ΙΟΒΕ: Εμφανείς οι αρνητικές επιπτώσεις πληθωρισμού και ενεργειακής κρίσης τον Απρίλιο 2022

Το κλίμα μοιάζει με τον Απρίλιο 2020

Ο δείκτης οικονομικού κλίματος διαμορφώθηκε τον Απρίλιο στις 105,0 μονάδες, σημαντικά χαμηλότερα από ό,τι τον προηγούμενο μήνα (112,1 μονάδες) και στο χαμηλότερο επίπεδο των 12 τελευταίων μηνών. Ουσιαστικά ο Απρίλιος 2022 μοιάζει πολύ με τον Απρίλιο 2020 εν μέσω σκληρής καραντίνας και μεγάλων επιπτώσεων στην ελληνική οικονομία.

Οι επιχειρηματικές προσδοκίες επιδεινώθηκαν έντονα στις Υπηρεσίες, τις Κατασκευές και τη Βιομηχανία και σχετικά λιγότερο στο Λιανικό Εμπόριο. Μεταξύ των επιμέρους κλάδων των Υπηρεσιών, οι χερσαίες μεταφορές παρουσιάζουν την ισχυρότερη υποχώρηση, υπό το έντονα αυξημένο κόστος των καυσίμων. Oι προσδοκίες στο Λιανικό Εμπόριο επιδεινώθηκαν τον Απρίλιο για τέταρτο συνεχόμενο μήνα, καθώς οι πληθωριστικές πιέσεις που ήδη ξεκίνησαν το φθινόπωρο, κλιμακώνονται μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Οι επιπτώσεις του πολέμου αποτυπώνονται κυρίως στην καταναλωτική εμπιστοσύνη, καθώς μετά την έντονη πτώση του Μαρτίου, από το χαμηλό επίπεδο που βρισκόταν, υποχώρησε περαιτέρω τον Απρίλιο. Ως αποτέλεσμα, βρέθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του 2017.

Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται, χωρίς να διαφαίνεται πώς θα λήξει σύντομα ή πώς θα αρθούν οι κυρώσεις προς τη Ρωσία, οι σχετικές εξελίξεις θα αποτελέσουν τον κύριο παράγοντα διαμόρφωσης των συνθηκών στην ελληνική και την παγκόσμια οικονομία κατά τους επόμενους μήνες. Οι αβεβαιότητες που απορρέουν από τις εξελίξεις επηρεάζουν πλέον έντονα επιχειρήσεις και καταναλωτές, με τις παρεμβάσεις πολιτικής, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, να μπορούν να μετριάσουν τις επιπτώσεις μόνο έως ένα βαθμό. Εκτός από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις επιπτώσεις του στο κόστος ενέργειας και στον πληθωρισμό, το οικονομικό κλίμα προσεχώς θα επηρεαστεί επίσης από τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας, όπου τα δεδομένα παρουσιάζουν αυτό το διάστημα σημαντική βελτίωση, και από την πορεία του τουρισμού καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι.

Αναλυτικότερα:

• στη Βιομηχανία, το ήπια θετικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση υποχώρησε έντονα, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα κλιμακώθηκαν αισθητά και οι θετικές προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες ενισχύθηκαν οριακά.
• στις Κατασκευές, οι αρνητικές προβλέψεις για την παραγωγή ενισχύθηκαν σημαντικά, ενώ αντίθετα οι προβλέψεις για την απασχόληση βελτιώθηκαν ήπια.
• στο Λιανικό Εμπόριο, οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις υποχώρησαν ελαφρά, με το ύψος των αποθεμάτων να κλιμακώνεται αισθητά, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη των πωλήσεων εξασθενούν ήπια.
• στις Υπηρεσίες, οι θετικές εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων υποχώρησαν αισθητά, εκείνες για τη ζήτηση εξασθένισαν ηπιότερα, ενώ οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης επιδεινώθηκαν έντονα.
• στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι αρνητικές προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας ενισχύθηκαν ελαφρά, ενώ οι αντίστοιχες για τη δική τους οικονομική κατάσταση εντός ενός έτους βελτιώθηκαν ήπια. Παράλληλα υποχώρησαν έντονα οι εκτιμήσεις για μείζονες αγορές και εξασθενεί αισθητά η πρόθεση για αποταμίευση.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ: Έντονη υποχώρηση των προσδοκιών, από απαισιοδοξία για το επίπεδο παραγγελιών και τη ζήτηση και διεύρυνση των αποθεμάτων

Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία υποχώρησε σημαντικά τον Απρίλιο, στις 108,8 μονάδες, από 117,1 μονάδες τον προηγούμενο μήνα, επίπεδο ωστόσο υψηλότερο από το αντίστοιχο περυσινό (99,8 μον.). Από τις μεταβλητές του δείκτη, το ήπια θετικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και την τρέχουσα ζήτηση έγινε αρνητικό, το ύψος των αποθεμάτων κλιμακώθηκε, ενώ το ισοζύγιο προβλέψεων για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες ενισχύθηκε οριακά. Αναλυτικά:

α) Σε ό,τι αφορά το επίπεδο παραγγελιών και τρέχουσας ζήτησης, ο σχετικός δείκτης κινήθηκε πτωτικά και διαμορφώθηκε στις -8 μονάδες από +4 μονάδες τον Μάρτιο, με το 24% (από 20%) των επιχειρήσεων να δηλώνουν χαμηλές για την εποχή παραγγελίες και το 17% (από 24%)να αναφέρει το αντίθετο.

β) Στις προβλέψεις για την εξέλιξη της παραγωγής τους προσεχείς 3-4 μήνες, το σχετικό ισοζύγιο ενισχύθηκε οριακά και διαμορφώθηκε στις +33 μονάδες (από +32), με το 43% (από 44%) των επιχειρήσεων να προβλέπει αύξηση της παραγωγής του το επόμενο τρίμηνο και ένα 11% (από 12%) μείωσή της.

γ) Στα αποθέματα έτοιμων προϊόντων, το σχετικό ισοζύγιο κλιμακώθηκε έντονα και διαμορφώθηκε στις +9 (από -3) μονάδες, με το 21% (από 14%) των επιχειρήσεων να αναφέρει υψηλά για την εποχή αποθέματα και το 12% (από 18%) να δηλώνει το αντίθετο.

δ) Στους δείκτες εξαγωγικής δραστηριότητας καταγράφηκαν τον Απρίλιο σαφώς πτωτικές τάσεις: οι θετικές εκτιμήσεις για τις εξαγωγές κατά το τελευταίο τρίμηνο υποχώρησαν στις +18 (από +28) μονάδες, οι ήπια αρνητικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση εξωτερικού εντάθηκαν αισθητά και διαμορφώθηκαν στις -11 (από -1) μονάδες, ενώ παράλληλα, οι θετικές προβλέψεις για εξαγωγές τους προσεχείς μήνες ήταν σαφώς χαμηλότερες και διαμορφώθηκαν στις +32 μονάδες (από +42).

ε) Οι θετικές προβλέψεις για τις πωλήσεις τους προσεχείς μήνες εξασθένησαν, με το ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις +31 μονάδες από +37 και το 42% (από 46%) των επιχειρήσεων να αναμένει άνοδο πωλήσεων το προσεχές χρονικό διάστημα, ενώ το 11% (από 8%) μείωσή τους.

Από την άλλη πλευρά, ο θετικός δείκτης εκτιμήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις εξασθένισε στις 14 μονάδες, με το 18% (από 16%) των ερωτηθέντων να προβλέπει μείωσή τους.

στ) Οι μήνες εξασφαλισμένης παραγωγής υποχώρησαν οριακά, στους 4,7 μήνες, με το ποσοστό χρησιμοποίησης εργοστασιακού δυναμικού να ενισχύεται στο 76,4%, από 73,9% τον προηγούμενο μήνα.

ζ) Ο δείκτης προβλέψεων για την απασχόληση διατηρήθηκε στις +5 μονάδες, με το ποσοστό των επιχειρήσεων που προβλέπει άνοδο απασχόλησης το προσεχές τρίμηνο να ενισχύεται οριακά στο 16% (από 15%) και το 12% αυτών (από 10%) να αναμένει μείωσή της.

η) Το ισοζύγιο στις προβλέψεις για τις μεταβολές των τιμών ήταν αμετάβλητο, στις +61 μονάδες, με το 38% των επιχειρήσεων να μην αναμένουν μεταβολή τους το προσεχές τρίμηνο και το 62% να αναμένει άνοδό τους.

θ) Ως προς τους λόγους που παρεμποδίζουν την παραγωγική δραστηριότητα, το 37% των επιχειρήσεων θεωρεί ότι η επιχειρηματική λειτουργία του είναι απρόσκοπτη, ενώ από τις υπόλοιπες, το 16% δηλώνει ως σημαντικότερο εμπόδιο την ανεπάρκεια ζήτησης, το 12% την ανεπάρκεια κεφαλαιουχικού εξοπλισμού και κεφαλαίων και το 14% άλλους συγκυριακούς λόγους. δείκτες σε σχέση με τη μέτρηση Ιανουαρίου προς τις βαλκανικές χώρες (+10 από +24 μονάδες) και μικρή μείωση προς την ΕΕ (+29 από +31 μον.) και τις λοιπές χώρες (+24 από +27 μον.).

Στην ερώτηση η οποία προσπαθεί να αξιολογήσει το βαθμό αβεβαιότητας που επικρατεί στο οικονομικό περιβάλλον, συγκεκριμένα ως προς την ευκολία πρόβλεψης της μελλοντικής ανάπτυξης της επιχείρησης, τον Απρίλιο το 58% των επιχειρήσεων θεώρησαν αυτή μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα. Αυτό το ποσοστό που αποτελεί σαφή επιδείνωση σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (51%).

Σε επίπεδο βασικών τομέων, ο δείκτης προσδοκιών στα Καταναλωτικά αγαθά υποχώρησε αισθητά και διαμορφώθηκε στις 108,8 μονάδες (από 115,1 μον.). Σημειώθηκε οριακή βελτίωση στις προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς 3-4 μήνες, ενώ οι θετικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση υποχώρησαν αισθητά και τα αποθέματα κλιμακώθηκαν σημαντικά.

Στα Κεφαλαιουχικά αγαθά ο δείκτης υποχώρησε έντονα, στις 93,7 (από 101,8) μονάδες. Η επιδείνωση προήλθε κυρίως από την αισθητή υποχώρηση στην παραγωγή τους 3-4 προσεχείς μήνες, με τις προβλέψεις στις παραγγελίες και τη ζήτηση να κινούνται ηπιότερα πτωτικά και τα αποθέματα να κλιμακώνονται. Εντονότερη ήταν η εξασθένιση του δείκτη στα Ενδιάμεσα αγαθά, στις 110,8 (από 121,2) μονάδες, με τις ήπια θετικές εκτιμήσεις για τις παραγγελίες και τη ζήτηση να στρέφονται σε αρνητικές, την παραγωγή τους προσεχείς μήνες να εξασθενεί ήπια και τα αποθέματα να κλιμακώνονται αισθητά.