Ο πόνος του επιχειρηματία: Πρόσκληση για να ανακαλύψουμε τον εαυτό μας, με ταπεινότητα
Πρόσφατα διάβασα ένα άρθρο για τον πόνο του επιχειρηματία. Συγκινήθηκα και εντυπωσιάστηκα. Ξεκινούσε κάπως έτσι: «Τελευταία, είχα μια ειλικρινή συνομιλία με μια ομάδα επιχειρηματιών. Αναγνώρισα τον πόνο που εξέφραζαν. Και το περίεργο ήταν ότι με εξέπληξε η αναγνώρισή μου. Δεν αναφέρομαι στον πόνο της αποτυχίας στην αγορά ή στην απόρριψη από πιθανούς πελάτες ή επενδυτές, που πολλοί βιώνουν ως δυσκολίες. Μιλώ για ένα -δυστυχώς- διαβρωτικό μείγμα μοναχικότητας, ένα αίσθημα μη κατανόησης και εκτίμησης και απόλυτη εξάντληση.
Οι επιχειρηματίες στην πλειοψηφία τους πιστεύουν στο έργο τους και κάνουν τα πάντα για να το πετύχουν. Είναι παντού: στη χρηματοοικονομική διαχείριση, στην ασταμάτητη δικτύωση, στην έρευνα και στην στρατηγική. Και βέβαια θέλουν πραγματικά να ευχαριστήσουν τους πελάτες τους και να υποστηρίξουν και να φροντίσουν τους εργαζόμενους και τις οικογένειές τους. Πιστέψτε με, όλη αυτή η ξέφρενη δραστηριότητα ολοκληρώνεται με πραγματική αγάπη και γενναιοδωρία. Δεν τους πειράζει πραγματικά να κάνουν το παραπάνω μίλι.
Αλλά με την πάροδο του χρόνου, αυτό αρχίζει να τους βαραίνει. Προφανώς, το έργο τους διαρκεί συνήθως πολύ. Και υπάρχει όλο και λιγότερη ικανοποίηση όσο περνάει ο χρόνος. Ακόμα και το πιο συναρπαστικό έργο ή συμφωνία γίνεται μια ανιαρή δουλειά όταν πνίγεται από το βάρος μιας καθημερινής άσκησης 12 ωρών.»
Τον τελευταίο καιρό τυχαίνει κι εγώ να έχω έρθει σε επαφή με πολλούς επιχειρηματίες, λόγω ενός project κοινωνικής δικτύωσης που ετοιμάζω. Παρότι, λόγω της δουλειάς μου, πάντα είχα επικοινωνία με αυτό το χώρο, η πρόσφατη εμπειρία μου μετά από δυό τεράστιες κρίσεις, αυτή των μνημονίων και αυτή του κορονοιού, επικύρωσε πολλά από τα σημεία που επισημαίνει το άρθρο.
Ο επιχειρηματίας παλεύει με πολλά στερεότυπα και πολλές φορές κυριολεκτικά χρειάζεται να αποδείξει σε πολλούς «ότι δεν είναι ελέφαντας». Για παράδειγμα.:
- Το στερεότυπο ότι «όλοι οι επιχειρηματίες είναι «πολυεθνικές». Επηρεάζουν πολιτικούς και ανήκουν στην ελιτ άρα «φταίνε» για τα όποια δεινά μας. Στην Ελλάδα πολλοί, οι περισσότεροι, ίσως, επιχειρηματίες δεν είναι αυτής της κατηγορίας. Παλεύουν με την ίδια δυσκολία και χωρίς μέσα, αγκυλώσεις του κρατικού μηχανισμού.
- Το στερεότυπο ότι όλοι οι επιχειρηματίες είναι «καταπιεστικοί» προς τους εργαζόμενους. Πιο κοντά στην πραγματικότητα εκτιμώ ότι είναι αυτό που αναφέρει ο συγγραφέας του άρθρου ως Dance of the Blind Reflex. Οι εργαζόμενοι, δηλαδή, πολλές φορές δεν ανταποκρίνονται στην ισχυρή παρακίνηση που έχει ένας επιχειρηματίας για μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα, έχουν τυφλά αντανακλαστικά σε αυτό και τότε η απογοήτευση είναι για τον επιχειρηματία όλο και μεγαλύτερη. Κι αυτό καταλήγει στο να το παίρνει όλο πάνω του. «"Φέρτε το!", λένε στον εαυτό τους, οι επιχειρηματίες, σε κάθε καινούργια πρόκληση. Ωστόσο, δεν βλέπουν την ολοκληρωτική δέσμευσή τους να γίνεται αποδεκτή από τους εργαζομένους τους. Αυτό τους οδηγεί να αναλαμβάνουν ακόμη περισσότερα. Κάποιος πρέπει να το κάνει, σωστά; Εν τω μεταξύ, τα μέλη της επιχείρησης τους αισθάνονται όλο και περισσότερο καταπιεσμένα και εκφοβισμένα από τους φαινομενικά παντοδύναμους, αλλά ανελέητους ηγέτες τους.» γιατί δεν μπορούν να αναπαυτούν σε μια ρουτίνα χωρίς προκλήσεις.
- Η πρόθεση όλων των επιχειρηματιών είναι το βραχυπρόθεσμο κέρδος και μόνο. Στο βωμό του θα κάνουν κάθε θυσία. Αυτό που διαπίστωσα προσωπικά είναι ότι το κίνητρο πίσω από το επιχειρείν για πολλούς, ίσως τους περισσότερους, είναι η προκοπή. Μια εσωτερική ώθηση να δημιουργήσουν ή να τακτοποιήσουν το χάος. Να μην επαναλάβουν μια οικογενειακή ιστορία εργασίας (π.χ. δημόσιοι υπάλληλοι) που δεν πρόσφερε πληρότητα). Κι όπως λέει κι ο συγγραφέας του άρθρου «η απογοήτευση είναι σήμερα για τον επιχειρηματία όλο και μεγαλύτερη. Η ενέργεια, η εφευρετικότητα, η υπομονή και η γενναιοδωρία είναι λεπτεπίλεπτες ενέργειες. Η μαγεία της επιχειρηματικότητας χάνει σταδιακά τη λάμψη της. Στις χειρότερες περιπτώσεις, έχουν αγχωθεί για τον εαυτό τους, για τις οικογένειες, τους συναδέλφους και τους πελάτες τους. Αυτή η συνειδητοποίηση είναι μια στιγμή αλήθειας. Το δίλημμα είναι: Είτε εργάζονται, στηριζόμενοι στην απόλυτη δύναμη, είτε δέχονται την πρόσκληση να προχωρήσουν και να ανακαλύψουν ξανά τον εαυτό τους, με ταπεινότητα. Είναι οδυνηρή υπόθεση. Είναι σαφές ότι μόνο το ένα μέρος της εξίσωσης φέρνει τη λύτρωση.
Όλα αυτά είναι όλα πολύ ανθρώπινα. Και συστημικά. Συχνά παίζουμε ρόλους σε ένα παιχνίδι που φαίνεται να έχει γραφτεί από ένα άτσαλο χέρι Όταν αποτυγχάνουμε να αναγνωρίσουμε αυτά τα μοτίβα, οδηγούμαστε να τροφοδοτήσουμε τους μύθους και τις προκαταλήψεις μας ο ένας για τον άλλο. Συχνά, ωστόσο, μπορούμε να βγούμε από αυτήν τη λογική και να επιλέξουμε να πλαισιώσουμε τα όνειρα, τις σχέσεις και τις περιστάσεις μας με τρόπο που να μας επανασυνδέει με τη ζωτικότητά μας. Η επιχειρηματικότητα στη συνέχεια μετατρέπεται σε μια χαρούμενη γιορτή της κοινής μας ανθρωπότητας.»
Επίσης, όλα τα παραπάνω στερεότυπα έχουν περισσότερο βάθος από ότι νομίζουμε μια και έχουν επιπτώσεις και στην εκπαίδευση ενθαρρύνοντας τους νέους ανθρώπους να καταφύγουν σε ασφαλείς, υπαλληλικές σχέσεις ή να συνεχίσουν την ήδη στρωμένη επιχείρηση και να όχι να εξερευνήσουν το δικό τους επιχειρηματικό drive.
Σχόλια