Σε μία εποχή έντονου ανταγωνισμού και ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτου κλάδου δραστηριοποίησης μάχονται για την επιβίωση και την ανάπτυξη τους. Η πορεία τους προς την κατεύθυνση αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την καινοτομική δραστηριότητα τους, καθώς είναι εκείνη που οδηγεί σε λύσεις εξοικονόμησης κόστους, ικανότητα ανταπόκρισης σε μεταβολές των αναγκών της αγοράς και δυνατότητα αξιοποίησης γνώσης προς όφελος της επιχείρησης.
Ενώ κάποιες επιχειρήσεις προσπαθούν να αντιληφθούν την έννοια της καινοτομίας, άλλες υιοθετούν καινοτομική στρατηγική και οι υπόλοιπες βιώνουν σημαντικά πλεονεκτήματα από την εφαρμογή καινοτομικής δραστηριότητας. Γι’ αυτό το λόγο, η καινοτομία αναγνωρίζεται ως σημαντικό στοιχείο για την δημιουργία και διατήρηση βιώσιμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος σε ένα περιβάλλον με συνεχώς μεταβαλλόμενους κανόνες ανταγωνισμού.
Ποιες είναι όμως οι πέντε πρακτικές-κλειδιά οι οποίες συνδράμουν στην εμφάνιση βιώσιμης καινοτομικής δραστηριότητας;
Διαφοροποίηση
Σε ένα διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον, κλειδί για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων αποτελεί η διαφοροποίηση τους έναντι των ανταγωνιστών τους. H καινοτομία προϊόντων, όπως και η καινοτομία μάρκετινγκ (διαδικασία της ανάπτυξης και της δημιουργίας νέων ιδεών και μεθόδων για την βελτίωση των πωλήσεων και την προώθηση των προϊόντων) μπορεί να παρέχει σημαντική διαφοροποίηση έναντι των ανταγωνιστών, ενισχύοντας την ταυτότητα της επιχείρησης στην διεθνή αγορά. Αρκετά σημαντικό στοιχείο των Ελληνικών επιχειρήσεων για την ανταγωνιστικότητα τους σε τοπικό και διεθνές επίπεδο είναι τα υψηλά ποσοστά καινοτομίας οργάνωσης ή/και μάρκετινγκ (ΕΚΤ).
Ψηφιακή ωριμότητα
Λειτουργώντας στην εποχή του web 3.0 και της “οικονομίας της γνώσης”, η ψηφιακή ωριμότητα των επιχειρήσεων μέσω της ανάπτυξης των εσωτερικών τεχνολογικών ικανοτήτων τους μπορεί να συμβάλλει στην βέλτιστη αξιοποίηση της τεχνολογίας προς όφελος τους. Η βελτίωση των εσωτερικών τεχνολογικών δυνατοτήτων και η βέλτιστη αξιοποίηση τους δύναται να οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγικότητας, αύξηση κινήτρων ανθρώπινου δυναμικού, μείωση κόστους και βελτίωση της ταχύτητας εκτέλεσης των διεργασιών (McKinsey, 2016). Επομένως, η ψηφιακή ωρίμανση των επιχειρήσεων έχει θετικό αντίκτυπο στην καινοτομική δραστηριότητα και τη δημιουργία βιώσιμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για την επιχείρηση.
Δημιουργία και διαχείριση γνώσης
Στην εποχή της “4ης Βιομηχανικής Επανάστασης”, οι επιχειρήσεις καλούνται να επιβιώσουν και να ανταγωνιστούν, η δημιουργία και διαχείριση γνώσης χρειάζεται να συμπεριλαμβάνεται στον στρατηγικό σχεδιασμό των επιχειρήσεων. Οι μεγάλες ποσότητες δεδομένων που έχουν στη διάθεση τους οι επιχειρήσεις από εσωτερικούς πόρους (συστήματα ERP, CRM κτλ) σε συνδυασμό με την ραγδαία αύξηση των δεδομένων από διάφορες πηγές (open data, sensors, smartphones, GPS κ.α.) προσδίδουν στις επιχειρήσεις την δυνατότητα εξόρυξης πολύτιμης γνώσης, η οποία αποτελεί σημαντικό “κεφάλαιο” της επιχείρησης για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία της (Microsoft Europe, 2016). Οι Managers των επιχειρήσεων μέσω της εξόρυξης γνώσης από τα δεδομένα μπορούν να λαμβάνουν καλύτερες και γρηγορότερες αποφάσεις με σημαντικά οφέλη σε διάφορα τμήματα της επιχείρησης (λειτουργικά, εξυπηρέτησης πελατών, πωλήσεις & μάρκετινγκ κ.α.), ενώ ταυτόχρονα μπορούν να κάνουν καλύτερες προβλέψεις για το μέλλον.
Κουλτούρα Ανοικτής καινοτομίας
Είναι γεγονός ότι η κουλτούρα συνεργασίας και ανοικτής καινοτομίας συνδράμει στην δημιουργικότητα και την καινοτομία των επιχειρήσεων παγκοσμίως. Το τρίπτυχο: ακαδημαϊκή κοινότητα, επιχειρήσεις και φορείς χάραξης πολιτικής εμφανίζεται πρώτιστης σημασίας για την ενίσχυση της έρευνας συμβάλλοντας στην επιχειρησιακή καινοτομία και κατ’ επέκταση στην επιχειρησιακή και εθνική οικονομική ανάπτυξη. Πολλές επιχειρήσεις, όπως η General Electric (GE), IBM, Dell κ.α., ανταποκρινόμενες στο ανοικτό μοντέλο καινοτομίας αναζητούν λύσεις - προτάσεις εξέλιξης και καινοτομίας μέσα από ειδικά διαμορφωμένες πλατφόρμες Crowdsourcing. Παρόλα αυτά, στην Ελλάδα εμφανίζεται πολύ χαμηλό ποσοστό συνεργασίας με άλλες επιχειρήσεις και πανεπιστήμια/ερευνητικά κέντρα (GII, 2016).
Ανθρώπινο κεφάλαιο
Η προσέλκυση και διατήρηση υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό μπορεί να αποτελέσει ένα από τους σημαντικότερους παράγοντες εμφάνισης βιώσιμης καινοτομίας μέσω της αύξησης της ικανότητας απορρόφησης της επιχείρησης (Absorptive capacity) και την μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων των τεχνολογικών εφαρμογών που έχει στη διάθεση της επιχείρηση. Η παροχή κινήτρων, η συνεχής εξέλιξη - κατάρτιση, αλλά και η δυνατότητα έκφρασης-δημιουργικής σκέψης του ανθρώπινου δυναμικού, καταστά το ανθρώπινο κεφάλαιο ύψιστης σημασίας για την δημιουργικότητα- καινοτομία και εξέλιξη των επιχειρήσεων σε μακροχρόνιο ορίζοντα. Οι επιχειρήσεις πλέον δαπανούν αρκετούς οικονομικούς πόρους και χρόνο για την προσέλκυση και διατήρηση νέων ταλέντων στο ανθρώπινο δυναμικό τους. Παρά τα δεδομένα αυτά, στην Ελλάδα η έλλειψη αναπτυξιακού πλάνου, οι χαμηλοί μισθοί και η απουσία προοπτικής εξέλιξης, οδηγούν το υψηλά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό στην φυγή εκτός χώρας (brain drain), καθιστώντας το νούμερο ένα πρώτο εξαγόμενο «προϊόν» της Ελλάδας (Endeavor Greece, 2016).
Σχόλια