Σύμφωνα με τους ειδικούς, αρκετοί τουριστικοί προορισμοί βρίσκονται σήμερα στο στάδιο της Εδραίωσης (Consolidation).
Κατά τη φάση αυτή, καθώς ο συνολικός αριθμός τουριστών αυξάνεται, με τους ρυθμούς αύξησης ωστόσο να βαίνουν μειούμενοι, αρχίζουν να διαφαίνονται τα πρώτα ρήγματα στο οικοδόμημα. Οι ντόπιοι κάτοικοι, που συχνά αδυνατούν να έχουν πρόσβαση στα τοπικά θέλγητρα (πολλά από τα οποία έχουν «κακοποιηθεί»), συνειδητοποιούν ότι ο τουρισμός έχει και αρνητικές συνέπειες ενώ δεν είναι λίγες και οι περιπτώσεις εκδήλωσης έντονης δυσαρέσκειας προς τους επισκέπτες.
Στο στάδιο αυτό βρίσκονται σήμερα τουριστικοί προορισμοί που έχουν εδώ και χρόνια παραδοθεί στο μοντέλο του μαζικού τουρισμού, καθώς και ορισμένα κοσμοπολίτικα νησιά. Στις περιοχές αυτές, όπου συχνά εκδηλώνονται εχθρικά συναισθήματα προς τους τουρίστες, έχουν πλέον χαθεί και τα τελευταία ψήγματα ντόπιας κουλτούρας.
Η Βενετία, διάσημη για τα κανάλια και τα νησάκια της, αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα προορισμού που βρίσκεται εδώ και χρόνια στη φάση της Εδραίωσης (ένα βήμα πριν το ακροτελεύτιο στάδιο του Μαρασμού). Η σταδιακή μετατροπή της Βενετίας σε κορεσμένο τουριστικά προορισμό, που πλέον προσελκύει έως και 22 εκατ. επισκέπτες ετησίως, έχει προκαλέσει την έντονη δυσαρέσκεια των ντόπιων.
Τα καταστήματα της πόλης, που φυσικά προσαρμόζονται στις ανάγκες των τουριστών, κυρίως για την αγορά σουβενίρ, πολλαπλασιάζονται εις βάρος πάντα αυτών που ικανοποιούν τις ανάγκες των ντόπιων κατοίκων (δεν είναι τυχαίο ότι μαγαζιά όπως χασάπικα και φούρνοι έχουν εξαφανιστεί από προσώπου γης). Στα εστιατόρια πλέον χρεώνονται σε όλους, ντόπιους και μη, «τουριστικές τιμές», πρακτική που έρχεται σε αντίθεση με την διαφορική τιμολόγηση που επικρατούσε κάποτε, σύμφωνα με την οποία οι επισκέπτες, που δεν πληρώνουν φόρους, θα πλήρωναν υψηλότερες τιμές.
Σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, η αύξηση στις τιμές των ενοικίων και στις μεταφορές, που έχουν φθάσει σε δυσθεώρητα ύψη, η ενοικίαση σπιτιών σε τουρίστες μέσω κυρίως της πλατφόρμας Airbnb, η εκτίναξη της ανεργίας (οι θέσεις εργασίας που προκύπτουν έχουν να κάνουν σχεδόν αποκλειστικά με τον τουρισμό – χαρακτηριστικά, από τα 20 σινεμά, σήμερα υπάρχουν μόλις δύο), καθώς και τα «πλημμυρισμένα» από γκρουπ και μεμονωμένους τουρίστες δρομάκια, έχει κάνει τη ζωή των κατοίκων –ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες- αβίωτη, που αισθάνονται ότι «δεν μπορούν να αναπνεύσουν», και τους έχει βγάλει στους δρόμους, με τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας να αποτελούν πλέον συχνό φαινόμενο. Μάλιστα, στην πιο πρόσφατη διαδήλωση, που προβλήθηκε ιδιαίτερα από τα διεθνή ΜΜΕ, κρατούσαν πανό που έγραφε «Τουρίστες, φύγετε».
Επίσης, αυτό που εξαγριώνει αρκετούς από τους κατοίκους της ρομαντικής ιταλικής πόλης είναι η συμπεριφορά που επιδεικνύει μερίδα των επισκεπτών, κυρίως οι ημερήσιοι επισκέπτες της, που αντιμετωπίζει την πόλη ως πάρκο αναψυχής, εξ ου και ο όρος Veniceland, ξαπλώνοντας στις γέφυρες, κολυμπώντας στα κανάλια, καλύπτοντας με γκράφιτι τοίχους εκκλησιών, κάνοντας πικ-νικ σε ιερούς χώρους, κλέβοντας γόνδολες για να κάνουν νυχτερινές βόλτες κ.λπ.
Πριν λίγο καιρό οι τοπικές αρχές παρέδωσαν στο κοινό διαφορετικές εισόδους στα κανάλια, προκειμένου οι κάτοικοι να μην συνωστίζονται με τους επισκέπτες στην προσπάθειά τους να επιβιβαστούν στα υδάτινα λεωφορεία της πόλης, μέτρο όμως που δεν αρκεί για να τους κατευνάσει.
Ενδεικτικό του προβλήματος είναι το γεγονός ότι η Βενετία των μόλις 55.000 κατοίκων –από 120.000 πριν τρεις δεκαετίες (μέχρι το 2030 προβλέπεται ότι δεν θα υπάρχει γηγενής πληθυσμός)- προσελκύει σε καθημερινή βάση 60.000 επισκέπτες, αν και σύμφωνα με μελέτες μπορεί να απορροφήσει μόλις 30.000. Από τα 20 εκατομμύρια μόλις το 50% διανυκτερεύει στην πόλη (ο τζίρος των ξενοδοχείων έχει κατρακυλήσει, περίπου 65% κάτω, τα τελευταία 25 χρόνια) – το υπόλοιπο παραμένει στην πόλη μόλις 4-5 ώρες, επιβάτες κρουαζιερόπλοιων γαρ (ο αριθμός των κρουαζιερόπλοιων που κάνει στάση στη Βενετία έχει τετραπλασιαστεί τα τελευταία 15 χρόνια), οι οποίοι όμως, όπως διατείνονται οι ντόπιοι, δεν στηρίζουν –με εξαίρεση τα καραβάκια και τις γόνδολες που κάνουν «χρυσές δουλειές»- σημαντικά την τοπική οικονομία, όπως ξενοδοχεία, εστιατόρια, μουσεία κ.ά.
Πρόκειται ουσιαστικά για μια πόλη που ασφυκτιά την ημέρα και αδειάζει, πλημμυρισμένη από σκουπίδια που αφήνουν πίσω τους οι επισκέπτες από τα κρουαζιερόπλοια, το βράδυ. Παραδομένη στο μοντέλο του μαζικού τουρισμού η Βενετία, που αν μη τι άλλο αντιμετωπίζει και προβλήματα που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή, θα πρέπει να αναζητήσει άλλο μοντέλο ανάπτυξης, πριν να είναι αργά. Μία λύση που προκρίνεται είναι να τεθεί πλαφόν στον αριθμό των τουριστών που επισκέπτονται την πόλη. Ιδιαίτερα, να προσελκυστούν λιγότεροι αλλά πιο ευκατάστατοι επισκέπτες.
Σχόλια