Για το metaverse έχουν γίνει πολλές αναλύσεις τον τελευταίο καιρό. Από τη στιγμή, δηλαδή, που ο Mark Zuckerberg αποφάσισε να δώσει αυτό το branding στο όραμα του και να αλλάξει ακόμη και το όνομα της εταιρείας του, ώστε να ταιριάζει με αυτό.
Οι τεχνολογικές προβλέψεις είναι κάτι δύσκολο και θα πρέπει, γενικότερα, να αποφεύγονται. Έχουμε δει προϊόντα, ιδέες και τεχνολογίες που, ενώ στην αρχή χαρακτηρίζονταν ως αστεία και βέβαιες αποτυχίες, κατάφεραν, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, να επικρατήσουν. Και έχουμε δει και «επαναστατικές καινοτομίες» που, μετά την εμφάνιση τους, πετάχτηκαν στον κάλαθο των αχρήστων.
Είναι δύσκολο να προβλέψεις εάν κάτι θα επικρατήσει, εάν θα υιοθετηθεί από την αγορά, εάν θα το αποδεχθούν οι εταιρείες και θα ενδιαφερθούν να επενδύσουν και να ανταγωνιστούν γύρω από αυτό. Και κάποιες φορές, είναι δύσκολο να προβλέψεις την εξέλιξη που θα έχει μια νέα ιδέα, εάν αυτή θα «σπάσει» σε άλλα κομμάτια, εάν θα μετεξελιχθεί ή εάν θα υιοθετηθεί στο σύνολο της.
Μια τέτοια ιστορία είναι και το metaverse. Εάν προσπαθήσουμε να απλοποιήσουμε τα πράγματα, δεν είναι τίποτα καινούργιο. Επί της ουσίας, είναι η ιδέα του Zuckerberg για έναν virtual reality κόσμο. Η ιδέα για ψηφιακούς κόσμους έχει υπάρξει και στο παρελθόν και έχει κάνει την εμφάνιση της σε βιβλία, ταινίες, παιχνίδια και οτιδήποτε φουτουριστικό μπορεί να φανταστεί κανείς.
Είτε σε μια οθόνη, είτε σε ένα VR headset, η ιδέα είναι πάντα η ίδια: πρόκειται για έναν κόσμο εικονικής πραγματικότητας όπου οι χρήστες μπορούν να αλληλεπιδράσουν, να παίξουν και να βιώσουν πράγματα που θα έκαναν στον πραγματικό κόσμο - στο περίπου, δηλαδή. Χρησιμοποιώντας τεχνολογία AR και VR, μπορούν να βυθιστούν σε αυτόν τον κόσμο και να έχουν διάδραση με αντικείμενα που βρίσκονται στο πεδίο που προβάλλεται μπροστά τους.
Η επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος εξαρτάται από την υπάρχουσα τεχνολογία και το ενδιαφέρον που υπάρχει από τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Θα αποφύγουμε τις προβλέψεις για το τι θα γίνει, και θα εστιάσουμε σε ένα σημείο: σε κάποια «συζητήσιμα» σημεία του metaverse και στο πως, σε καμία περίπτωση, δεν είναι υποκατάστατο του πραγματικού κόσμου ή όλων των αντικειμένων που υπάρχουν γύρω μας.
Ναι, προφανώς μπορεί μια επιχείρηση να έχει κέρδη πουλώντας ψηφιακά αντικείμενα που θα χρησιμοποιηθούν στο metaverse (καμία φοβερή καινοτομία εδώ, αυτό συμβαίνει δεκαετίες στα «συμβατικά» video games με τις in-app αγορές). Η καινοτομία, όμως, δεν μπορεί να σχετίζεται με το ότι θα μπορούμε να αγοράσουμε αντικείμενα που χρησιμοποιούνται στον φυσικό κόσμο, ως ψηφιακά υποκατάστατα. Αυτό ακούγεται μάλλον χαζό. Και δεν περίμενα πως θα το έκανε τόσο σαφές η... Heineken.
Πριν από μερικές ημέρες, η εταιρεία εξέδωσε ένα δελτίο Τύπου στο οποίο ανακοίνωνε «την πρώτη της, ολοκαίνουργια virtual μπίρα, τη Heineken Silver» που φτιάχνεται αποκλειστικά στο virtual ζυθοποιείο της Heineken, «στη συναρπαστική ψηφιακή πλατφόρμα, Decentraland», με A-Yeast μαγιά από A-Pixels. «Ξεχάστε τον λυκίσκο που συλλέγεται στα χωράφια, η virtual Heineken Silver παρασκευάζεται με Binary Coded Hops που καλλιεργείται από NPC αγρότες (αυτοματοποιημένους)».
Σε εκείνο το σημείο, ο υποφαινόμενος συντάκτης είχε αρχίσει να αλλάζει χρώματα και να τραβάει τα (όχι πολύ πλούσια) μαλλιά του. Ευτυχώς, διάβασε και λίγο παρακάτω «Η νέα μας virtual μπίρα, η Heineken Silver, είναι ένα ειρωνικό αστείο. Είναι μια συνειδητή ιδέα που διακωμωδεί εμάς και πολλές άλλες μάρκες που βρίσκονται στο metaverse με προϊόντα που απολαμβάνουμε καλύτερα στον πραγματικό κόσμο. Προς το παρόν, δεν μπορείτε να δοκιμάσετε pixels και bytes. Θέλουμε, λοιπόν, να τονίσουμε το οξύμωρο».
Ναι, αν και η Heineken αναπτύσσει μια ιδιαίτερη marketing ιδέα γύρω από αυτό το ψηφιακό προϊόν, κάνει και λίγο πλάκα, τονίζοντας πως όλο αυτό πρόκειται για ένα «ειρωνικό αστείο». Κανείς δεν μπορεί να πιεί μπύρα στο metaverse, κανείς δεν μπορεί να φάει ένα εξαιρετικό burger στο metaverse, κανείς δεν μπορεί να απολαύσει μια υπέροχη σοκολάτα στο metaverse. Ναι, ο ψηφιακός χαρακτήρας σας, μπορεί, αλλά πόση ικανοποίηση προσφέρει αυτό;
Το metaverse δεν φέρνει τίποτα καινούργιο, από μόνο του. Πυροδοτεί, ίσως, μια επενδυτική δραστηριότητα γύρω από το VR και το AR, ιδέες και καινοτομίες που μπορεί να έχουν πολλαπλές χρήσεις - όχι μόνο για να βλέπει κανείς κακοφτιαγμένα ανθρωπάκια σε κακοφτιαγμένους VR κόσμους ή να κυνηγάει Pokemon στους δρόμους της γειτονιάς του. Μπορεί, όλο, αυτό, και με οποιαδήποτε ονομασία «κολλήσει», να φέρει κάτι καινούργιο. Κανείς δεν ξέρει.
Τι ξέρουμε, όμως, στα σίγουρα; Ότι οι εταιρείες δεν πρέπει να ξεφεύγουν και να προσπαθούν να «ανέβουν» στο «τρένο» του metaverse, παρουσιάζοντας πράγματα που δεν έχουν καμία λογική ή σημασία, ως καινοτομία, φοβούμενες μην χάσουν την όποια «επανάσταση» που «έχει ήδη έρθει». Η Heineken, με το self-awareness της, το φέρνει αυτό στο προσκήνιο. Και μας υπενθυμίζει πως μια ψηφιακή μπύρα δεν έχει ιδιαίτερο νόημα.
Τουλάχιστον όχι μέχρι την ημέρα που θα μπορεί να παραχθεί με πίξελ και να καταναλωθεί ένα πραγματικό προϊόν. Και αυτή η μέρα, μάλλον θα αργήσει.
Σχόλια