Επενδύοντας στην ελληνική οικονομία - Τα σχέδια και οι προτεραιότητες της EBRD

Η EBRD έφτασε πρόσφατα τα 5 δισ. ευρώ συνολικών επενδύσεων στην ελληνική οικονομία, επίπεδο ορόσημο για τα έξι χρόνια λειτουργίας της Τράπεζας στην χώρα. Η Ελλάδα κατατάσσεται σχεδόν κάθε χρόνο στις κορυφαίες χώρες λειτουργίας της Τράπεζας ως προς τα επίπεδα των επενδύσεων και έχει επωφεληθεί από την τεχνογνωσία και τη χρηματοδότηση της EBRD σε πολλούς τομείς: από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι και τον τουρισμό και από τις μικρές επιχειρήσεις μέχρι τον τραπεζικό τομέα, μεταξύ άλλων.

Παρά το γεγονός ότι το 2021 ήταν μια δύσκολη μεταβατική χρονιά για τις περισσότερες χώρες λειτουργίας μας, η EBRD έχει ήδη επενδύσει περισσότερα από 700 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα φέτος. Αξιοσημείωτα έργα είναι τα εξής: επενδύσαμε €75 εκατ. στην πρόσφατη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΗ, επενδύσαμε €60 εκατ. στην πρώτη έκδοση πράσινου ευρωομολόγου του Μυτιληναίου, χρηματοδοτήσαμε την Hellas Direct Insurance Limited με €10 εκατ., καθώς και την Cepal Hellas για την διευκόλυνση της επίλυσης των κόκκινων δανείων στην Ελλάδα με €50 εκατ. Όλα αυτά τα έργα αποδεικνύουν τη δέσμευσή μας για προτεραιότητα σε επενδύσεις που συμβάλλουν στην επιτάχυνση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης και ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της οικονομίας.

Οικονομικές και επενδυτικές προοπτικές της Ελληνικής οικονομίας

Παρά το γεγονός ότι η πανδημία διέκοψε απότομα τη σταθερή ανάκαμψη που παρατηρείται από το 2017, είμαστε αισιόδοξοι για τις τρέχουσες οικονομικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Αναμένουμε ότι το ΑΕΠ της χώρας θα αυξηθεί κατά 7% το 2021 και 3,9% το 2022 καθώς η ανάκαμψη επιταχύνεται και σημαντικά έργα υποδομών προχωρούν. Με τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης και του καταναλωτικού κλίματος, βλέπουμε πολλές επενδυτικές ευκαιρίες, ιδίως στην ατζέντα του πράσινου και του ψηφιακού μετασχηματισμού.

Οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στο μέλλον θα πρέπει να δώσουν τη δυνατότητα στη χώρα να μετατοπίσει το αναπτυξιακό της μοντέλο από την κατανάλωση στην παραγωγή, υποστηρίζοντας την καινοτομία προϊόντων και υπηρεσιών καθώς και οικονομίες κλίμακας προκειμένου να αυξηθεί το μέσο μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που αποτελούν σημαντικούς τομείς για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στους οποίους η Ελλάδα έχει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, είναι δύο τομείς που θα έπρεπε ιδανικά να συγκεντρώσουν μεγάλο μέρος των νέων επενδύσεων στη χώρα.

Ομοίως, οι στοχευμένες επενδύσεις στην αναβάθμιση δεξιοτήτων και στην Έρευνα και Ανάπτυξη θα πρέπει να θεωρούνται ως προτεραιότητα. Η Ελλάδα θα πρέπει επίσης να επωφεληθεί από έργα που επιτρέπουν την επιτάχυνση του εμπορίου, χαμηλότερο κόστος και καλύτερη ποιότητα μέσω επενδύσεων σε έργα υποδομών (όπως διασυνοριακά έργα σε μεγάλα μεταφορικά δίκτυα, ενέργεια και ψηφιακά δίκτυα), βελτιώσεις στη σύνδεση των ελληνικών επιχειρήσεων με την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά (μέσω έργων σε λιμένες, αεροδρόμια, δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και συνδέσεις οπτικών ινών), και προσπάθειες για την επίτευξη υψηλότερων επιπέδων εξαγωγών πιο σύνθετων προϊόντων, προκειμένου να υποστηριχθεί η Ελλάδα στην ουσιαστική ανακατανομή της οικονομικής δραστηριότητας και της τεχνογνωσίας σε τομείς και προϊόντα υψηλής παραγωγικότητας και πολυπλοκότητας.

Η υποστήριξη της EBRD για το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας

Η EBRD συνεργάζεται στενά με τις ελληνικές αρχές και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να υποστηρίξει την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, καθιστώντας τη χώρα ένα καλύτερο μέρος να ζεις και να επενδύεις. Πρόσφατα υπογράψαμε μία συμφωνία με το Υπουργείο Οικονομικών για την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και την επακόλουθη διάθεση χρηματοδότησης της EBRD και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στην ελληνική οικονομία.

Το ελληνικό σχέδιο έχει λάβει πολύ θετικά σχόλια χάρη στην καινοτομία του, τον πράσινο και εξωστρεφή χαρακτήρα του και είμαστε πολύ περήφανοι που το υποστηρίζουμε. Μέσω της συγχρηματοδότησης με το Ταμείο Ανάκαμψης, η EBRD θα συμβάλει στην αντιμετώπιση του μεγάλου επενδυτικού κενού της Ελλάδας, το οποίο συνδέεται με τις χαμηλές κεφαλαιακές δαπάνες που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα. Οι ευνοϊκοί όροι του Ταμείου θα συμβάλουν επίσης στη μείωση της διαφοράς επιτοκίων του κόστους χρηματοδότησης της μέσης εταιρείας που επενδύει στην Ελλάδα. Ακόμη πιο σημαντικό, θα υποστηρίξουμε τη μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη και την οικονομική σύγκλιση, εστιάζοντας σε εκείνους τους τομείς που μπορούν να υποστηρίξουν τις μακροπρόθεσμες προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης της Ελλάδας, παραμένοντας παράλληλα ευθυγραμμισμένοι με τις στρατηγικές προτεραιότητες της Ευρώπης για μια πράσινη, ψηφιακή και βιώσιμη οικονομία.

Η ομάδα μας έχει δημιουργήσει το Ελληνικό Πλαίσιο Συγχρηματοδότησης του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας, που θα αποτελείται από δάνεια έως και €500 εκατομμυρίων της EBRD, τα οποία θα επεκταθούν εφαρμόζοντας την αρχή της σύμμετρης ικανοποίησης (pari passu) και κατ' αναλογία με δάνεια έως και €500 εκατομμύρια, με ευνοϊκούς όρους, που χρηματοδοτούνται μέσω του ελληνικού σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τη στήριξη των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα.

Η EBRD θα επιδιώξει επίσης να κινητοποιήσει χρηματοδότηση από ιδιώτες επενδυτές και εμπορικές τράπεζες. Οι δανειολήπτες ή οι χορηγοί θα πρέπει να συνεισφέρουν τουλάχιστον το 20% των δαπανών του έργου με δικά τους κεφάλαια είτε από τον ισολογισμό τους είτε μέσω αύξησης κεφαλαίου, προκειμένου να επιτευχθούν σημαντικά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και να διασφαλιστεί η άμεση συμμετοχή των δανειοληπτών. Το πρόγραμμά μας αναμένεται να ανέλθει συνολικά σε €1,25 δισεκατομμύρια και θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος του 2025.

Είμαστε έτοιμοι και πρόθυμοι να υποστηρίξουμε τα καινοτόμα και φιλόδοξα σχέδια των ελληνικών επιχειρήσεων, εφόσον αυτά μπορούν να αποφέρουν καθαρό όφελος από δημοσιονομική άποψη, πραγματοποιούνται στην Ελλάδα και στοχεύουν κυρίως σε πάγιες, ανθρώπινες και φυσικές δαπάνες, καλύπτοντας επίσης άυλα περιουσιακά στοιχεία όπως Έρευνα και Ανάπτυξη, δεδομένα, πνευματική ιδιοκτησία και δεξιότητες.

Οι επιλέξιμες εταιρείες θα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, από μικρομεσαίες επιχειρήσεις έως μεγάλες εταιρείες, σε τομείς όπως η ενέργεια, οι συγκοινωνίες και οι δημοτικές υποδομές, οι κατασκευές και οι υπηρεσίες, οι τηλεπικοινωνίες, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και η τεχνολογία, τα ακίνητα και ο τουρισμός, οι φυσικοί πόροι και οι αγροτικές επιχειρήσεις. Επιπλέον, σχεδιάζουμε να χρηματοδοτήσουμε έργα που θα συνεισφέρουν σε τουλάχιστον έναν από τους πέντε στρατηγικούς πυλώνες που έχουν προσδιοριστεί από τις ελληνικές αρχές: πράσινη μετάβαση, ψηφιακός μετασχηματισμός, εξωστρέφεια, καινοτομία και οικονομίες κλίμακας μέσω συγχωνεύσεων και εξαγορών.

Η EBRD στοχεύει να γίνει κατά πλειοψηφία πράσινη τράπεζα και είμαστε αισιόδοξοι ότι τουλάχιστον το 38,5% της χρηματοδότησης που θα συμπληρώνει το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στην Ελλάδα, θα είναι σε πράσινα έργα. Ειδικότερα, είμαστε πολύ πρόθυμοι να υποστηρίξουμε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την αποθήκευση ενέργειας και τα βιώσιμα έργα υποδομών στην Ελλάδα, σε συμφωνία με τη δέσμευση της κυβέρνησης για απολιγνιτοποίηση της χώρας. Η στρατηγική μας στον ενεργειακό τομέα στο μέλλον θα στοχεύει στην περαιτέρω απελευθέρωση και διαφοροποίηση της αγοράς ενέργειας με επίκεντρο την αύξηση των δυνατοτήτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ένα πιο διαφοροποιημένο ενεργειακό μείγμα.

Η επιτάχυνση της ψηφιακής μετάβασης είναι μια άλλη ευκαιρία που βλέπουμε στην Ελλάδα. Η Τράπεζα θα δεσμεύσει τουλάχιστον το 20,8% της χρηματοδότησης που θα συμπληρώνει το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στην Ελλάδα, σε ψηφιακές επενδύσεις, όπως επενδύσεις σε φυσικές υποδομές και βελτιώσεις στη συνδεσιμότητα (π.χ. συνδέσεις οπτικών ινών, 5G και ευρυζωνικές υποδομές), καθώς και την ψηφιοποίηση εταιρειών, προϊόντων και συστημάτων.

Αναμένουμε το 2022 να είναι μια ακόμη καλή χρονιά για την EBRD στην Ελλάδα, με σχέδια για υποστήριξη νέων έργων. Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς επενδύοντας σε εκδόσεις τραπεζικών και εταιρικών ομολόγων, να διαδραματίζουμε ενεργό ρόλο στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τη χρηματοδότηση του εμπορίου και τις καινοτόμες εταιρείες (όπως εταιρείες πληρωμών και Fintech).