Ευρώ εναντίον δολαρίου: Χορός για δύο

Φτάνοντας στο καλοκαίρι του 2022, ο πλανήτης περνάει την χειρότερη οικονομική περίοδο των τελευταίων χρόνων με τον πληθωρισμό να καλπάζει, την τιμή του πετρελαίου και του υγραερίου να έχει ξεφύγει και την Ευρώπη να πρέπει αφενός να βρει απελπισμένα πηγές πετρελαίου και υγραερίου για να βγάλει το χειμώνα, και αφετέρου την ισοδυναμία με το δολάριο να είναι πια στο 1:1.

Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε την ισοδυναμία του ευρώ με το δολάριο και πόσο επηρεάζει την ήδη υπάρχουσα οικονομική κρίση μακρο- και μικροσκοπικά.

Ιστορία

Για να βρούμε την τελευταία μέρα που το ευρώ είχε την ίδια τιμή με το δολάριο, θα πρέπει να τρέξουμε στο μακρινό 2002 και συγκεκριμένα στις 15/07/2002, όταν διάφορα σκάνδαλα διαφθοράς της Wall Street έριξαν το δολάριο σε τιμή κάτω από το ευρώ.

Από εκείνη την ημέρα, το ευρώ γνώρισε συνεχόμενη άνοδο μέχρι και το 2008, όπου ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Οικονομική κρίση με την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος της Ιρλανδίας και την εξάπλωση της ύφεσης σε όλα τα κράτη μέλη.

Η τιμή σταθεροποιήθηκε περίπου στο 1,20:1 μέχρι τον χειμώνα του 2021 όταν και ξεκίνησε η καθοδική πορεία, με το αποκορύφωμα αυτών των ημερών που η ισοτιμία έφτασε στο 1:1.

Και εδώ μια παρένθεση για να καταλάβουμε πως εξηγούνται οι αλλαγές στην σχέση των δύο νομισμάτων όλα αυτά τα χρόνια: το δολάριο, παραδοσιακά, θεωρείται ένα νόμισμα πιο ασφαλές από το ευρώ. Η οικονομία των ΗΠΑ, όσα προβλήματα και να περνάει, στα μάτια των επενδυτών είναι, συνήθως, ένα πιο σίγουρο λιμάνι από αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Έτσι, όταν ξεκίνησε η πανδημία, οι επενδυτές, τους πρώτους μήνες, στράφηκαν στο αμερικάνικο δολάριο σαν πιο ασφαλές σε σχέση με το ευρώ. Πηγαίνοντας πιο πίσω, το ίδιο συνέβη και τον Νοέμβριο του 2021, όταν το ευρώ έχασε περίπου 3% σε διάστημα ενός μηνός μια και ο κορονοϊός συνέχιζε να πλήττει την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ ήταν και η εποχή που η Ρωσία ξεκινούσε να συγκεντρώνει στρατεύματα στα σύνορά της με την Ουκρανία και την Λευκορωσία.

Καλοκαίρι 2022

Φτάνοντας στο σήμερα, τα αίτια της ισοτιμίας είναι πιο εύκολα κατανοήσιμα. Ο πόλεμος της Ρωσίας έχει ένα πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με τις ΗΠΑ. Η καλπάζουσα αύξηση του πληθωρισμού σε όλα τα κράτη μέλη μαζί με την διαφαινόμενη ενεργειακή κρίση που θα απλωθεί αναπόφευκτα τον χειμώνα, έχει φοβίσει τους επενδυτές που πάλι επιστρέφουν στο πιο σίγουρο δολάριο.

Σε αυτό, θα πρέπει να προσθέσουμε την πιο άμεση κινητοποίηση της Federal Bank των ΗΠΑ, που για να κρατήσει χαμηλά (όσο μπορεί) τον πληθωρισμό, προχώρησε τους προηγούμενους μήνες σε αύξηση των επιτοκίων. Αυτή η κίνηση είχε σαν αποτέλεσμα την μεγαλύτερη απόδοση των αμερικανικών ομολόγων, μεταμορφώνοντας τα σε μια καλή επένδυση, εκτρέποντας επενδύσεις από ευρώ σε δολάρια.

Και αυτός ίσως είναι ο πιο σημαντικός λόγος που φτάσαμε στην ισοδυναμία, μια και η Αμερικάνικη οικονομία δείχνει σε καλύτερη κατάσταση από το σύνολο της Ευρωπαϊκής. Το μωσαϊκό οικονομιών της ευρωζώνης και την δυσκινησία ομόφωνων αποφάσεων σε συνδυασμό με το ότι η καρδιά της Οικονομίας (Γερμανία - Γαλλία) βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού, έχει απέναντί του την πιο στιβαρή και ευέλικτη οικονομία των ΗΠΑ, η οποία λόγω των τεραστίων αποθεμάτων σε πετρέλαιο και αέριο φαίνεται να μην επηρεάζεται σημαντικά από την ενεργειακή κρίση με τους επενδυτές, την δεδομένη χρονική στιγμή, να μην έχουν καλύτερη επιλογή από το δολάριο.

Θετικοαρνητικά

Η σχέση των δύο νομισμάτων με τις οικονομίες και με τις τσέπες του απλού πολίτη, είναι κάτι παραπάνω από άρρηκτες.

Ξεκινώντας από το βασικό στοιχείο, το πετρέλαιο, όλοι γνωρίζουμε πως η παγκόσμια τιμή του βαρελιού μετριέται σε δολάρια. Ακόμα και να παραμείνει λοιπόν το βαρέλι στην ίδια τιμή, μια αλλαγή της σχέσης ευρώ δολαρίου σημαίνει αυτόματα και μια αύξηση του ίδιου ακριβώς μεγέθους.

Μεγάλο κεφάλαιο των επιπτώσεων της σχέσης αυτής είναι και οι εξαγωγές/εισαγωγές. Έτσι, οτιδήποτε εισάγεται πλέον από την Αμερική είναι ακριβότερο, ενώ οι εξαγωγές των ευρωπαϊκών χωρών θα γίνεται πιο φτηνά για τους Αμερικάνους.

Οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα χρειαστεί λοιπόν να πληρώσουν παραπάνω για τα Αμερικάνικα Προϊόντα, είτε είναι πρώτες ύλες, είτε προϊόντα κατανάλωσης, ενώ οι Αμερικανοί πολίτες θα πληρώνουν λιγότερα για τα ευρωπαϊκά. Μάλιστα, οι πρώτες κατηγορίες εισαγωγής από την Αμερική, περιλαμβάνουν κυρίως πρώτες ύλες και μηχανήματα, με τις αντίστοιχες πρώτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να περιλαμβάνουν φαρμακευτικά, μηχανήματα αλλά και αυτοκίνητα. Ακόμα και στις πολύ σημαντικές γεωργικές εισαγωγές/εξαγωγές, ενώ εισάγουμε κυρίως πρώτες ύλες, στην Αμερική εξάγουμε προϊόντα που πηγαίνουν απευθείας στον καταναλωτή, όπως κρασιά και μπίρες, ελαιόλαδα, φρούτα και λαχανικά.

Πλήγμα όμως δέχονται και οι πολυεθνικές των οποίων τα ευρωπαϊκά παραρτήματα, ενώ δέχονται τις επενδύσεις από την μητέρα εταιρεία σε δολάρια, επιστρέφουν τζίρους σε ευρώ. Έτσι, εταιρείες σαν την Microsoft, Google, Pfizer κλπ, για να αντιμετωπίσουν τα χαμηλότερα έσοδα είναι πιθανόν να προχωρήσουν σε αυξήσεις προϊόντος ή σε απολύσεις προσωπικού.

Στα θετικά αυτής της σχέσης είναι σίγουρα ο τουρισμός. Το πιο ισχυρό δολάριο θα οδηγήσει περισσότερους Αμερικανούς τουρίστες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίοι θα βρίσκουν πιο οικονομικές τιμές με τις μειώσεις να φτάνουν έως και 20%. Οι Αμερικανοί τουρίστες είναι γενικά high-spenders, με την Ελλάδα να είναι ένας από τους βασικούς προορισμούς.

Μέλλον

Η σχέση των δύο νομισμάτων είναι μια απευθείας αποτύπωση των οικονομιών των δύο χωρών. Έτσι, για να δούμε που θα πάει αυτή η σχέση θα πρέπει να προβλέψουμε την πορεία των οικονομιών τους επόμενους μήνες.

Με τον πόλεμο να μην φαίνεται να τελειώνει σύντομα και την ενεργειακή κρίση να είναι μία άλυτη εξίσωση, η οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται να ετοιμάζεται να μπει στην πιο δύσκολη φάση της.

Η κεντρική τράπεζα, αναιρώντας την έως τώρα στρατηγική των αρνητικών επιτοκίων, αύξησε στης 21/07 για πρώτη φορά τα τελευταία 11 χρόνια τα επιτόκια κατά 0,50%!

Όμως, ακόμα και αυτή η τακτική δεν είναι σίγουρο ότι θα βοηθήσει, μια και η ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Οικονομίας είναι στο ελάχιστο των τελευταίων χρόνων, και μια αύξηση των επιτοκίων (και άρα μείωση του δανεισμού) μπορεί να οδηγήσει σε μια ύφεση της οικονομίας.

Στον αντίποδα, η Αμερικάνικη οικονομία φαίνεται πιο σταθερή αυτή την χρονική περίοδο, με μόνο μελλοντικό σημείο τριβής τις εκλογές της 8ης Νοεμβρίου, όπου ένα αρνητικό αποτέλεσμα της κυβέρνησης Biden θα σημάνει τα καμπανάκια πολιτικής κρίσης που οι επενδυτές δεν θέλουν να ακούν.

Μέχρι τότε, τουλάχιστον, η ανοδική πορεία του δολαρίου δεν φαίνεται να μπορεί να ανακοπεί.

Εν κατακλείδι

Στο τέλος, μια μικρή επισήμανση: η περίπτωση της ισοτιμίας ευρώ δολαρίου είναι μια ακόμα περίπτωση κακής οικονομικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. H πτώση της ισοτιμίας είχε ξεκινήσει πολύ πριν τον πόλεμο αλλά και τον κορονοϊό, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να μην κάνει τίποτα όχι μόνο να λύσει το πρόβλημα αλλά και να βελτιώσει τα θεμέλια της οικονομίας της.

Τώρα, τρέχοντας να προλάβει ότι μπορεί, με λύσεις μη επαρκής και την ενεργειακή κρίση να έχει τραβήξει την προσοχή της, φαίνεται να τρέχουμε μέσα σε ένα τούνελ χωρίς φως και το λαμπάκι της βενζίνης να έχει ανάψει προ πολλού.