Πώς οι φορολογικοί συντελεστές επιδεινώνουν την ανθεκτικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων

Το υπερβολικό ποσοστό μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, σημαίνει αναμφίβολα ότι δεν διαθέτουν τις υποδομές, τη δυνατότητα χρηματοδότησης και αποθεματικά κεφάλαια, ώστε να αντέξουν μία, έστω και μικρής διάρκειας, κρίση στην αγορά. Κατ’ επέκταση, είναι σχετικά αδύνατο, να χρηματοδοτήσουν τις αναγκαίες αναβαθμίσεις, που μπορεί να απαιτηθούν εξ αιτίας των τεχνολογικών αλλαγών.

Ωστόσο, ουδέποτε αντιμετωπίστηκε με σοβαρότητα, το τεράστιο πρόβλημα της πολυνομίας στο εταιρικό δίκαιο και τους αμέτρητους διαφορετικούς φορολογικούς συντελεστές και φορολογική μεταχείριση, που έχουν οι επτά βασικοί τύποι εταιριών στην Ελλάδα. Πέραν αυτών, υπάρχουν και άλλες ιδιαίτερες μορφές εταιριών, που αφορούν τους επτά βασικούς τύπους. Η πολυπλοκότητα του εταιρικού δικαίου, που συνδυάζεται με την πολυπλοκότητα του φορολογικού, δημιουργεί όλους εκείνους τους παράγοντες που εμποδίζουν τις ελληνικές επιχειρήσεις, να επιδιώξουν τη μεγέθυνσή τους.

Οι ατομικές επιχειρήσεις, με πλήθος εξαιρέσεων και υποπεριπτώσεων, φορολογούνται σήμερα από 9% έως 44%, κλιμακωτά καθώς το εισόδημα αυξάνεται.

Οι Ομόρρυθμες, οι Ετερόρρυθμες και οι Ετερόρρυθμες κατά μετοχές, φορολογούνται σήμερα, μετά από μία σειρά νέων τροποποιήσεων (Ν.4799/2021) με 22% (παλαιότερα έως και 33%) χωρίς κλίμακες, ενώ οι Ανώνυμες Εταιρίες, Εταιρίες Περιορισμένης Ευθύνης και Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρίες, έχουν σήμερα 5% ακόμη φόρο για τη διανομή κερδών (παλαιότερα έως και 15%), μετά το 2020. Δηλαδή σε προγενέστερα του 2020 κέρδη, οι φόροι διανομής κερδών θα είναι 15% ή 10% ανάλογα με το έτος Εξαίρεση αποτελούν οι Τράπεζες με 29% φόρο εισοδήματος. Επιπλέον όλων των άλλων φόρων και τελών, όπως πρόσφατα τροποποιήθηκαν και με πρόσκαιρη αναστολή, τα εισοδήματα άνω των 12.000€, επιβαρύνονται με κλιμακωτούς φορολογικούς συντελεστές της εισφοράς αλληλεγγύης.

Σε άλλα κράτη της Ευρωζώνης, όπως είναι και η Κύπρος, υπάρχει μόνο ένας τύπος εταιρίας, η Limited, με ένα εντελώς ξεκάθαρο και απλό τρόπο λειτουργίας και φορολογίας, μόνο 12,5% επί των κερδών για οποιοδήποτε εισόδημα επιχειρήσεις, χωρίς άλλους φόρους για τη διανομή.

Στην Ελλάδα, καθώς τα εισοδήματα αυξάνονται στις ατομικές επιχειρήσεις, αγρότες και τους αυτοαπασχολούμενους που αποτελούν τον βασικό κορμό της ελληνικής οικονομίας, συμβαίνει το εξής:

Η επιλογή αυτή της φορολογίας σημαίνει, ότι το συνολικό φορολογικό κόστος για τους κλιμακωτούς φόρους, για εισοδήματα έως 30.000€ είναι 5.900€ + 676€ = 6.576€, ενώ σε εισόδημα 65.000€ είναι ίσο με 20.700€ + 3.201€ = 23.901€. Άρα το συνολικό φορολογικό κόστος, εάν το επόμενο διάστημα επανέλθει η εισφορά αλληλεγγύης τουλάχιστον με τους ίδιους φορολογικούς συντελεστές, είναι:

Για εισόδημα έως 30.000€ το συνολικό φορολογικό κόστος είναι περίπου (6.576 : 30.000=) 22%, με ελάχιστες υποχρεώσεις λογιστικής απεικόνισης άρα και κόστους παρακολούθησης των λογιστικών βιβλίων μίας μικρής ατομικής επιχείρησης.

Για εισόδημα έως 65.000€ το συνολικό φορολογικό κόστος είναι περίπου (23.901€ : 65.000€=) 37%, σημαντικά υψηλότερο από ότι η προηγούμενη περίπτωση.

Εξ αιτίας αυτής της διαφοράς, οι μικρές επιχειρήσεις θα εξακολουθήσουν να παραμένουν μικρές, μειώνοντας την ανθεκτικότητα του συνόλου της ελληνικής οικονομίας, αφού τα φορολογικά «κίνητρα» επιδοτούν ουσιαστικά αυτή τη μορφή επιχειρηματικότητας.

Διαχρονικά στην ελληνική οικονομία, επιλέγονται οι προοδευτικοί φόροι, με αποτέλεσμα να επιδοτούνται φορολογικά, μόνο τα χαμηλά εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Αυτή η επιλογή δίνει αντίθετα κίνητρα στους επιχειρηματίες, ώστε να επιλέξουν τη συνένωση ή συγκέντρωση των δραστηριοτήτων τους, κάτω από μία κοινή επωνυμία και μία κοινή νομική προσωπικότητα. Ωστόσο, υπάρχουν και οι αντίστροφα προοδευτικοί φόροι, που θα μπορούσαν να επιδράσουν θετικά, στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Αυτό σημαίνει ότι η αυξημένη επιχειρηματική δραστηριότητα, θα επιβραβεύεται με χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές, έως ότου φτάσουν σε έναν χαμηλό φορολογικό συντελεστή που παραμένει επίπεδος για την περαιτέρω αύξηση των εισοδημάτων. Για παράδειγμα:

Είναι προφανές ότι με τους αντίστροφα προοδευτικούς φόρους, η φορολογική μόχλευση είναι σημαντική, ώστε να παρακινήσει τους επιχειρηματίες να επιδιώξουν την μεγέθυνση των επιχειρήσεών τους, ακόμη και τη γεωγραφική τους εξάπλωση. Καθώς η οικονομική τους δραστηριότητα αυξάνεται, το κράτος θα τους επιβραβεύει, με έναν ξεκάθαρο και δίκαιο τρόπο, για την συνεισφορά τους στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των επιχειρήσεων, καθώς επίσης και για την αύξηση της απασχόλησης, που θα προσφέρει η μεγέθυνση της επιχειρηματικότητας. Η μείωση του φορολογικού κόστους καθώς η οικονομική δραστηριότητα αυξάνεται, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μία κρατική επιχορήγηση, χωρίς κατάθεση αιτήσεων και δικαιολογητικών, που τη δικαιούνται όλοι χωρίς εξαιρέσεις.

Η απλοποιημένη αιτιολογία, ότι οι προοδευτικοί φόροι επί του εισοδήματος, είναι ‘δίκαιοι’, τελικά δεν προσφέρει στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, την ευημερία που οι Έλληνες έχουν στερηθεί για περισσότερο από μία δεκαετία. Άλλωστε η βέβαιη αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας που θα επέλθει με την επιβολή αντίστροφα προοδευτικών φόρων, θα αυξήσει τη φορολογική βάση (εισόδημα, περιουσία, καταναλωτική δαπάνη), άρα τελικά τα φορολογικά έσοδα πιθανότητα να αυξηθούν και οπωσδήποτε θα εισπράττονται με μεγαλύτερη ευκολία και έγκαιρα. Δυστυχώς, παρά τις επανειλημμένες αποτυχίες του φορολογικού συστήματος, να παρακινήσει την ανάπτυξη και μεγέθυνση των μικρών επιχειρήσεων, επιλέγονται πάντα, λάθος πρακτικές, που επιδεινώνουν και ποτέ δεν διορθώνουν, την ανθεκτικότητα της ελληνικής επιχειρηματικότητας.

Πηγές

• Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων (ΙΜΕ),
• Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ)