Τέσσερις βασικοί κανόνες για το επιχειρείν

Πολύ συζήτηση γίνεται τελευταία από ειδήμονες και λιγότερο ειδήμονες για τα μακροοικονομικά μεγέθη της Ελλάδας τις προοπτικές ανάπτυξης, ποιος φταίει και όλα τα σχετικά.

Άκουγα πάλι έναν οικονομολόγο να προσπαθεί να πείσει το τηλεοπτικό κοινό, χρησιμοποιώντας μακροοικονομικούς τύπους υπολογισμού του εθνικού εισοδήματος, ότι η ύφεση και συνεπώς η καταβαράθρωση της Ελληνικής οικονομίας είναι αναπόφευκτη.

Τη γνώμη του δυστυχώς τη συμμερίζονται πολλοί αρθρογράφοι με κείμενα που αναφέρονται σε επαγγέλματα που "ανθούν" στο εξωτερικό ή πως να βρεις "δουλειά" σε διάφορες χώρες να δίνουν και να παίρνουν.

Συζητήσεις επί συζητήσεων για το πόσες θέσεις εργασίας θα χαθούν τους επόμενους έξι μήνες από τα νέα υφεσιακά μέτρα ή την αύξηση του ΦΠΑ.

Αναρωτιέμαι σε ποιον πλανήτη ζουν όλοι οι ανωτέρω "ειδικοί".

Αφιερώνουμε δεκάδες φορές περισσότερο τηλεοπτικό χρόνο να συζητάμε για τις συντάξεις και τα μνημόνια από ότι για την επιχειρηματικότητα όταν θα έπρεπε να γίνεται ακριβώς το αντίθετο.

Βγαίνοντας από το κατάστημα λιανικής ενός πελάτη μου στην Ελλάδα δυο βδομάδες πριν, είδα με πραγματική έκπληξη να πουλά ξεραμένα φύλλα τσουκνίδας για τσάι (εισαγωγής παρακαλώ) στην τιμή των € 35!

Εάν υπάρχει, λοιπόν, ένα πρόβλημα αυτό είναι ότι επί δύο γενιές σταματήσαμε εμείς οι Έλληνες να επιχειρούμε και όλοι θέλαμε να γίνουμε υπάλληλοι (κατά προτίμηση στο Δημόσιο).

Είχα την "τύχη" να εργαστώ σε πολλά κράτη και να συνομιλήσω με επιχειρηματίες κάθε επιπέδου. Έχω δει πετυχημένους και όχι τόσο πετυχημένους έχω αναλύσει επιχειρήσεις και επιχειρησιακά περιβάλλοντα για περισσότερο χρόνια από ότι τα κοινώς επιτρεπτά όρια του μέσου ανθρώπου θα θεωρούσαν αποδεκτά. Αυτό που συνειδητοποίησα είναι ότι επιτυχημένες επιχειρήσεις υπάρχουν σε όλα τα περιβάλλοντα. Δεν εξετάζω την ηθική πλευρά του ζητήματος ούτε τις μεθόδους που αυτές επιχειρούν σε ακραία περιβάλλοντα, απλώς καταγράφω το γεγονός.

Αυτό που θέλω να επισημάνω είναι μερικά αξιώματα που τείνουν να ξεχαστούν.

• Μπορεί κανείς να επιχειρήσει επιτυχώς ανεξαρτήτως περιβάλλοντος
• Με ελάχιστες εξαιρέσεις ακόμη και οι μεγαλύτερες και ποιο πετυχημένες σήμερα επιχειρήσεις ξεκίνησαν σαν μονοπρόσωπες ή σαν συνεταιρισμοί μιας χούφτας ανθρώπων με πολύ μικρό κεφάλαιο
• Το να γίνεις γρήγορα πλούσιος είναι η εξαίρεση της εξαίρεσης συνεπώς το επιχειρείν μοιάζει περισσότερο με έναν μαραθώνιο παρά με μια κούρσα 100 μέτρων
• Το να επιτύχεις δεν είναι ανάλογο του πόσο "σκληρά δουλεύεις" άλλα το πόσο καλό και χρήσιμο είναι αυτό που παράγεις η προσφέρεις.

Ο βαθμός επιτυχίας ενός λαού είναι συναρτημένος με τον αριθμό των πολιτών του που επιχειρούν επιτυχώς και όχι από τους ποιους πολιτικούς εξέλεξαν.

Ο βαθμός "επιτυχίας" ενός κράτους από την άλλη μεριά, πάντα σε συνάρτηση με το επιχειρείν, είναι ανάλογος με το πως διαχειρίζεται την επιτυχία ή την αποτυχία των επιχειρήσεων στην επικράτεια του.

Τα ανωτέρω, δεν έχουν τίποτα να κάνουν με ιδεολογικές προσεγγίσεις της πλειοψηφίας ενός λαού, ούτε τον βαθμό που το ίδιο το Κράτος επιχειρεί ούτε ακόμη και με την αναπτυξιακή στρατηγική που κάποιοι κατάρτισαν ερήμην των πραγματικών θεσμών (τους άγραφους νόμους) μιας κοινωνίας (που από μόνο του είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση).

Αυτό που πραγματικά έχει σημασία στο επιχειρείν είναι τέσσερις βασικοί κανόνες (εξαιρουμένης της χρηματοδότησης):

• Να υπάρχει πραγματική κοινωνική ανάγκη (market gap) πίσω από το προϊόν ή την υπηρεσία που παρέχεις (σουβλατζίδικα καφέ και μαγαζιά ρούχων δεν υπάγονται) στην αγορά που έχεις σαν στόχο.
• Το να υπάρχει σταθερό δίκτυο προώθησης (route to market) αυτού που παράγεις στις αγορές που το χρειάζονται.
• Να έχεις επίγνωση των επισφαλειών σου σε όλα τα επίπεδα (business risk), από την αστάθεια του φορολογικού συστήματος... μέχρι το πως ο καιρός μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα της επιχείρησής σου. Εδώ είναι το σημείο, όπου πολιτικές καθίστανται αδιάφορες στην ουσία. Δείτε το προηγούμενο μου άρθρο σε σχέση με την επισφάλεια.
• Να έχεις πρόσβαση στις πληροφορίες που χρειάζεσαι για να πάρεις αποφάσεις η να έχεις κάποιους να σε συμβουλεύσουν ή αλλιώς πρόσβαση στην συσσωρευμένη γνώση ενός επιχειρηματικού αντικειμένου μέσα στο κοινωνικό σου περιβάλλον.

Πού θέλω να οδηγήσω την συζήτηση;

Στο "Συν Αθηνά και χείρα κίνει".

Η άποψή μου βασισμένη σε όλα τα παραπάνω είναι:

• Ξεχάστε τη φυγή στο εξωτερικό. Είναι γνωστό ότι χάσαμε την κοινωνική παραίνεση για να επιχειρήσουμε για δυο ολόκληρες γενιές αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα.
• Αγνοήστε το τι κάνει το κράτος και επικεντρωθείτε στο τι θα κάνετε εσείς. Το κράτος είναι ακόμη ένα ρίσκο που πρέπει να λάβετε υπ' όψη.
• Εάν δεν σας αρέσουν οι νόμοι του Ελληνικού κράτους φτιάξτε την εταιρία σας σε άλλη Ευρωπαϊκή χώρα και συνεχίστε να επιχειρείτε στην Ελλάδα (ναι είναι δυνατόν) . Στην Αγγλία π.χ. κοστίζει μόλις € 50 το να συστήσεις μία εταιρία περιορισμένης ευθύνης με όλα τα πλεονεκτήματα που αυτό συνεπάγεται.
• Εάν δεν σου αρέσουν οι Ελληνικές τράπεζες χρησιμοποίησε ξένες η μη χρησιμοποιείς καθόλου τράπεζες (ναι και αυτό είναι δυνατόν).
• Αγνοήστε όλους τους "καλοθελητές" που θα σας παροτρύνουν να αποφύγετε τα ασφαλιστικά ταμεία (εάν η επιχείρησή σας γίνει στην Ελλάδα) η "τα μαύρα". Η ασφάλεια είναι επένδυση όχι κόστος ενώ τα μαύρα δημιουργούν περιοριστικές πολιτικές πώλησης και σταματούν την ανάπτυξη μιας επιχείρησης.
• Βρείτε κάτι που να σας αρέσει και να ταιριάζει στην προσωπικότητα σας.
• Βρείτε κάτι που χρειάζεται πραγματικά η κοινωνία και παράγετε το.
• Μη διστάζετε να ονειρευτείτε. Εάν ξεκινήσετε κάτι μόνο για να βγάλετε ένα μεροκάματο δεν κάνετε για επιχειρηματίας.
• Αγνοήστε στην αρχή σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση όλα τα Ευρωπαϊκά προγράμματα και πιθανές χρηματοδοτήσεις. Το μόνο που κάνουν σε μια startup είναι να περιορίσουν τις επιλογές και να καθυστερήσουν τη διαδικασία έναρξης. Εάν το επιχείρημά σας ανταποκρίνεται σε πραγματικές κοινωνικές ανάγκες (ξεχάστε τα σουβλατζίδικα και τα καφέ έχουμε αρκετά από αυτά) έχει προοπτική ανεξάρτητα από επιδοτήσεις. Αυτές "κυνηγήστε" τες αργότερα και σίγουρα μη τις υπολογίστε στο αρχικό σας επιχειρηματικό σχέδιο, εάν είναι δυνατόν. Δείτε τες σαν επιβράβευση της προσπάθειάς σας η αύξηση κεφαλαίου.
• Αν δεν έχετε αρκετές γνώσεις για αυτό που σκεφθήκατε να κάνετε; Συνεταιριστείτε με κάποιον που τις έχει.
• Αν δεν έχετε αρκετούς πόρους η εξειδίκευση; Συνεταιριστείτε με άλλους που συμμερίζονται τις απόψεις σας.
• Τέλος, αν δεν έχετε ιδέες αλλά είστε γεννημένοι επιχειρηματίες και το ξέρετε τότε δείτε παρακάτω.

Η ιδέα που προτείνω είναι απλή.

Εάν ένα 3% από τους σημερινούς άνεργους επιχειρήσει όλοι οι υπόλοιποι θα βρούνε εργασία μέσα στα επόμενα 3 χρόνια! Και αυτό ανεξάρτητα από το τι θα κάνει το κράτος ή τι νόμισμα θα έχουμε τα προσεχή χρόνια. Δείτε ποιες εταιρίες δημιουργούν αναλογικά τις περισσότερες θέσεις εργασίας σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες. (Δες ένα παράδειγμα από την Μ. Βρετανία εδώ).