Comfort Zone: Από τις μεγαλύτερες παγίδες

Ορισμός

Το Comfort Zone στα Αγγλικά, με την κατά το Google μετάφραση, ορίζεται ως ζώνη άνεσης. Δεν ακούγεται και πολύ ελληνικό στα αυτιά μου, οπότε ας αποδώσουμε το νόημα περιφραστικά. Το Comfort Zone είναι συνώνυμο για εμένα με την φράση «έχω τη βολή μου», δηλαδή έχω βολευτεί με κάτι ή ξέρω να το κάνω τόσο καλά, που ούτε καταλαβαίνω ότι το κάνω.

«Μη μου τους κύκλους τάραττε»

Έτσι έλεγαν οι παλαιοί και είχαν και τα δίκια τους.

Είναι πολλές οι φορές που έχω πάει για training σε εταιρείες και όταν παρουσιάζεται ο νέος τρόπος εργασίας, αναγνωρίζεις την αντίσταση των εργαζομένων. Ταυτόχρονα, ακούς χαμηλόφωνα κουβέντες του τύπου: «και τι, πρέπει να αλλάξουμε το τρόπο που κάνουμε τη δουλειά μας;». Οι πιο τολμηροί, μιλάνε κανονικά και λένε: «Μα εμείς τόσα χρόνια έτσι κάνουμε τη δουλεία μας και πάει μια χαρά».

Δικαιολογημένα;

Και βέβαια δικαιολογημένα! Και αν αναρωτιέστε για πιο λόγο, η απάντηση είναι απλή: γιατί έτσι έχουν μάθει να κάνουν τη δουλεία τους. Το ίδιο συμβαίνει και σε προσωπικά μας θέματα. Μαθαίνουμε, συνηθίζουμε και μετά δεν μπορούμε να ξεσυνηθίσουμε. To αποτέλεσμα είναι το λάθος να γίνεται σωστό.

Μηχανισμός του εγκεφάλου

Κατά το σύστημα του Νευρογλωσσικού Προγραμματισμού (NLP), υπάρχει ένας μηχανισμός με το όνομα Generalization, ο μηχανισμός της Γενίκευσης.

Πλεονέκτημα & Μειονεκτήματα μηχανισμού

Μέγα πλεονέκτημα του μηχανισμού είναι η μάθηση. Λες την προπαίδεια, μία, δύο, τρεις, τέσσερις φορές και μετά τη θυμάσαι. «Επανάληψη μήτηρ πάσης μαθήσεως» έλεγαν οι Αρχαίοι.

Το αξιοσημείωτο είναι ότι αν μας ρωτήσουν πως δένουμε τη γραβάτα μας ή τα κορδόνια των παπουτσιών μας, θα πρέπει να σκεφτούμε πως το κάνουμε για να αριθμήσουμε τα βήματα και τις κινήσεις, καθώς μετά από τόσες φορές, τη δένουμε στον «αυτόματο».

Με άλλα λόγια, το μεγάλο πλεονέκτημα που μας δίνει ο μηχανισμός της Γενίκευσης είναι η δύναμη της μάθησης. Κάνεις μια διαδικασία μια, δύο, τρεις φορές και σιγά - σιγά γίνεται ένας αυτόματος μηχανισμός.

Ναι, είναι μέσα στο comfort zone μας και αυτό διαπιστώνεται με έναν απλό τρόπο. Απλά δοκιμάστε να δέσετε τα παπούτσια σας με έναν άλλο τρόπο και παρατηρήστε πόσο δύσκολο θα σας φανεί να ακολουθήσετε ένα άλλο, διαφορετικό πρόγραμμα από αυτό που έχετε ως συνήθεια σας.

Φανταστείτε, αν σας είναι δύσκολο να αλλάξετε το τρόπο που δένετε τα παπούτσια σας, πόσο δύσκολο μπορεί να είναι να αλλάξουμε άλλες συνήθειες, στον κοινωνικό μας κύκλο, στον οικογενειακό, στον επαγγελματικό.

Η διαδρομή της αλλαγής

• 1ον: Για να αλλάξουμε κάτι, πρέπει πρώτα να αναγνωρίσουμε τη συνήθεια που δεν μας βολεύει.
• 2ον: Καθώς δεν είναι εύκολο να κάνουμε βαθιές αλλαγές, πρέπει να φτάσουμε σε σημείο όπου θα είμαστε έτοιμοι να κάνουμε την αλλαγή, το shift.
• 3ον: Για να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης, θα πρέπει να ανακαλύψουμε που μας βόλευε και για ποιο λόγο είχαμε υιοθετήσει αυτή τη συμπεριφορά. Να εξετάσουμε, δηλαδή, τον τρόπο αντίληψης μας γύρω από αυτό το θέμα και το πώς εδραιώθηκε η συμπεριφορά μας.
• 4ον: Όταν το κατανοήσουμε αυτό, το σύστημα ξε-κουνιέται και η αλλαγή έρχεται από μόνη της (και αν το σύστημα αρνείται, υπάρχουν τεχνικές για να το βοηθήσουμε).
• 5ον: Αναπόσπαστο μέρος της αλλαγής είναι να μπορούμε να ανταποκριθούμε στις αλλαγές που θα έρθουν και στα νέα δεδομένα, τις καταστάσεις, τις αντιδράσεις. Δηλαδή, όταν εμείς αλλάζουμε, οι άνθρωποι γύρω μας αναγκαστικά θα πρέπει να αλλάξουν. Αλλά πολλές φορές αυτό δεν είναι επιθυμητό και θα προβάλουν αντιστάσεις, δικαιολογίες, κριτικές σε αυτή την νέα έκδοσή μας.

Στην άκρη του Comfort Zone

Εκεί στην άκρη του Comfort Zone, εκεί όπου δοκιμάζουμε τα όρια μας, θα έρθουμε αντιμέτωποι με πολλά συναισθήματα. Φόβο μη χάσουμε αυτά που έχουμε, ανησυχία για το τι θα φέρει η αλλαγή, τρόμο στο να αντιμετωπίσουμε τις νέες καταστάσεις. Εκεί δημιουργούνται οι δεύτερες σκέψεις: «Δεν είναι για εμένα αυτά», «Τι θα πει ο κόσμος», «Δεν θα αρέσει στους συναδέλφους μου».

Αντίδραση στο Φόβο

Με το φόβο να μας κυριεύει, υπάρχουν άνθρωποι που τους κυριεύει το συναίσθημα και αρχίζουν τα πισωγυρίσματα: «Που να τρέχω τώρα» και άλλες δικαιολογίες, για να μην αντιμετωπίσουμε την κατάσταση και ξεπεράσουμε τον εαυτό μας. Απλά να ξαναγυρίσουμε στο Comfort Zone μας.

Αυτό είναι έντονο στους εργασιακούς χώρους, όταν όλη η κουλτούρα της εταιρείας είναι εδραιωμένη και διαφορετική και γι’ αυτό είναι τόσο δύσκολο μεγάλοι οργανισμοί να προσαρμοστούν σε αλλαγές του industry (πχ Kodak)

Υπάρχουν και αυτοί, που εκεί στο σημείο του φόβου, αντιλαμβάνονται ότι είναι απλά στο όριο τους και οπλίζονται με δύναμη, βλέπουν μια νέα αρχή και λένε «ώρα να δω τον εαυτό μου κατάματα και να σπάσω τις αλυσίδες που με κρατάνε πίσω».

Το αποτέλεσμα

«Ο κλήρος πέφτει στον γενναίο», λένε. Κανείς δεν μπορεί να σου πει με σιγουριά τι θα φέρει μια αλλαγή, αλλά τη στασιμότητα σίγουρα την γνωρίζουμε.

Από την άλλη, οι Άγγλοι λένε «you cannot teach a wolf, new tricks». Βέβαια, αν ο λόγος (για τον λύκο) είναι προς όφελός του, τότε ο λύκος θα αλλάξει το τρόπο σκέψης του και θα υιοθετήσει άλλες συμπεριφορές.

Το μόνο προ χρειάζεται είναι το trigger & το know how για αλλαγή στο mindset.