για τρίτη φορά) ότι είναι αντικειμενικά και αξιόπιστα. Αλλά ας μην επεκταθούμε τώρα σε αυτά τα βαθιά νερά.

Επίσης, διατείνονται ότι τα ψυχομετρικά βοηθούν τα στελέχη να κατανοήσουν καλύτερα τις διάφορες πτυχές της προσωπικότητας τους και να βελτιώνουν τον τρόπο με τον οποίο παίρνουν αποφάσεις, που συμπεριφέρονται και αποδίδουν τη δουλειά τους. Το δικό μου ερώτημα είναι τελικά ποιος είναι ο ρόλος του κάθε προϊστάμενου ή του και κάθε διευθυντή. Και ποιος είναι ο ρόλος των ανθρώπων του HR στην βελτίωση όλων των παραπάνω; Πάμε να αντικαταστήσουμε το δικό τους ρόλο με όλα αυτά τα «εργαλεία»; Θα καταλήξουμε σε μια εικονική πραγματικότητα όπου θα χρειάζεται να δρούμε με κριτήριο τα αποτελέσματα του κάθε test; Καλώς, ας το συμφωνήσουμε για να τελειώνουμε και να καταλήξουμε σε μια μηχανιστική προσέγγιση, έναν αυτοματισμό, χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση ή έστω με την ελάχιστη δυνατή. Πάντως η αγορά των ψυχομετρικών tests μεγαλώνει και κάπου διάβασα ότι ανέρχεται στα 12,5 δις δολάρια παγκοσμίως. Τεράστιο νούμερο το οποίο είχε αυξητικές τάσεις τα τελευταία δώδεκα χρόνια παρά τις αντίξοες οικονομικές συνθήκες. Καταλαβαίνεις ότι αυτά που σου λέω και μου λες, λίγη αξία έχουν. Money talks, bullshit walks. Ας το κλείσουμε εδώ.»

Ότι θα έκανα έναν άνθρωπο τόσο χαρούμενο με αυτά που άκουγε, δεν το περίμενα. Δεν ήθελα να δώσω συνέχεια στο θέμα αν και τρωγόμουν να τον ρωτήσω τις δικές του εμπειρίες από τις εταιρίες που είχε περάσει. Συμφωνήσαμε να βρεθούμε τον Σεπτέμβριο, στο γραφείο του στην Αθήνα. Θα σας κρατάω ενήμερους.