​Εμπιστοσύνη και ηγεσία: Mια σχέση που χρήζει προσοχής

Έτσι, επιθυμείς να παραμείνεις στην κουβέντα μαζί του, καθώς πιστεύεις ό,τι όλο και κάτι θα πάρεις από αυτή την αλληλεπίδρασή σας.

Η εμπιστοσύνη ως θεμέλιο της ηγεσίας

Εμπιστοσύνη και ηγεσία μια σχέση ιδιαίτερης σημασίας. Οι πυλώνες που στηρίζεται η εμπιστοσύνη και οφείλει να δημιουργήσει ο ηγέτης, είναι: η ακεραιότητα, η ικανότητα και η καλοσύνη.

Η ακεραιότητα. Ο ηγέτης διαθέτει ηθικές αρχές, όπως εντιμότητα, συνέπεια, δικαιοσύνη, υπευθυνότητα, διαφάνεια στις αποφάσεις και τη συμπεριφορά του.

Η ικανότητα. Ο ηγέτης διαθέτει τις γνώσεις, τις ικανότητες και την τεχνογνωσία να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στα καθήκοντά του, ικανότητα λήψης αποφάσεων, επίλυσης προβλημάτων και σχεδιασμού, ανθρώπινες ικανότητες, αυτοκυριαρχία, αισιοδοξία, εντιμότητα, θάρρος, κουράγιο, ανθεκτικότητα, οργανωτικότητα, μεθοδικότητα.

Η καλοσύνη. Ο ηγέτης ειλικρινά ενδιαφέρεται για το καλό των συνεργατών του, δεν τους εκμεταλλεύεται, τους φροντίζει, τους προστατεύει, τους υποστηρίζει στην εργασία την εξέλιξή τους μέσω καθοδήγησης, εκπαίδευσης, ενθάρρυνσης και παρακίνησης.

Πειθώ ή επιρροή

Έχει ιδιαίτερη αξία να αποσαφηνιστούν αυτές οι δύο έννοιες, γιατί μπορεί να συγχέονται. Η πειθώ είναι μόνο ένα μέρος της επιρροής. Στην πειθώ ουσιαστικά χρησιμοποιούνται διάφορες τακτικές.

Αυτές έχουν στόχο να κερδίσουμε τη συμμόρφωση των άλλων ανθρώπων ή να τους οδηγήσουμε να κάνουν αυτό που θέλουμε εμείς. Για παράδειγμα, όταν ένα μικρό παιδί επιθυμεί οι γονείς του να του αγοράσουν το παιχνίδι που θέλει, καταφεύγει στην πειθώ. Έτσι, χρησιμοποιεί λογικά ή λογικοφανή επιχειρήματα για να προβούν σε αυτή την ενέργεια.

Με αυτό τον τρόπο, ίσως μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η πειθώ είναι μία ατομικιστική πράξη, μία διαδικασία χειραγώγησης μέχρι κάποιο σημείο βέβαια, ανάλογα τους σκοπούς που χρησιμοποιείται για να μπορέσουμε να πετύχουμε αυτό που θέλουμε.

Αντίθετα, η επιρροή είναι κάτι το πιο γενικό. Είναι η αύρα που εκπέμπουμε τη στιγμή που επικοινωνούμε με τους άλλους, όταν αυτοί αντιλαμβάνονται την ικανότητά μας να τους επηρεάσουμε και γιατί όχι; Να τους προβληματίσουμε σχετικά με κάποιο θέμα.

Ας υποθέσουμε ότι ένας άνθρωπος, ονόματι Γιώργος, βρίσκεται σε μία μάζωξη σε ένα σπίτι. Εκεί συζητούν ένα άκρως ενδιαφέρον θέμα για όλους. Μετά από λίγη ώρα, φτάνει η σειρά του Γιώργου να αναφέρει τη γνώμη του για αυτό.

Επειδή λοιπόν έχει εμπειρία σε αυτό το ζήτημα, αρχίζει να το αναλύει, να δίνει σχετικές συμβουλές στους υπόλοιπους. Χάρη σε αυτό, έχει την απόλυτη προσοχή όλων. Επομένως, εδώ, ο Γιώργος ξεκάθαρα έχει επιρροή, η οποία προβάλλεται χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Αυτή είναι η σιωπηλή δύναμη της επιρροής.

Ηγέτης εμπιστοσύνη και ηγεσία

Ηγεσία και διοίκηση, πόσο σημαντικός είναι άραγε ο ρόλος της εμπιστοσύνης για να επιτευχθούν σωστά; Αν στ’ αλήθεια σε ενδιαφέρει να γίνεις ηγέτης, θα πρέπει να είσαι πριν απ’ όλα έτοιμος να αφιερώσεις τουλάχιστον το 50% του χρόνου σου ώστε να γίνεις ο ηγέτης του εαυτού σου. Να καλλιεργήσεις, να αναπτύξεις εντός σου την αίσθηση του σκοπού της αποστολής, την ηθική και τις αρχές σου.

Θα πρέπει, επιπλέον, να αφιερώσεις ένα μεγάλο ποσοστό του χρόνου σου για να ασκήσεις ηγεσία σε εκείνους που έχουν μεγαλύτερες εξουσίες από σένα και ένα αντίστοιχο ποσοστό για τους ομολόγους σου, εκείνους που βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο µε σένα.

Πίσω από κάθε πρόβλημα της καθημερινότητας κρύβονται συγκεκριμένα ζητήματα. Αποστολή του ηγέτη είναι να τα αντιμετωπίζει, όσο µεταµφιεσµένα κι αν είναι, να προτείνει σε εκείνους που τον ακολουθούν λύσεις ώστε αυτά να µην εμφανιστούν ξανά στο μέλλον. Αν τα φετινά σου προβλήματα είναι τα ίδια µε εκείνα που αντιμετώπιζες πέρυσι, δεν είσαι ηγέτης, αλλά µάλλον ο ίδιος ένα πρόβλημα που χρειάζεται να λυθεί.

Τhe Power of Truth and Ethics: Οι σπουδαίοι ηγέτες έχουν αρχές είναι ηθικοί. Βασίζονται σε ηθικούς κώδικες προκειμένου να διαμορφώσουν τους στόχους, τις επιλογές τους, καθώς και τις μεθόδους µε τις οποίες επηρεάζουν τους γύρω τους.

Αποτελούν προσωποποιήσεις της εμπιστοσύνης της αξιοπιστίας, χάρη στην ακεραιότητα και την αφοσίωσή τους, µα και επειδή νοιάζονται για όσους τους ακολουθούν και τους φέρονται µε σεβασμό.

Αν θέλεις να πείσεις έναν άνθρωπο πως κάνει λάθος, κάνε το σωστό. Δίχως να νοιαστείς να τον πείσεις. Χρειάζεται να τον κάνεις να σε εμπιστευτεί. Οι άνθρωποι πιστεύουν ό,τι βλέπουν. Δώσε τους την ευκαιρία να δουν. Εκείνος που δεν πιστεύει στα θαύματα δε σημαίνει πως είναι ρεαλιστής. Ο ηγέτης οφείλει να είναι ο πιο αισιόδοξος άνθρωπος του κόσμου, ατσαλωμένος από την τόλμη που η ελπίδα δίνει.

Είναι μαχητής που δεν φοβάται τίποτα και κανέναν, µα και άνθρωπος, γεµάτος ευγένεια, γενναιοδωρία, επιθυμία να ηγείται. Η πίστη σε αυτό αρκεί για να κάνει την ομάδα µας να ξεπεράσει σε απόδοση τον εαυτό της.

Η έννοια της εμπιστοσύνης

Λίγη θεωρία για αρχή! Ο Stephen Covey, ένας από τους σημαντικότερους gurus στο σύγχρονο management, αναφέρει στο best seller βιβλίο του με τίτλο The Speed of Trust ότι η εμπιστοσύνη δημιουργεί σύνδεση.

Όταν εμπιστευόμαστε κάποιον, λειτουργούμε με γνώμονα την καρδιά μας. Αντίθετα, όταν είμαστε ύποπτοι για κάποιον, δεν θα αποκαλύψουμε τις εσωτερικές σκέψεις μας. Τις κρατάμε κρυφές, αποφεύγοντας τη σύνδεση με κάποιον που δεν εμπιστευόμαστε.

Ο Covey είναι κάθετος ως προς την επίδραση που έχει η εμπιστοσύνη στην απόδοση και το περιβάλλον: “Η εμπιστοσύνη επηρεάζει πάντα τα αποτελέσματα την ταχύτητα και το κόστος. Όταν η εμπιστοσύνη αυξάνεται, η ταχύτητα θα αυξηθεί επίσης, και το κόστος θα μειωθεί. Όταν η εμπιστοσύνη μειώνεται, η ταχύτητα θα μειωθεί επίσης και το κόστος θα αυξηθεί.”

Στην ίδια λογική είναι και ο Richard Barrett, Βρετανός συγγραφέας και ειδικός σε θέματα Ηγεσίας. Για τον Barrett, η οικοδόμηση υγιών σχέσεων, ισχυρών ομάδων προϋποθέτει ένα υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης, η οποία έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

• Λειτουργεί ως κόλλα που συγκρατεί τους ανθρώπους μαζί
• Αξιοποιείται, όμως κι ως λιπαντικό που επιτρέπει τη ροή ενέργειας και πάθους
• Δημιουργεί εσωτερική συνοχή
• Αυξάνει την ταχύτητα με την οποία τα καθήκοντα επιτελούνται στο πλαίσιο ομάδων
• Απομακρύνει τη γραφειοκρατία από την επικοινωνία

Πώς χτίζεται η εμπιστοσύνη;

Και τώρα ερχόμαστε στα δύσκολα! Συζητήσαμε για την αξία της εμπιστοσύνης και τη σημασία που έχει στη διαμόρφωση υγιών σχέσεων. Πάμε τώρα να δούμε πώς χτίζουμε εμπιστοσύνη.

Πρώτα απ’ όλα, η εμπιστοσύνη είναι όπως το ταγκό: απαιτεί δύο για να έχει επιτυχία. Με άλλα λόγια, όπως και σε κάθε σχέση, το να δείχνει εμπιστοσύνη σε μια σχέση μόνο ο ένας, αυτό μοιραία κάποια στιγμή θα είναι δυσλειτουργικό.

Αυτή ακριβώς την παγίδα χρειάζεται να αποφύγει καθένας που από καλή διάθεση ή από υπερβάλλοντα ζήλο, επιδιώκει να κερδίσει την εμπιστοσύνη της άλλης πλευράς και ξεχνάει ότι πρόκειται για μια σχέση αμοιβαίου σεβασμού και εκτίμησης, στην οποία οι όποιες ‘εκπτώσεις’ θα πρέπει να έχουν υπολογιστεί και εκτιμηθεί ανάλογα.

Η εμπιστοσύνη, επομένως, πρέπει να χτίζεται και από τους δύο και να είναι σημαντική και για τους δυο. Ουσιαστικά, μια σχέση εμπιστοσύνης χτίζεται μέσα από μια στάση σοβαρότητας και υπευθυνότητας.

Για παράδειγμα, πόσο καλά μπορεί να νιώθει ένας προϊστάμενος σε μια σχέση με τον υφιστάμενό του που συστηματικά αργεί στις συναντήσεις ή συχνά επικαλείται ασθένεια ή αδυναμία την τελευταία στιγμή;

Το χτίσιμο της εμπιστοσύνης απαιτεί, επίσης, μια στάση βασισμένη στη συνέπεια και συνέχεια σε βάθος χρόνου. Απαιτεί, δηλαδή, τη δημιουργία μιας εικόνας που στα μάτια του άλλου θα αντικατοπτρίζεται η σταθερότητα σε ό,τι έχει κάποιος παρουσιάσει ως αρχές και αξίες.

Σημαίνει, με άλλα λόγια, ανταπόκριση στις προσδοκίες που έχει ο άλλος για σένα. Πρόκειται για μια επιλογή δύσκολη, που συνεπάγεται μια συγκεκριμένη στάση ζωής.

Όμως, πεποίθησή μου είναι ότι αξίζει τον κόπο!

Αρχική δημοσίευση από Μανώλη Ισχάκη, Δημιουργό Holistic Result Coaching, στο www.thriveglobal.gr