Νίκος Χουδαλάκης: Τουρισμός, γαστρονομία, εξαγωγές και η σημασία δημιουργίας μιας εξαγωγικής συνείδησης

Αποκλειστικά στο Tourism Lab του epixeiro.gr ο Νίκος Χουδαλάκης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Forum S.A. διοργανωτής της έκθεσης HORECA, της μεγαλύτερης έκθεσης στον κλάδο του τουρισμού (και όχι μόνο), μας μιλάει για την προοπτική και τις ελλείψεις του εκθεσιακού κλάδου, το πρότζεκτ της FOOD EXPO, την ανάγκη δημιουργίας εξαγωγικής συνείδησης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τη σχέση γαστρονομίας και τουρισμού, και την πρόσφατη τάση συγκέντρωσης στην αγορά της εστίασης.

Κύριε Χουδαλάκη θα θέλατε να μας αναφέρετε συνοπτικά την πορεία και τη δραστηριότητα της εταιρείας σας;

Για περισσότερα από 25 χρόνια, η FORUM AE δραστηριοποιείται με επιτυχία στη διοργάνωση επαγγελματικών εκθέσεων και την έκδοση επαγγελματικών περιοδικών. Σήμερα διοργανώνει τις εξής διεθνείς εκθέσεις:
HORECA, με λύσεις για τον εξοπλισμό και την τροφοδοσία όλων των χώρων Μαζικής Εστίασης και των ξενοδοχείων. Σήμερα είναι η μεγαλύτερη έκθεση στην Ελλάδα.
AΡΤΟΖΑ, με προϊόντα, μηχανήματα και προτάσεις εξοπλισμού για τον χώρο της αρτοποιίας και της ζαχαροπλαστικής, για το παγωτό και τη σοκολατοποιία.
FOOD EXPO, μια έκθεση διεθνών προδιαγραφών για τον κλάδο Τροφίμων και Ποτών.
OENOTELIA, αφιερωμένη αποκλειστικά στο επώνυμο ελληνικό κρασί και τα αποστάγματα).

Μάλιστα, έχει αναδειχθεί πρωτοπόρος εταιρεία στην Ελλάδα, χάρη στη διπλή της αυτή δραστηριότητα που περιλαμβάνει την ταυτόχρονη υποστήριξη κάθε έκθεσης με μια σειρά από κλαδικά περιοδικά, τα οποία απευθύνονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματιών επισκεπτών της κάθε έκθεσης. Η εφαρμογή του μοντέλου αυτού έχει σαν αποτέλεσμα την αμοιβαία προώθηση και των δύο δραστηριοτήτων προς όφελος τόσο της εταιρείας όσο κυρίως των πελατών της. Παράλληλα, χάρη στο εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό της, η FORUM AE γνωρίζει καλά τις ανάγκες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει κάθε κλάδος και είναι σε θέση να προσφέρει στους πελάτες της τις κατάλληλες λύσεις.

Ποιές κατά τη γνώμη σας είναι οι προοπτικές του κλάδου των εκθέσεων στην Ελλάδα;

Εάν υιοθετήσουμε την άποψη ότι οι σημερινές σύγχρονες εκθέσεις δεν είναι τίποτε άλλο από την εξέλιξη του ιστορικού θεσμού της εμποροπανήγυρης, τότε καταλαβαίνουμε το λόγο για τον οποίο σαν θεσμός θα συνεχίσουν να υφίστανται για πολλά ακόμη χρόνια. Καταρχάς, είναι ένα εμπορικό γεγονός ύψιστης σημασίας, αφού εκεί δίνεται η δυνατότητα στον επιχειρηματία και στον επισκέπτη να δουν από κοντά όλα όσα τους ενδιαφέρουν, να συγκρίνουν ποιότητες και τιμές και τελικά να αποφασίσουν την αγορά ή την επένδυση εκείνη που θα θεωρήσουν προσφορότερη. Παράλληλα όμως, ειδικά οι επαγγελματικές εκθέσεις ήταν πάντοτε ένα πολύ κομβικό σημείο για την αγορά, αφού πέρα από την εμπορική τους διάσταση, είχαν και μια έντονα επικοινωνιακή πλευρά, αποτελώντας το σημείο συνάντησης και κοινωνικοποίησης ενός ολόκληρου κλάδου. Είναι το ιδανικότερο μέσο προώθησης των πωλήσεων και για αυτό το λόγο πολύ δύσκολα θα υποκατασταθούν από άλλα μέσα επικοινωνίας και πώλησης.

Σίγουρα, αυτό που λείπει από τον κλάδο μας σαν διοργανωτές εκθέσεων είναι μια ξεκάθαρη εκθεσιακή πολιτική από την πολιτεία, ικανή να δώσει διέξοδο στα προβλήματα του κλάδου και εμμέσως να ενισχύσει τις προσπάθειες των σοβαρών οργανωτών, ώστε να μπορέσουν να κάνουν σοβαρές εκθέσεις με διεθνή εμβέλεια. Ο υπάρχων νόμος είναι ο ίδιος εδώ και 20 χρόνια με πολύ μικρές αλλαγές σε κάποια επουσιώδη σημεία, με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνεται στις ανάγκες όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί σήμερα. Δεν υπάρχουν κίνητρα συμμετοχής για εκθέτες από το εξωτερικό, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη πολιτική που να έχει σαν στόχο την προσέλκυση ξένων αγοραστών.

Με μεγάλη επιτυχία στέφθηκε η διοργάνωση της 1ης FOOD EXPO 2014, θέτοντας τις βάσεις για τη δημιουργία ενός μεγάλου εκθεσιακού θεσμού για τα Τρόφιμα & Ποτά στην Ελλάδα.

Ποια τα κενά, και ποια τα δυνατά σημεία των κλάδων στους οποίους δραστηριοποιείστε;

Πρωτίστως, μια έκθεση στην Ελλάδα λειτουργεί ως «εσωτερικός προορισμός» και σαν εμπορικό φόρουμ για την ελληνική αγορά. Ο λόγος που οι περισσότερες ελληνικές εκθέσεις δεν κατάφεραν να γίνουν διεθνείς είναι διότι η ελληνική οικονομία δεν είναι διεθνοποιημένη. Δεν είμαστε παρά μόνο μια μικρή αγορά. Ο κύριος λόγος είναι το ότι η ελληνική οικονομία δεν έχει παραγωγική βάση και έτσι η πλειοψηφία των εκθετών παραμένουν εισαγωγικές εταιρείες οι οποίες χρησιμοποιούν τις εκθέσεις για να δημιουργήσουν δίκτυα διανομής και να βρουν νέους πελάτες από την εσωτερική αγορά. Η HORECA και η ARTOZA έχουν καταφέρει, η καθεμία στον κλάδο της, να καταστούν διεθνείς περιφερειακές εκθέσεις που συγκεντρώνουν μεγάλο αριθμό επισκεπτών και αγοραστών από τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και τη Βαλκανική.

Το όραμά μας όμως για τη δημιουργία μιας πραγματικά μεγάλης διεθνούς έκθεσης υλοποιείται μέσω της FOOD EXPO στον κλάδο των Τροφίμων και Ποτών. Έναν κλάδο με πολλές παραγωγικές επιχειρήσεις, αρκετές από τις οποίες έχουν και εξαγωγικό προσανατολισμό και χιλιάδες προϊόντα υψηλής ποιοτικής και διατροφικής αξίας. Σκοπός και στόχος μας λοιπόν είναι να καταστήσουμε την FOOD EXPO μια μεγάλη κομβική εμπορική συνάντηση, ικανή να προσελκύσει τη συμμετοχή εκατοντάδων Ελλήνων και ξένων εκθετών διασφαλίζοντας παράλληλα την παρουσία χιλιάδων σημαντικών εμπορικών επισκεπτών από τις μεγάλες παγκόσμιες αγορές.

Αναλαμβάνετε ένα ρίσκο με τη FOOD EXPO... Πόσο εύκολο είναι να υλοποιήσετε το όραμά σας;

Όταν ξεκινήσαμε την έκθεση FOOD EXPO πιστέψαμε στο όραμα και τις δυνατότητες των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών, καθώς και στην αναγκαιότητα να δημιουργηθεί στην χώρα μας μια διεθνής περιφερειακή έκθεση, η οποία θα συγκεντρώνει αγοράστριες εταιρείες του εξωτερικού. Νιώσαμε ότι έχουμε ώς εταιρεία την απαιτούμενη τεχνογνωσία, την ωριμότητα, αλλά και τη δυνατότητα να επενδύσουμε σε αυτή την προσπάθεια.

Για εμάς δεν είναι ρίσκο, είναι μια πρόκληση για να την κατακτήσουμε!

Ήδη η FOOD EXPO από την πρώτη της διοργάνωση αγκαλιάστηκε από την αγορά, κατάφερε να δώσει ένα δείγμα γραφής και η 2η FOOD EXPO αναμένεται να προσελκύσει πολλούς περισσότερους εκθέτες αλλά και αγοραστές τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Στοχεύουμε να φέρουμε περισσότερους από 700 εμπορικούς επισκέπτες από όλο τον κόσμο και περίπου 100 διεθνείς εκθέτες που θα βρίσκονται μέσα σε 10 Εθνικά περίπτερα διαφόρων χωρών. Φιλοδοξούμε έτσι να θέσουμε τις βάσεις για τη δημιουργία μιας μεγάλης διεθνούς έκθεσης τροφίμων και ποτών, η οποία θα καλύπτει την ελληνική αγορά αλλά και τον εξωστρεφή χαρακτήρα των εγχώριων επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών.

Τι θα πρέπει να κάνουν οι μεμονωμένοι παραγωγοί για να βελτιώσουν την ποιότητα του προϊόντος τους;

Οι παγκόσμιες αγορές ενδιαφέρονται για τα ελληνικά προϊόντα, αλλά μόνο για τα ποιοτικά, αυτά που έχουν δηλαδή σταθερά υψηλή ποιότητα, αλλά και για τις παραγωγικές εταιρείες που μπορούν να σταθούν με συνέπεια απέναντι στους αγοραστές από το εξωτερικό. Σίγουρα η FOOD EXPO και σε αυτόν τον τομέα μπορεί να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο. Μέσα από τις στοχευμένες παράλληλες εκδηλώσεις της προσπαθεί να συμβάλλει ουσιαστικά στη δημιουργία εξαγωγικής συνείδησης στις μικρομεσαίες Ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, αλλά και να απαντήσει με σαφήνεια και ακρίβεια στις απορίες όσων κάνουν τα πρώτα τους εξαγωγικά βήματα.

Πώς βλέπετε τον ελληνικό αγροδιατροφικό κλάδο; Του λείπουν οι εξαγωγές; Υστερούμε σε branding έναντι του ιταλικού και ισπανικού κυρίως ανταγωνισμού;

Είναι σαφές ότι το διατροφικό μοντέλο του κάθε τόπου, οι τρόποι προβολής του και η επικράτησή τους στο εξωτερικό διαμορφώνει τις συνθήκες για τη μεγιστοποίηση των εξαγωγών του σε όλα τα μέρη του κόσμου. Η Ελλάδα υστερεί στο κομμάτι αυτό, έναντι των μεγάλων ανταγωνιστών της στη Μεσόγειο, κυρίως Ιταλών και Ισπανών. Τον τελευταίο καιρό, όμως, με τις προσπάθειες που γίνονται για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση της ελληνικής κουζίνας, διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις, ώστε να αποκτήσει η ελληνική γαστρονομία μια ταυτότητα ξεχωριστή, η οποία μπορεί να σταθεί επάξια και να λειτουργήσει ως προπομπός εξαγωγών τροφίμων και ποτών.

Πώς σχετίζεται ιδανικά το ελληνικό αγροτικό προϊόν με το τουριστικό προϊόν κατά τη γνώμη σας;

Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα. Η γαστρονομία και ο τουρισμός πάνε μαζί. Δεν είναι τυχαίο ότι η γαστρονομία αποτελεί έναν από τους βασικότερους λόγους που κάποιος επισκέπτεται μια χώρα ή μια συγκεκριμένη περιοχή. Η σύνδεση της τοπικής γαστρονομίας και η ανάδειξή της μέσα από τον ξενοδοχειακό αλλά και τον ευρύτερο επισιτιστικό κλάδο είναι "εκ των ων ουκ ανευ", όχι μόνο για την εξέλιξη των ελληνικών εξαγωγών, αλλά και για την ανάπτυξη του ίδιου του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Το τελευταίο διάστημα γίνονται σοβαρές προσπάθειες από όλους τους επαγγελματίες της εστίασης αλλά και τους ξενοδόχους και θεωρώ ότι στον τομέα αυτό βαδίζουμε σωστά -χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η δράση για το Ελληνικό πρωινό, που έχει πολύ καλή πορεία και δυναμική. Μένει όμως να κάνουμε και πολλά άλλα, ώστε να αναδείξουμε μέσα από το τουριστικό προϊόν τη γαστρονομία μας, καθιστώντας τα εκατομμύρια των τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα μας πρεσβευτές και καταναλωτές των ελληνικών προϊόντων όταν θα επιστρέψουν στον τόπο τους.

Στιγμιότυπο από τα εγκαίνια της 9ης HORECA 2014. Τα εγκαίνια πραγματοποίησε η Υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη.

Θεωρείτε ότι η ΗΟRECA καλύπτει τις ανάγκες που έχει ο σημερινός Έλληνας ξενοδόχος για την αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών του;

Η HORECA είναι μια έκθεση που έχει αγκαλιάσει στο σύνολό του ο ξενοδοχειακός κλάδος. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που προβάλλονται σε αυτή και οι παράλληλες δράσεις και εκδηλώσεις της, βοηθούν τους Έλληνες ξενοδόχους να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στο τουριστικό περιβάλλον. Οι επιχειρηματίες αυτοί έχουν ανάγκη σήμερα περισσότερο από ποτέ να εκσυγχρονίσουν τις δομές, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους και η HORECA τους προσφέρει όλες τις λύσεις. Οι εκδηλώσεις της έκθεσης, όπως το Future Hotel on the Web, η σύνδεση της Ελληνικής γαστρονομίας με το τουριστικό προϊόν και τόσα άλλα, παρουσιάζουν στον Έλληνα ξενοδόχο όλες τις σύγχρονες τάσεις και πρακτικές που επικρατούν στον κόσμο, βοηθώντας τον ουσιαστικά να αντεπεξέλθει με επιτυχία στις προκλήσεις των καιρών.

Τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα ανοίγουν επιχειρήσεις: καφετέριες, φούρνοι, ταβέρνες και σουβλατζίδικα με νέα αισθητική και καλύτερες υπηρεσίες. Θεωρείτε ότι είναι κάτι ευκαιριακό, ότι η αγορά ομαλοποιείται ή βλέπετε κάτι άλλο;

Η αναβάθμιση των επιχειρήσεων του επισιτιστικού κλάδου σε επίπεδο εικόνας αλλά και προσφερόμενων υπηρεσιών είναι αναγκαία προϋπόθεση για να επιβιώσουν στον ανταγωνισμό που ολοένα και αυξάνεται. Σίγουρα όμως αυτή η πληθώρα νέων επιχειρήσεων εστίασης είναι και σημείο των καιρών. Υπάρχει μια μεγάλη τάση συγκέντρωσης στην αγορά της εστίασης, με τη δημιουργία ολοένα και περισσότερων αλυσίδων, αλλά και μεμονωμένων καταστημάτων. Και οι δύο κατηγορίες έχουν αρκετά συγκριτικά πλεονεκτήματα, που μπορούν να αξιοποιήσουν, ώστε να σταθούν στον ανταγωνισμό και να ξεχωρίσουν. Θεωρώ πως η αγορά βρίσκει ένα σημείο ισορροπίας, όπου όλοι οι καλοί έχουν θέση σε αυτήν.

Πώς βλέπετε το ρόλο της τεχνολογίας στην αγορά σας;

Κάθε έκθεση που θέλει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των επισκεπτών και των εκθετών της είναι υποχρεωμένη να χρησιμοποιήσει όλες τις σύγχρονες τεχνολογίες, σε επίπεδο επικοινωνίας, αλλά και σε επίπεδο οργάνωσης και λειτουργίας. Εμείς, στα πλαίσια αυτά, πέρα από τη διαδικτυακή παρουσία των εκθέσεών μας, παρέχουμε τη δυνατότητα κυρίως στους επισκέπτες της FOOD EXPO να οργανώσουν τις επαφές και τα ραντεβού τους ηλεκτρονικά, ενώ παράλληλα επενδύουμε στην προβολή και επικοινωνία μέσω Internet, εκμεταλλευόμενοι τις δυνατότητες που μας προσφέρουν πλέον τα δημοφιλή social media, οι mobile εφαρμογές για τα smartphones, κ.ά.