Κλείνουμε τα μάτια στον κίνδυνο ψυχικής υγείας: οι 5 μεγάλοι αβανταδόροι

Ο κίνδυνος της ψυχικής υγείας, ανέβηκε στην 4η θέση στην λίστα των 37 που επιδεινώθηκαν περισσότερο στην εποχή του Covid-19 κατά το World Economic Forum. Σαρώνει την υγεία και την οικονομία. Εξαπλώνεται ραγδαία. Αβαντοδόροι τα Social Media, η κοινωνική απομόνωση και άρνηση διαπροσωπικών σχέσεων, οι εξελίξεις στην τεχνολογία…

Απώλειες δισεκατομμυρίων

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά η οικονομία χάνει συνολικά περί τα 875 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως σε παραγωγικότητα λόγω των ατόμων που πάσχουν από κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές. Ασθενής για παράδειγμα που πάσχει από ψυχική ασθένεια απουσιάζει κατά μέσο όρο από την εργασία για 38,8 ημέρες, δηλαδή σχεδόν δύο μήνες, ενώ ένας εργαζόμενος που έπασχε από μυοσκελετική νόσο απουσίαζε 20,1 ημέρες. Ακόμη χειρότερα: Οι αυτοκτονίες που σχετίζονται με την κατάθλιψη εκτιμάται ότι κοστίζουν στην οικονομία της Ιαπωνίας περίπου 10 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, με το άμεσο ιατρικό κόστος να αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 15% αυτού του ποσού.

Ο Covid19 ανέδειξε την κατάσταση, που όπως όλα δείχνουν θα επιδεινωθεί, και θα έχει πολύ σοβαρότερες επιπτώσεις στην οικονομία. Μεγάλο θύμα ο γυναικείος πληθυσμός λόγω της πολύ γρήγορης υιοθέτησης του νέου τρόπου ζωής.

Η φύση των κινδύνων ψυχικής υγείας, -πολυπλοκότητα των υποκείμενων αιτιών, τα προβλήματα σωστής διάγνωσης και οι δυσκολίες στην εκτίμηση κινδύνου, αποτελούν τεράστιο άνοιγμα για τον ασφαλιστικό κλάδο. Η τιμολόγηση και το underwriting, καθώς και η διαχείριση των απαιτήσεων συχνά δεν ακολουθούν σαφείς οδηγίες. Αυτό γιατί λείπουν τα συνεπή δεδομένα. Με άλλα λόγια δεν υπάρχουν ποσοτικοποιήσιμες σχέσεις μεταξύ ορισμένων τρόπων ζωής και ψυχικής υγείας. Επιπλέον, το προσωπικό ιστορικό ψυχικής υγείας συχνά δεν αποκαλύπτεται λόγω φόβου διάκρισης, αναφέρει η Euler Hermes.

Prevalence of (symptoms of) anxiety before Covid-19 and in 2020

Source: OECD (2021): Tackling the mental health impact of the COVID-19-crisis: An integrated, whole-of-society response.

Συνέπεια αυτών όλων; Η όλη διαδρομή του πελάτη περιλαμβάνει σε μεγάλο βαθμό πολλά στοιχεία προσωπικής κρίσης. Έτσι οι ασφαλιστές μπορεί να απορρίψουν πελάτες με χαμηλά επίπεδα κινδύνου ή το αντίθετο να αποδεχτεί πελάτες με πολύ υψηλά επίπεδα κινδύνου. Το γεγονός αυτό μπορεί να απειλήσει την ίδια την βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.

Prevalence of depression or symptoms of depression before Covid-19 and in 2020

Source: OECD (2021): Tackling the mental health impact of the COVID-19-crisis: An integrated, whole-of-society response.

Βιολογικοί, ψυχολογικοί κοινωνικοί παράγοντες καθορίζουν τα επίπεδα κατάθλιψης

Η ψυχική υγεία επηρεάζεται από ένα πλήθος βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων, οι οποίοι συχνά είναι αλληλένδετοι. Οι βιολογικοί παράγοντες περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, την γενετική προδιάθεση, την κατάχρηση ουσιών, εγκεφαλικές βλάβες, χρόνιες ασθένειες ή ανεπάρκεια ορισμένων βιταμινών.

Οι ψυχολογικοί παράγοντες περιλαμβάνουν παιδικά τραύματα, θέματα συμπεριφοράς.

Οι κοινωνικοί παράγοντες περιλαμβάνουν κοινωνικοοικονομικούς, κοινωνικό-περιβαλλοντικούς, κοινωνικό-δημογραφικούς και παράγοντες που διαμορφώνουν τον τρόπο ζωής, όπως είναι η ανεργία, οι πολιτιστικές προσδοκίες, οι συνήθειες ύπνου.

O Covid-19 ξετίναξε τους ψυχικά νοσούντες

Οι διαταραχές αυτές από την εμφάνιση του Covid-19 και μετά αυξήθηκαν. Οι καταθλιπτικές και αγχώδεις διαταραχές συγκαταλέγονται στις 10 κύριες αιτίες αναπηρίας παγκοσμίως εδώ και δεκαετίες. Πρόσφατες μελέτες υποδεικνύουν ότι ο παγκόσμιος ρυθμός κατάθλιψης αυξήθηκε στο 28% και οι αγχώδεις διαταραχές 26,9% το 2020.

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ οι αναλογίες επικράτησης άγχους και καταθλιπτικής διαταραχής σε ορισμένες χώρες έχουν υπερδιπλασιαστεί σε σύγκριση με τα επίπεδα της προ Covid-19 εποχής. Αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι η διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών: Μόνο το 9,2% των αγοριών ηλικίας μεταξύ 12 και 17 ετών ανέφεραν ότι έπασχαν από μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο το 2020, σε σύγκριση με το 25,2% των κοριτσιών. Ωστόσο, και στις δύο ομάδες, το ποσοστό έχει επίσης υπερδιπλασιαστεί από το 2010.

Δεν τελειώνει με μία θεραπεία

Τούτων λεχθέντων, σύμφωνα με την Allianz απαιτείται μια συντονισμένη, διττή προσέγγιση δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Η αντιμετώπιση των κινδύνων ψυχικής υγείας δεν τελειώνει με τη θεραπεία μιας μεμονωμένης αιτίας, καθώς συνδέονται στενά με άλλες αναδυόμενες τάσεις.

Η φροντίδα ηλικιωμένων από μέλη οικογένειας πυροδοτεί τα ψυχικά νοσήματα

Ας πάρουμε για παράδειγμα την αυξανόμενη τάση γήρανσης της κοινωνίας, η οποία αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλότερο ποσοστό μελών της οικογένειας, κυρίως γυναίκες, να παρέχουν φροντίδα στους ηλικιωμένους. Οι σωματικές και ψυχολογικές καταπονήσεις της παροχής φροντίδας σε ένα μέλος της οικογένειας συχνά υποτιμώνται, αλλά το αίσθημα της υπερβολικής επιβάρυνσης ή της υπερκόπωσης είναι ένας παράγοντας κινδύνου για να εκδηλώσει κανείς νόσημα ψυχικής υγείας.

Το ίδιο ισχύει για τον πιο καθιστικό τρόπο ζωής και την κοινωνική απομόνωση.

Μεγάλος ο κίνδυνος από τις τεχνολογικές εξελίξεις

Περαιτέρω παράγοντες κινδύνου είναι οι τεχνολογικές εξελίξεις, όπως η αυτοματοποίηση ή η ψηφιοποίηση, η οικονομική αστάθεια, που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των ποσοστών ανεργίας και απώλειας εισοδήματος σε ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες - πρόκειται για κύριους παράγοντες κινδύνου κατάθλιψης.

Η αύξηση των ανισοτήτων, η κλιματική αλλαγή και η ρύπανση μπορεί να έχουν τα ίδια αποτελέσματα

Οι ασφαλιστικές καλύψεις χρειάζονται δεδομένα και τυποποίηση

Η μετάβαση σε μια διαδικασία που βασίζεται περισσότερο στα δεδομένα θα μπορούσε να βοηθήσει τις ασφαλιστικές. Οι σαφείς οδηγίες για την αλληλεπίδραση με τους πελάτες και η πλήρης διαφάνεια σχετικά με την κάλυψη -η ένταξη ή η εξαίρεση ορισμένων παθήσεων ψυχικής υγείας- θα ήταν μια καλή αρχή.

Για ορισμένες καταστάσεις (π.χ. σχιζοφρένεια), υπάρχουν ήδη ειδικές κλίμακες αξιολόγησης. τέτοιοι ποσοτικοί δείκτες αναφοράς θα πρέπει να αναπτυχθούν περαιτέρω και να γίνουν ευρύτερα διαδεδομένοι. Το ίδιο ισχύει και για τη θεραπεία: Απαιτείται περισσότερη τυποποίηση: για παράδειγμα, η υιοθέτηση του Προτύπου για Συνεντεύξεις Κλινικών στην Ψυχιατρική) θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξάλειψη των μεροληπτικών αποφάσεων.

Συνεργασία δημοσίου - ιδιωτικού τομέα και εποπτικών αρχών: Οι ασφαλιστές σε στενή συνεργασία με τον δημόσιο τομέα έχουν ρόλο. Αυτονόητο ότι απαιτείται πλήρη συνεργασία με τις ρυθμιστικές αρχές.

Mental health interconnectedness with major trends and emerging risks

Source: CRO Forum (2021). Mental Health. The hidden crisis, Emerging Risk Initiative Position Paper, p.18.