Σε διασταυρούμενα πυρά τα δικαιώματα των χρηστών του διαδικτύου

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη μελέτη, η «παγκόσμια ελευθερία» στο Διαδίκτυο μειώθηκε για 11η συνεχή χρονιά. Η σημαντικότερη επιδείνωση καταγράφηκε στη Μιανμάρ, τη Λευκορωσία και την Ουγκάντα, εν μέσω εκλογικών και συνταγματικών κρίσεων. Η πτώση της βαθμολογίας της Μιανμάρ κατά 14 βαθμούς είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί από τότε που πραγματοποιήθηκε, για πρώτη φορά, η μελέτη Freedom on the Net.

Στο εσωτερικό των ΗΠΑ, που βρίσκονται στο επίκεντρο, η έλλειψη κανονιστικών ρυθμίσεων στον κλάδο της τεχνολογίας φέρεται να επέτρεψε στις εταιρείες να αναπτυχθούν «πέρα από κάθε έλεγχο», ενώ η διαδικτυακή παραπληροφόρηση «άνθισε». Εκτός αμερικανικών συνόρων, μια σειρά κυβερνήσεων έχουν αξιοποιήσει τον αυστηρό έλεγχό τους στο διαδίκτυο «για να υποτάξουν την ελευθερία της έκφρασης».

Την ίδια στιγμή, οι κυβερνήσεις συγκρούστηκαν με τις τεχνολογικές εταιρείες, καθώς οι Αρχές, σε τουλάχιστον 48 χώρες, νομοθετούν νέους κανόνες σχετικά με το περιεχόμενο, τα δεδομένα και τον ανταγωνισμό. «Με λίγες θετικές εξαιρέσεις, η ώθηση για ρύθμιση, η οποία πηγάζει σε ορισμένες περιπτώσεις από πραγματικά προβλήματα, χρησιμοποιείται για να υποτάξει την ελευθερία της έκφρασης και να αποκτήσει μεγαλύτερη πρόσβαση σε ιδιωτικά δεδομένα» σημειώνει η μελέτη.

Επιπρόσθετα, η ελευθερία έκφρασης στο διαδίκτυο υφίσταται «άνευ προηγουμένου πίεση». Περισσότερες κυβερνήσεις συνέλαβαν χρήστες για μη βίαιο πολιτικό, κοινωνικό ή θρησκευτικό λόγο και αξιωματούχοι ανέστειλαν την πρόσβαση σε τουλάχιστον 20 χώρες, ενώ 21 κράτη μπλόκαραν πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Σύμφωνα με το Freedom House, οι Αρχές σε τουλάχιστον 45 χώρες είναι ύποπτες για spyware ή τεχνολογία εξαγωγής δεδομένων.

Βάσει της συγκεκριμένης αναφοράς, η Κίνα κατατάσσεται ως το χειρότερο περιβάλλον για την ελευθερία του διαδικτύου για έβδομο συνεχόμενο έτος, ενώ η πανδημία COVID-19 παραμένει ένα από τα πιο λογοκριμένα θέματα. Οι αξιωματούχοι έβαλαν στο στόχαστρο τους τεχνολογικούς κολοσσούς, «επικαλούμενοι καταχρήσεις που σχετίζονται με τον ανταγωνισμό και την προστασία δεδομένων».

Η βαθμολογία των Ηνωμένων Πολιτειών μειώθηκε για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά. Οι ψευδείς, παραπλανητικές και χειραγωγημένες πληροφορίες συνέχισαν να πολλαπλασιάζονται στο διαδίκτυο, επηρεάζοντας ακόμη και την αποδοχή από το κοινό των αποτελεσμάτων των προεδρικών εκλογών του 2020. «Η νέα κυβέρνηση έλαβε πολλά υποσχόμενα μέτρα για να επιβάλει ισχυρότερη προστασία για τους χρήστες του διαδικτύου», σημειώνει ο αμερικανικός οργανισμός.

Ο ίδιος οργανισμός τονίζει πως «υπάρχει ακόμη χρόνος ώστε οι δημοκρατικές κυβερνήσεις να ακολουθήσουν έξυπνα, προσαρμοσμένα μέτρα για την προστασία των δικαιωμάτων των χρηστών. Οι δημοκρατίες θα πρέπει να πιέσουν για μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία όσον αφορά στις πρακτικές εποπτείας του περιεχομένου των πλατφορμών. Οι νόμοι περί του απορρήτου δεδομένων θα πρέπει να επικεντρώνουν στην προστασία των χρηστών, αποτρέποντας παράλληλα μεγαλύτερο κατακερματισμό του διαδικτύου.

Και η πολιτική ανταγωνισμού θα πρέπει να προάγει την καινοτομία που ανταποκρίνεται στη ζήτηση των χρηστών για μεγαλύτερη εξατομίκευση, ασφάλεια και διαλειτουργικότητα. Οι κανονισμοί θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι η δύναμη δεν συσσωρεύεται στα χέρια μερικών κυρίαρχων παραγόντων, είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα.

Η χειραφετητική δύναμη του διαδικτύου εξαρτάται από την εξισωτική του φύση. Ένα δωρεάν και ανοιχτό Διαδίκτυο θα πρέπει να προσφέρει ίση πρόσβαση σε εκπαιδευτικά, δημιουργικά και επικοινωνιακά εργαλεία, που διευκολύνουν την προσωπική και κοινωνική πρόοδο. Οι δημοκρατικές κυβερνήσεις έχουν υποχρέωση να θεσπίσουν κανονισμούς που επιτρέπουν στους χρήστες να εκφράζονται ελεύθερα, να μοιράζονται πληροφορίες διασυνοριακά και να λογοδοτούν οι ισχυροί.

Διαφορετικά, οι νέες τεχνολογίες μπορεί να χρησιμεύσουν για την ενίσχυση και την επιτάχυνση της παγκόσμιας παρακμής της δημοκρατίας».