Αγροδιατροφικός Τομέας: Ήρθε η ώρα να βγει από τη «ζώνη άνεσης»

Δύο παγκόσμιοι οργανισμοί, ο Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) και ο Food and Agricultural Organization of United Nations (FAO), συνέταξαν και δημοσίευσαν τις προβλέψεις τους, «Agricultural Outlook», σχετικά με το μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα για την επόμενη δεκαετία. Επισημαίνουν ότι η παγκόσμια ζήτηση αγροδιατροφικών προϊόντων αναμένεται να αυξηθεί κατά 40% μέχρι το 2050 κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Οι Ευρωπαίοι παραγωγοί για να μπορέσουν να «εκμεταλλευτούν» αυτήν την ευκαιρία επιτυχώς θα πρέπει να καινοτομήσουν και να παράξουν ανταγωνιστικά και ασφαλή αγροδιατροφικά προϊόντα. Πώς όμως η Ελλάδα μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο και να αξιοποιήσει αυτήν την πρόκληση;

Ο Αγροδιατροφικός τομέας στην Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις αλλά και καλείται να αξιοποιήσει και τις προοπτικές που αδιαμφισβήτητα υφίστανται. Για να καταστεί αυτό εφικτό απαιτείται η ύπαρξη ενός καλά σχεδιασμένου συστήματος το οποίο θα είναι διαμορφωμένο με μία προσέγγιση βασισμένη στην κοινή λογική αλλά και στο στρατηγικό σχεδιασμό σε αντίθεση μ' αυτό που γινόταν μέχρι τώρα και το οποίο ήταν στοχευμένο μόνο στην αξία και το κέρδος.

Η προσφορά ποιοτικών, υπεύθυνα παραγόμενων αγροδιατροφικών προϊόντων απαιτεί τη βαθιά γνώση του τρόπου με τον οποίο συνδέονται όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Αυτό σημαίνει ότι:

1. Οι παραγωγοί πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι δεν παράγουν απλά ένα προϊόν αλλά ότι διαχειρίζονται παραγωγικά οικολογικά συστήματα.
2. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η αλυσίδα αξίας συνδέει ουσιαστικά τον παραγωγό με το πιάτο του καταναλωτή περνώντας όμως μέσα και από άλλα δίκτυα εξίσου σημαντικά.
3. Η έρευνα και η καινοτομία θα πρέπει να παρέχει πραγματικά νέα τεχνολογία τόσο σε καλλιεργητικό όσο και σε μεταποιητικό επίπεδο.
4. Θα πρέπει να υπάρχει βαθιά γνώση του τρόπου που συνδέονται και αλληλεπιδρούν το περιβάλλον, η υγεία και οι μεταφορές με τον αγροδιατροφικό τομέα.

Για πολλά χρόνια ίσχυε το μοντέλο του marketing το οποίο στηριζόταν στην λογική «πες μία ιστορία γύρω από το προϊόν σου και θα πετύχεις». Όμως η πράξη δεν απέδειξε την αποτελεσματικότητα αυτής της προσέγγισης σε πολλές περιπτώσεις. Κάτι γινόταν λάθος. Η Ελλάδα έχει πολλές ιστορίες να «πει» και πραγματικά πολλές φορές τις είπε χωρίς όμως επιτυχία. Έχει μία πλούσια φυτική ποικιλότητα που συνδυασμένη με τα ιστορικά στοιχεία που συνδέουν την αγροτική παραγωγή με το Θεόφραστο, το Διοσκουρίδη, τον Ιπποκράτη, τη Μεσογειακή Διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε μία επιτυχή προώθηση των προϊόντων του Αγροδιατροφικού Τομέα σε αγορές του εξωτερικού. Κάτω όμως από συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Βασική προϋπόθεση είναι να βγει ο Αγροδιατροφικός Τομέας από τη ζώνη άνεσής του. Και τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Να πει τις «ιστορίες» του μέσα από μία διαδικασία "content within context". Δηλαδή παροχή περιεχομένου σε συγκεκριμένο πλαίσιο με στόχο να επικοινωνήσει με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και όχι μόνο με τον τελικό καταναλωτή.

Οι Έλληνες παραγωγοί αγροτικών προϊόντων ή/και η μεταποιητές αυτών θεωρούσαν πάντα ότι για την προώθηση των προϊόντων τους θα πρέπει να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά με τον τελικό καταναλωτή αγνοώντας την αναγκαιότητα συνεργασίας και δικτύωσης και με άλλες κοινότητες, επιστημονικές και μη, που ασχολούνται με θέματα υγείας ή προστασίας του περιβάλλοντος. Είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν δίκτυα που συνδέουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη που σχετίζονται με τον αγροδιατροφικό τομέα άμεσα ή έμμεσα ώστε να αναπτυχθεί ένα ολιστικό σύστημα προώθησης των προϊόντων που τελικά θα στοχεύει στο well-being των ανθρώπων. Αυτό το ολιστικό σύστημα συνδέεται άμεσα με αυτό που αποκαλούμε «branding». Και branding δεν είναι μόνο μία όμορφη ταμπέλα, ένα καλοσχεδιασμένο website ή portal. Το branding έχει να κάνει με τη βιωματική εμπειρία των ανθρώπων με τα χαρακτηριστικά, άυλα ή μη, του κάθε προϊόντος. Και σίγουρα τα χαρακτηριστικά που προσδίδουμε στα προϊόντα έχουν άμεση σχέση με το σύστημα που χρησιμοποιούμε για να τα «χτίσουμε».

Για να μπορέσουν οι Έλληνες παραγωγοί και καταναλωτές να συνειδητοποιήσουν την ευθύνη και το βάρος που φέρουν όταν παράγουν, εμπορεύονται ή/και καταναλώνουν προϊόντα του Αγροδιατροφικού Τομέα απαιτείται εκπαίδευση. Για να μπορέσουμε όλοι μας, απ' όποια πλευρά κι αν βρισκόμαστε, να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς τις προκλήσεις και κάθε πρόβλημα να το μετατρέψουμε σε ευκαιρία, θα πρέπει να γνωρίσουμε αυτόν τον ολιστικό τρόπο προσέγγισης και να μάθουμε να τον εφαρμόζουμε στην καθημερινότητά μας. Με άλλα λόγια, να αφήσουμε τη ζώνη άνεσής μας και να αρχίσουμε να λειτουργούμε με εξωστρέφεια, με «ανοιχτοσύνη».