Μαθαίνοντας «Μυστικά επιτυχίας για οικογενειακές επιχειρήσεις» [βιβλίο]

Η Μαρίκα Λάμπρου, αναγνωρισμένη σύμβουλος επιχειρήσεων, γνωστή για την προώθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας, “επιχειρεί” να δώσει απαντήσεις στις πιο εύλογες απορίες που δημιουργούνται όταν έχουμε να κάνουμε με το δίπολο…”οικογενειακή επιχείρηση”.

Πολλές από τις σημερινές οικογενειακές επιχειρήσεις υπήρξαν κάποτε αυτό που σήμερα αποκαλούμε startups. Κάποιες από αυτές χάνονται με το πέρασμα των γενεών, ενώ άλλες καταφέρνουν να επιβιώσουν και να εξελιχθούν.

Όπως αναφέρεται στην αρχή του βιβλίου, οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν περισσότερο από το 65% των επιχειρήσεων παγκοσμίως, ενώ στην Ελλάδα, οχτώ στις δέκα ελληνικές επιχειρήσεις είναι οικογενειακές.

Ωστόσο, μόνο το 30% των επιχειρήσεων επιβιώνει μετά τη δεύτερη γενιά, 13% μετά τη δεύτερη και μόλις 3% μετά την τρίτη.

Οι οικογενειακές επιχειρήσεις σαν… ελληνική ταινία

Ιστορικά, το βιβλίο μάς θυμίζει την Ελλάδα των δεκαετιών του '50, του '60 και του '70 όπου οι ανθρώπινες σχέσεις κυριαρχούσαν στο επαγγελματικό περιβάλλον, όπως και οι μικρές και μεσαίες οικογενειακές επιχειρήσεις.

Στη δεκαετία του '80, δεκάδες οικογενειακές επιχειρήσεις “κατέβασαν ρολά”, με χαρακτηριστικό παράδειγμα εκείνες του κλάδου της κλωστοϋφαντουργίας.

Στις παλιές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, συναντάται συχνά το δίδυμο του δυνάστη αφεντικού και του υπαλλήλου που ανέχεται την οργή του. Το ίδιο άλλωστε, η τιμωρία ως μέθοδος εκμάθησης, λειτουργούσε τότε και στο σχολείο, ακόμη και μέσα στην οικογένεια, αλλά και φυσικά… στις οικογενειακές επιχειρήσεις.

Τα παραδείγματα που γίνονται μαθήματα για τις σημερινές οικογενειακές επιχειρήσεις

Η Μαρίκα Λάμπρου χρησιμοποιεί στο βιβλίο της απτά παραδείγματα, γεγονότα από το στίβο των οικογενειακών επιχειρήσεων, για να αναδείξει διάφορες πτυχές, αλλά και τα κακώς κείμενα του κλάδου.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά: “Η εξίσωση έχει ως εξής: Η εταιρεία χρειάζεται άξια στελέχη και οι εργαζόμενοι θέλουν να δουν τον εαυτό τους να εξελίσσεται. Οι οικογενειακές επιχειρήσεις στη χώρα μας συχνά παραγκωνίζουν αυτή την παράμετρο, θεωρώντας ότι η μόνη προσδοκία τους είναι ο μισθός.

Όμως, όπως και στην οικογένεια, η αλληλεγγύη και η εμπιστοσύνη είναι η ασφαλέστερη οδός για τα πρώτα βήματα μιας οικογενειακής επιχείρησης”.

“Επίσης, η συμπληρωματική διαφορετικότητα των μελών μιας οικογένειας πολλαπλασιάζει τις δυνατότητες της επιχείρησης να σταθεί επάξια σε όλους τους τομείς της δράσης της, αρκεί να μοιραστούν ανάλογα οι ευθύνες”.

Οικογένεια και επιχείρηση σε… ζωτικές εναλλαγές

“Στις οικογενειακές επιχειρήσεις, συχνά υπερισχύουν οι συγγενικές ή φιλικές σχέσεις, ακόμη και η εντοπιότητα, ενώ στην πραγματικότητα, η λεωφόρος της επιτυχίας περνά από τις κοινωνικές εμπειρίες ενός διευρυμένου κύκλου συναναστροφών, καθώς και από την προσέλκυση ικανών στελεχών, εκτός οικογένειας”.

Βέβαια, υπάρχουν αξιόλογες ελληνικές οικογενειακές επιχειρήσεις και στην επαρχία, όπου συνήθως το στοιχείο της εντοπιότητας είναι έντονο. Οι επιχειρήσεις αυτές ενισχύουν τις τοπικές οικονομίες και διακρίνονται, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ακόμα, για τα μέλη της οικογενειακής επιχείρησης ο διαχωρισμός μεταξύ δουλειάς και οικογενειακής ζωής δεν υφίσταται. Η δουλειά είναι μέρος της οικογενειακής πραγματικότητας και οι κοινωνικές επαφές με ανθρώπους του επιχειρηματικού τους ενδιαφέροντος είναι μια επιθυμητή, παρά κουραστική ενασχόληση που μπορεί να αλλάξει ή να διευρύνει την οπτική τους.

Άλλωστε, “το όραμα της κάθε επιχείρησης προϋπάρχει της επιχειρηματικότητας. Τη συνοδεύει, την προσανατολίζει και της δίνει ζωή. Και η οργάνωσή της ομογενοποιεί τις δράσεις και τις αντιδράσεις των διάφορων μελών της”.

Σε κάθε περίπτωση, οι νεότερες γενιές των Ελλήνων επιχειρηματιών φαίνεται να είναι πιο ανοιχτόμυαλες και δεκτικές στις ζωτικές για τις επιχειρήσεις, εναλλαγές.