Είναι Πρωτομαγιά του 1893. Ο δικηγόρος Grover Cleveland είναι στη θέση του Προέδρου των ΗΠΑ και βρίσκεται στο Chicago World’s Fair. Ο ρόλος του, εκείνη τη μέρα, είναι να πατήσει ένα κουμπί και να ανάψουν, με μιας, χιλιάδες λάμπες. Και καθώς το κάνει αυτό, «δείχνει» τον νικητή στον λεγόμενο «Πόλεμο των Ρευμάτων».
Καθώς οι λαμπτήρες συνέχιζαν να λάμπουν και να προσφέρουν ένα θέαμα που λίγοι είχαν δει εκείνη την εποχή, η εταιρεία που παρείχε την ισχύ για την τροφοδοσία του συστήματος δήλωνε την επικράτηση της σε μια κόντρα στην οποία οι δύο πλευρές -ο Thomas Edison από τη μια και ο George Westinghouse με τον Nikola Tesla από την άλλη– πάλευαν για να ηγηθούν της τεχνολογικής επανάστασης που φωτίζει, μέχρι σήμερα, τις ζωές μας.
Αυτή η ιστορία μας πάει στα τέλη της δεκαετίας του 1870. Ο Thomas Edison αποκτά, τότε, ολοένα και μεγαλύτερη φήμη ως εφευρέτης, αναπτύσσοντας καινοτομίες όπως ο φωνογράφος, σε μια άνευ προηγουμένου πατέντα που περιέγραφε την πρώτη συσκευή που μπορούσε να ηχογραφήσει και να αναπαράγει ήχους. Και τότε, μετά από μήνες δοκιμών, ο Edison παρουσιάζει τον πρώτο λειτουργικό λαμπτήρα πυρακτώσεως.
Ο ίδιος, μέσω της Edison Illuminating Company, χρησιμοποιεί συνεχές ρεύμα (DC), όπου η ενέργεια ρέει συνεχώς προς μια μόνο κατεύθυνση, με τον ίδιο τρόπο που αυτό συμβαίνει σε μια μπαταρία. Η συγκεκριμένη διαδικασία τροφοδοτεί τους λαμπτήρες του, ενώ ο ίδιος κατέχει τις σχετικές πατέντες, κάτι που σημαίνει πως ο διάσημος εφευρέτης έχει πολλά κίνητρα για να καθιερώσει το DC ως πρότυπο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Εντούτοις, το συνεχές ρεύμα έχει τα μειονεκτήματα του. Δεν μπορεί να μεταδοθεί σε μεγάλες αποστάσεις χωρίς να χάσει πολλή ενέργεια, οπότε τα εργοστάσια πρέπει να βρίσκονται πολύ κοντά στους καταναλωτές. Αυτό σημαίνει περισσότερα εργοστάσια, περισσότερες γεννήτριες και περισσότερες καλωδιώσεις. Επιπλέον, καθώς αυτό λειτουργεί με σταθερό ρυθμό, η παροχή διαφορετικών τάσεων απαιτεί χωριστές γραμμές, καθιστώντας το ακόμα πιο ακριβό.
Από την άλλη πλευρά, βρίσκεται το εναλλασσόμενο ρεύμα (AC). Σε αυτό, η ροή αντιστρέφει την κατεύθυνση της δεκάδες φορές ανά δευτερόλεπτο, ενώ μπορεί να μεταδοθεί σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις, με αμελητέα απώλεια. Οι μονάδες παραγωγής του μπορούν να είναι μεγαλύτερες, λιγότερες και φθηνότερες στη λειτουργία τους. Ωστόσο, δεν έχει ακόμη τελειοποιηθεί. Κάπου εκεί, κάνει την εμφάνιση του ένας λαμπρός Σέρβος μαθηματικός, μηχανικός και οραματιστής.
Ο Nikola Tesla, έχοντας ταξιδέψει στην Αμερική το 1884 με μόλις τέσσερα σεντς στην τσέπη του, ξεκινά να εργάζεται στην Edison Machine Works, βελτιώνοντας τις γεννήτριες DC. Όπως ο Edison, δουλεύει πολλές ώρες, κοιμάται λίγο και έχει μια αστείρευτη διάθεση για καινοτομία. Αλλά ο Tesla πάντα πίστευε ότι το μέλλον της ηλεκτρικής ενέργειας ήταν AC. Αποφασίζει να εγκαταλείψει τη θέση του τη θέση του, αφού ο Edison απέρριψε τις ιδέες του ως «υπέροχες», αλλά «εντελώς μη πρακτικές».
Απτόητος, περνά τα επόμενα χρόνια φτιάχνοντας το δικό του εργαστήριο και αναπτύσσοντας ένα σύστημα AC. Ο Tesla έχει τις ιδέες, αλλά όχι το κεφάλαιο και την επιχειρηματική τεχνογνωσία. Είναι ο βιομήχανος George Westinghouse που βάζει αυτά τα δύο χαρακτηριστικά. Εκτός από το να προσφέρει στον Tesla δουλειά ως σύμβουλος, ο Westinghouse αγοράζει τα διπλώματα για τις πατέντες του, αποφασίζοντας να ανταγωνιστεί ευθέως τον Thomas Edison και την εταιρεία του.
Η Westinghouse Electric Company, η οποία είχε δημιουργηθεί πριν από την ανάμειξη του Tesla, αποτελεί απειλή για το μονοπώλιο του Edison. Στοχεύει σε αγροτικές περιοχές που δεν μπορούν να προσεγγιστούν από το DC και καταφέρνει να προκαλέσει ανταγωνισμό στις πόλεις, πουλώντας με ζημιά. Μέχρι τα τέλη του 1887, έχει κατασκευάσει 68 σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, ξεπερνώντας τους 121 του Edison.
Ο Edison αρνείται να αναγνωρίσει τα οφέλη του AC. «Με τον ίδιο τρόπο που είναι βέβαιος ο θάνατος, η Westinghouse θα σκοτώσει έναν πελάτη της μέσα σε έξι μήνες», είχε γράψει το 1886. Προβλεπόμενα, θα υπάρξουν ηλεκτροπληξίες από καλώδια που δεν είχαν εγκατασταθεί ή μονωθεί καλά και ο Edison θα χρησιμοποιήσει τα περιστατικά για να μιλήσει κατά του AC, ισχυριζόμενος ότι το DC παραμένει απόλυτα ασφαλές.
Η εκστρατεία του θα προχωρήσει πολύ περισσότερο από τη ρητορική. Ζητώντας τη βοήθεια του ηλεκτρολόγου μηχανικού Harold P. Brown, οργανώνει μια σειρά από φρικιαστικά πειράματα όπου αδέσποτα σκυλιά, μοσχάρια και ένα άλογο οδηγούνται στα εργαστήρια του και χτυπιούνται με ρεύμα. Για να περάσει το μήνυμα του, ο Edison εμπλέκεται και στην υιοθέτηση της πρώτης ηλεκτρικής καρέκλας για την εκτέλεση ανθρώπων.
Αν και κάποτε διαφωνούσε με την θανατική ποινή, ο Edison προτείνει την ηλεκτροπληξία με εναλλασσόμενο ρεύμα ως την ταχύτερη, πιο θανατηφόρα επιλογή. Το 1890, ο καταδικασμένος δολοφόνος William Kemmler γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που πεθαίνει στην ηλεκτρική καρέκλα. Η συσκευή, που σχεδιάστηκε από έναν πωλητή ηλεκτρικής ενέργειας τον οποίο πλήρωνε κρυφά ο Edison, τροφοδοτούνταν από μια γεννήτρια AC της Westinghouse.
Μια σειρά από τυχαίες ηλεκτροπληξίες τροφοδότησε τη σταυροφορία του Thomas Edison κατά του AC. Ο πιο φρικιαστικός θάνατος σημειώθηκε στις 11 Οκτωβρίου 1889. Ο τεχνικός της Western Union, John Feeks, χάνει τον βηματισμό του ενώ ανεβαίνει σε έναν στύλο στο κέντρο του Μανχάταν και πιάνει αυτό που θα έπρεπε να αποτελεί ένα καλώδιο τηλέγραφου χαμηλής τάσης – χωρίς να γνωρίζει ότι είχε συνδεθεί με μια γραμμή υψηλής τάσης.
Θα πεθάνει ακαριαία, αλλά το σώμα του θα μπλεχτεί και θα χρειαστεί πάνω από μισή ώρα για να τον απελευθερώσουν οι συνάδελφοί του. Όλη αυτήν την ώρα, ο Feeks καιγόταν, με γαλάζιες εκρήξεις να βγαίνουν από το σώμα του και αίμα να στάζει στο δρόμο, όπου είχε συγκεντρωθεί ένα πλήθος χιλιάδων ανθρώπων, κοιτάζοντας με απόλυτη φρίκη τη μακάβρια σκηνή. Μια εφημερίδα θα πει πως ο Feeks αποτεφρώθηκε σε αργό ρυθμό.
Ωστόσο, παρά τη κακή δημοσιότητα και τις επιθέσεις, η σταυροφορία του Edison αποτυγχάνει να αποτρέψει την άνοδο του AC ή τα κέρδη του από την πτώση. Τα χρόνια της υπεράσπισης του DC τελειώνουν καθώς τα παρατά για να ασχοληθεί με άλλα έργα, ενώ μια συγχώνευση το 1892 με την Thomson-Houston μετατρέπει την εταιρεία του στην πιο φιλική προς το AC, General Electric.
Η είδηση ότι το Chicago World’s Fair θα χρησιμοποιούσε ηλεκτρική ενέργεια πυροδοτεί έναν πόλεμο προσφορών. Ήταν άλλη μια επιτυχία για το AC, καθώς η Westinghouse κερδίζει το συμβόλαιο ξεπερνώντας την προσφορά της GE, παρέχοντας στην εταιρεία την πιο δημόσια και θεαματική επίδειξη της τεχνολογίας της που είχε πραγματοποιηθεί μέχρι εκείνη τη στιγμή.
Η έκθεση έδωσε επίσης στη Westinghouse τη φήμη που χρειαζόταν για να εξασφαλίσει το πολυπόθητο συμβόλαιο για την κατασκευή ενός υδροηλεκτρικού σταθμού στους καταρράκτες του Νιαγάρα. Οι μεγάλες μηχανές άρχισαν να παράγουν ενέργεια στις 16 Νοεμβρίου του 1896, για την πόλη του Μπάφαλο που απείχε περισσότερο από 20 μίλια. Το επίτευγμα θεωρήθηκε ως το ανεπίσημο τέλος του Πολέμου των Ρευμάτων και το AC έγινε κυρίαρχο στη βιομηχανία ηλεκτρικής ενέργειας.
Σχόλια