Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την αποτυχία. Είναι ακόμα πιο δύσκολο να γράψεις γι' αυτή, γιατί, όπως ξέρουν όλοι πια, τα γραπτά μένουν.
Σε μια χώρα που στα μάτια των ψύχραιμων τείνει να ταυτίζεται με την αποτυχία (και να αυτομαστιγώνεται με χαρά γι' αυτό) η επιτυχία μοιάζει με σπάνιο κέρμα που κυλάει προς τον υπόνομο. Γι' αυτό προσπαθούμε σχεδόν με λύσσα να προβάλλουμε τις λιγοστές μας επιτυχίες, να τις κάνουμε Share και να κρατηθούμε από αυτές. Δεκτό και δίκαιο.
Όμως ειδικά στον τεχνολογικό χώρο και στα startups για κάθε επιτυχία που προκύπτει υπάρχουν και πολλές αποτυχίες που έρχονται πακέτο. Αλλά δε θέλουμε να μιλάμε γι' αυτές, δε θέλουμε καν να ξέρουμε ότι μας ανήκουν. Νομίζω είναι λάθος αυτό.
Κανένας, μα κανένας, δεν το απέφυγε. Η Apple έχει το δικό της μερίδιο στην αποτυχία και σχεδόν έκλεισε το μαγαζί πριν τη μεγάλη επιστροφή του Jobs. Το Google το ίδιο. Ο Paul Graham, ο άνθρωπος που ηγείται του Y Combinator, έχει μια ολόκληρη λίστα από λόγους που κάνουν ένα startup να αποτυγχάνει. Είναι βέβαιο ότι οι αποτυχίες εκεί, στους μεγάλους, είναι πολύ πιο άγριες από τις δικές μας.
Σε κάθε ομάδα που δεν τα κατάφερε, σε κάθε project που κατέληξε σε ένα flop και σε κάθε χρηματοδότηση που κάηκε υπάρχουν στοιχεία που αξίζει να κρατήσουμε. Να γυρίσουμε στο σημείο που πονάει και να δούμε γιατί το πράγμα δεν προχώρησε.
Ένα κακό έχει μόνο αυτού του είδους η ενδοσκόπηση: έρχεται αργά. Όταν το παιχνίδι έχει χαθεί.
Τα μικρά "τσιμπήματα"
Το να δεις τι δεν πήγε καλά αφού προέκυψε μια μεγάλη αποτυχία είναι καλό, αλλά δεν είναι αρκετό. Ακόμα καλύτερο είναι είναι να προλαμβάνεις, να δρας δηλαδή όταν τα πράγματα μπορούν ακόμα ν' αλλάξουν.
Μιλάμε δηλαδή για μια άλλου είδους αποτυχία, μια αποτυχία σε πολύ πιο μικροσκοπικό επίπεδο: τα μικρά fails που συμβαίνουν εντός μιας ομάδας, εντός ενός project στην καθημερινότητα του είναι πολλές φορές πιο σημαντικά, γιατί προϊδέαζουν το τι πρόκειται να έρθει. Είναι δηλαδή η χιονόμπαλα που μόλις ξεκίνησε να κυλάει από την κορυφή του βουνού και που πρέπει να προλάβεις να τη σταματήσεις πριν μεγαλώσει.
Αν κοιτάξεις με προσοχή στα flops στα οποία συμμετείχες, θα βρεις μια σειρά από προειδοποιήσεις, από μικρά "τσιμπήματα" που έδιναν το στίγμα για το τι θα ακολουθούσε. Νομίζω ότι πάντα τα καταλαβαίνεις όταν συμβαίνουν, απλώς είναι κουραστικό να τους δίνεις συνέχεια σημασία, ειδικά επειδή πολλά από αυτά είναι αθώα.
Όμως κι αυτό είναι θέμα προπόνησης: να μπορείς να τα επεξεργάζεσαι όλα πολύ γρήγορα και να τα αξιολογείς ψυχρά και δίκαια. Είναι και δύσκολο και ενοχλητικό και εξαντλητικό, όμως κάθε φορά που κάποιος τρέχει μία ομάδα ή ένα project πρέπει να μάθει να ζει έτσι. Και βέβαια να μάθει να σκοτώνει τα πιο επικίνδυνα από αυτά όσο ακόμα είναι μικρά.
Ναι, όλο αυτό προϋποθέτει ότι θα συμφιλιωθείς με την ιδέα των αποτυχιών και θα έχεις τη δύναμη να πάρεις την ευθύνη πάνω σου όταν προκύπτουν. Να σταματήσεις δηλαδή να τις φοβάσαι, να τις αποδέχεσαι ως μέρος του παιχνιδιού και να δρας έγκαιρα. Να είσαι αποφασισμένος ότι θα πέσεις πολλές φορές, αλλά θα ξανασηκωθείς στο τέλος. (Αυτή είναι και η πιο ωραία φάση της διαδικασίας.)
Οι μεγάλες αποτυχίες ποτέ δεν προκύπτουν κατά λάθος και σπάνια έρχονται χωρίς να προειδοποιήσουν πρώτα. Το αντίθετο: ή προκύπτουν από ένα μεγάλο λάθος που κρατάει καιρό ή πολλά πυκνά μικρά λάθη που έρχονται από διαφορετικές κατευθύνσεις.
Δεν ξέρω τελικά αν είναι το μυστικό της επιτυχίας κρύβεται στο πώς να επεξεργάζεσαι τις αποτυχίες όμως μου μοιάζει πολύ πιθανό. Είναι τουλάχιστον μια ορθολογική προσέγγιση σε ένα κόσμο που έλκεται από τα μαγικά φίλτρα και τα γούρια, ακόμα κι αν τίποτα από αυτά ποτέ δεν του έδωσε μια πειστική απάντηση στα προβλήματά του.
Εξάλλου, όπως λένε και οι σοφοί, αυτός που έχει μόνο επιτυχίες μάλλον δεν έχει κάνει και τίποτα το σπουδαίο έτσι κι αλλιώς.
Σχόλια