Olaf Kjelsen, Ελβετός Πρέσβης: Η Ελβετία είναι ο 4ος ξένος επενδυτής στην Ελλάδα

Δώστε μας μια εικόνα για τις διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις Ελλάδας - Ελβετίας και το εμπορικό ισοζύγιο. Ποια η ιστορική τους διαδρομή, ποια η εικόνα που υπάρχει σήμερα;

Οι διμερείς οικονομικές σχέσεις Ελβετίας και Ελλάδας είναι ουσιαστικές και τα περιθώρια πιθανής προόδου είναι υπαρκτά. Το διμερές εμπόριο αγαθών αυξήθηκε σε 960 εκατομμύρια CHF (918 εκατομμύρια ευρώ) τους πρώτους 11 μήνες του 2021. Το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ των δύο χωρών ήταν γενικά υπέρ της Ελβετίας εδώ και πολλά χρόνια, αλλά το χάσμα μειώνεται. Παραδοσιακά, το εμπόριο υπηρεσιών είναι μεγαλύτερο από το εμπόριο αγαθών και το ισοζύγιο του είναι θετικό υπέρ της Ελλάδας. Σύμφωνα με την Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας (SNB), ο όγκος των συναλλαγών στον τομέα των υπηρεσιών μειώθηκε στο 1 δισ. CHF (960 εκατομμύρια ευρώ) το 2020, με πτώση 53% στον τουρισμό. Σε ένα κανονικό έτος, σχεδόν 500.000 Ελβετοί τουρίστες επισκέπτονται την Ελλάδα, σημαντικό μέγεθος για έναν πληθυσμό 8,6 εκατομμυρίων.

Υπάρχει, αυτή τη στιγμή, επενδυτικό ενδιαφέρον από ελβετικές επιχειρήσεις για την Ελλάδα και, αντίστροφα, για επενδύσεις από την Ελλάδα στην Ελβετία; Υπάρχουν παραδείγματα επενδύσεων που έχουν πραγματοποιηθεί και που ξεχωρίζετε;

Η Ελβετία είναι ο 4ος ξένος επενδυτής στην Ελλάδα με 3,6 δισ. δολάρια, σύμφωνα με το ΔΝΤ, και το μερίδιό της αντιστοιχεί στο 8% των συνολικών ξένων επενδύσεων. Απασχολεί περίπου 7.200 άτομα. Παρά τα χρόνια της κρίσης, οι ελβετικές εταιρείες δεν έχουν εγκαταλείψει τη χώρα. Αυτή η στάση τους επιτρέπει σήμερα να εκμεταλλευτούν πλήρως την ανάκαμψη και τις μελλοντικές προοπτικές. Η ελβετική επιχειρηματική κοινότητα είναι αισιόδοξη για τα επόμενα χρόνια, κυρίως χάρη στις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις και τη χρηματοδότηση από την ΕΕ στο πλαίσιο του προγράμματος «Next Generation». Ανοίγονται νέες προοπτικές σε τομείς όπως η ψηφιοποίηση, το περιβάλλον και η υγεία. Ορισμένες εταιρείες εξετάζουν το ενδεχόμενο νέων επενδύσεων, οι οποίες θα ενισχύσουν περαιτέρω τους υπάρχοντες οικονομικούς δεσμούς.

Δώστε μας μια εικόνα για την ελβετική οικονομία και τους τομείς που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ανάπτυξη, ακόμη και για δραστηριοποίηση επιχειρήσεων κι επαγγελματιών από χώρες όπως η Ελλάδα.

Η ελβετική οικονομία αποτελείται από έναν μεγάλο ιστό μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιείται σε πολλούς τομείς με υψηλή προστιθέμενη αξία, ιδίως στις υπηρεσίες. Η προβλεψιμότητα και η σταθερότητα, η ισορροπημένη φορολογία και το καλό επίπεδο εκπαίδευσης, προωθούν την ανάπτυξη των ελβετικών εταιρειών. Λόγω της εξάρτησης πολλών από αυτές τις εταιρείες από τις εξαγωγές, η ελβετική κυβέρνηση εργάζεται για να τους παρέχει πολυάριθμες διεξόδους στις διεθνείς αγορές. Οι κλάδοι με σημαντική ανάπτυξη είναι οι κλάδοι φαρμακευτικής, μηχανημάτων, ωρολογοποιίας, μικροτεχνολογίας, αγροδιατροφής, βιοτεχνολογίας, καθαρής τεχνολογίας, fintech & blockchain/cryptech. Περισσότερες από τις μισές καινοτόμες εταιρείες γεννήθηκαν στις περιοχές της Ζυρίχης και της λίμνης της Γενεύης, όπου τα δύο Ομοσπονδιακά Ινστιτούτα Τεχνολογίας διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στην έρευνα και την ανάπτυξη των τεχνολογιών του αύριο. Η παρουσία θερμοκοιτίδων και η πρόσβαση σε πόρους διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην εκκόλαψη καινοτόμων και νεοφυών επιχειρήσεων.

Ποιος ο αντίκτυπος που υπήρξε στην Ελβετία από την πανδημία και ποια η στρατηγική που ακολουθήθηκε σε αυτό το ζήτημα, όσον αφορά σε τηλεργασία, τηλεκπαίδευση κτλ; Ποια η κατάσταση σήμερα;

Η επιδημιολογική κατάσταση είναι κρίσιμη και παραμένει δύσκολο να εκτιμηθεί: τις τελευταίες εβδομάδες, παρά τον αυξανόμενο αριθμό των κρουσμάτων, τα νοσοκομεία και η πληρότητα των κρεβατιών στην εντατική έχουν μειωθεί.

Η ελβετική κυβέρνηση υιοθέτησε, στα μέσα Δεκεμβρίου 2021, την υποχρέωση εργασίας από το σπίτι. Το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο πιθανότατα θα παρατείνει αυτό το μέτρο έως τις 31 Μαρτίου 2022. Η πρόσβαση στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης περιορίζεται σε άτομα με πιστοποιητικό εμβολιασμού, ανοσίας ή εξέτασης. Τα πανεπιστήμια έχουν λάβει μέτρα με σκοπό να επιτρέψουν σε φοιτητές που δεν διαθέτουν πιστοποιητικό COVID να παρακολουθήσουν τις σπουδές τους, όπως η εγγραφή ή/και η μετάδοση μαθημάτων στο διαδίκτυο.

Ποιο είναι το μέγεθος του οικοσυστήματος των startups και της καινοτομίας στην Ελβετία; Ποιες οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται, ποια παραδείγματα νεοφυών επιχειρήσεων από την χώρα σας θα ξεχωρίζατε;

Για περισσότερα από δέκα χρόνια, η Ελβετία κατέχει την πρώτη θέση στον Παγκόσμιο Δείκτη Καινοτομίας, τον παγκόσμιο δείκτη των πιο καινοτόμων χωρών που δημοσιεύει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Σύμφωνα με το Swiss Startup Radar, περίπου 400 νεοφυείς επιχειρήσεις δημιουργούνται κάθε χρόνο στην Ελβετία. Αυτό είναι τέσσερις φορές περισσότερο από ό,τι πριν από 15 χρόνια. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία (2020) από αυτό το ραντάρ, οι 4.000 νεοφυείς επιχειρήσεις ηλικίας άνω των 10 ετών απασχολούν 45.000 άτομα στην Ελβετία.

Το κεφάλαιο που επενδύεται σε νεοφυείς επιχειρήσεις τριπλασιάστηκε σε διάστημα λίγων ετών: ξεπέρασε τα 2 δισεκατομμύρια CHF το 2019 και το 2020. Πολλές νέες εταιρείες επωφελούνται από τη γνώση αιχμής που αποκτήθηκε σε μεγάλους ελβετικούς κόμβους καινοτομίας, όπως η φαρμακευτική βιομηχανία, η μικροτεχνολογία ή οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Ταυτόχρονα, οι νεοφυείς επιχειρήσεις συμβάλλουν στην αναγέννηση αυτών των παραδοσιακών τομέων, προσφέροντάς τους διεξόδους σε νέες αγορές, για παράδειγμα στη βιοτεχνολογία, τη medtech ή την καθαρή τεχνολογία.

Ακολουθούν μερικά ακόμη παραδείγματα από διαφορετικούς τομείς:

• Ιατρικές τεχνολογίες: Η εταιρεία Neuchâtel Aktiia ανέπτυξε το πρώτο έξυπνο βραχιόλι με δυνατότητα συνεχούς μέτρησης της αρτηριακής πίεσης.
• Drones: Η εταιρεία Hydromea δημιούργησε το πρώτο υποβρύχιο δίκτυο σύνδεσης wifi. Το μόντεμ χρησιμοποιεί δέσμες φωτός για τη μετάδοση δεδομένων και την εξ αποστάσεως καθοδήγηση ρομπότ χωρίς καλώδια.
• Agrifood: Η startup TicInsect του Ticino χρησιμοποιεί προνύμφες στρατιωτών μυγών για την εξάλειψη των οργανικών αποβλήτων και, ταυτόχρονα, για την παραγωγή ζωοτροφών, βιοκαυσίμων και λιπασμάτων χωρίς σπατάλη πρώτων υλών.
• Καθαρές τεχνολογίες: Η ελβετική εταιρεία Insolight έχει αναπτύξει μια τεχνολογία φωτοβολταϊκών πολύ υψηλής απόδοσης, που ανοίγει νέες προοπτικές μπροστά στον ανταγωνισμό από την Ασία.
• Τεχνολογία πληροφοριών: Η ID Quantique δημιούργησε το πιο ασφαλές κινητό τηλέφωνο στον κόσμο χρησιμοποιώντας τις αρχές της κβαντικής μηχανικής. Ένα αλάνθαστο σύστημα κρυπτογράφησης που υιοθετήθηκε από τη Samsung.
• Οικονομικά: Χάρη στις μειωμένες προμήθειες και τις καινοτόμες λύσεις τους, οι ψηφιακές τράπεζες βρίσκονται σε άνοδο. Η νεοσύστατη εταιρεία της Ζυρίχης, Neon, έχει έτσι μια θέση στην ελβετική τραπεζική αγορά χωρίς να ανοίξει θυγατρικές ή υποκαταστήματα.

Με αφορμή και την πρόσφατη διοργάνωση του διαγωνισμού The New Now 2021, προκύπτουν ευκαιρίες συνεργασίας μεταξύ των οικοσυστημάτων των δύο χωρών; Υπάρχουν άλλες δράσεις που ετοιμάζει η Πρεσβεία της Ελβετίας, προς αυτήν την κατεύθυνση;

Η διοργάνωση του διαγωνισμού «The New Now 2021» έμελλε να αποτελέσει μια γέφυρα μεταξύ Ελβετίας και Ελλάδας στον τομέα της καινοτομίας, με αφορμή τους εορτασμούς των διακοσίων ετών από την έναρξη του αγώνα για την ανεξαρτησία της χώρας. Η Ελβετία διαθέτει ερευνητικά κέντρα και θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων που παρέχουν ένα πλαίσιο το οποίο ευνοεί την ανάπτυξη νέων ιδεών και την εμπορευματοποίησή τους, προς όφελος όλων. Σε αυτό το πνεύμα δημιουργήσαμε αυτό το πρότζεκτ και ελπίζουμε να μπορέσουμε να το ανανεώσουμε φέτος. Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι η διευκόλυνση των επαφών μεταξύ φορέων ή ανθρώπων σε διάφορους τομείς, ώστε να μπορούν να δημιουργηθούν συνεργασίες και να οδηγήσουν στην υλοποίηση έργων. Είναι μια τυπικά ελβετική προσέγγιση «από κάτω προς τα πάνω».

Κλείνοντας, ως Πρέσβης της Ελβετίας στην Ελλάδα, ποιοι ήταν οι στόχοι που είχατε ξεκινώντας σε αυτήν θέση, πώς έχουν εξελιχθεί αυτοί, και ποια η στόχευση για τη νέα χρονιά;

Στόχος μου όταν έφτασα ήταν να επισκεφτώ όσο το δυνατόν περισσότερα νησιά στην υπέροχη χώρα διαμονής μου. Ο ενθουσιασμός μου έχει αμβλυνθεί από την πανδημία, αλλά σκοπεύω να διπλασιάσω τις προσπάθειές μου το 2022. Μιλώντας σοβαρά, έχω παρατηρήσει ότι ο αριθμός των διμερών επισκέψεων υψηλού επιπέδου δεν αντικατοπτρίζει τις άριστες σχέσεις μας. Έχω εργαστεί για να καλύψω αυτό το κενό, γιατί πρέπει να διατηρηθούν ακόμη και οι καλές σχέσεις και να αναδειχθεί ο ιδιαίτερα φιλικός χαρακτήρας αυτών. Σε αυτό το πλαίσιο, μπόρεσα να εκμεταλλευτώ τις εκδηλώσεις μνήμης για τα 200 χρόνια του 1821. Τέλος, ήθελα να συνεχίσω τις εκδηλώσεις αλληλεγγύης της Ελβετίας προς την Ελλάδα, σύμφωνα με το πνεύμα του φιλελληνισμού και την ανθρωπιστική παράδοση των Ελβετών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα αρκετές συγκεκριμένες δράσεις στον τομέα της μετανάστευσης, κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid το 2020 και στην καταπολέμηση των πυρκαγιών το καλοκαίρι του 2021.