Οι κύριοι λόγοι που η τηλεργασία έχει κουράσει τους εργαζομένους
Το να πούμε ότι η πανδημία έχει αλλάξει τη ζωή μας είναι λίγο. Ο αντίκτυπός της θα είναι βαθύς και μακροχρόνιος, τόσο σε επαγγελματικό, όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Μια από τις συνέπειες είναι το φαινόμενο της τηλεργασίας.
Λόγω του μακροχρόνιου περιορισμού στο σπίτι, τα συναισθήματα των εργαζομένων έχουν εξελιχθεί. Αρχικά, πολλοί επωφελήθηκαν από αυτήν. Όχι μόνο τους επέτρεψε να προστατευτούν από τον ιό, αλλά τους προσέφερε ευελιξία και άνεση: καμία μετακίνηση με αποτέλεσμα να προστατεύεται το περιβάλλον και να εξοικονομείται πολύτιμος προσωπικός χρόνος, εξοικονόμηση σε κόστος καυσίμων και διελεύσεων, κανένας ενδεδειγμένος τρόπος ντυσίματος και δυνατότητα να είναι κοντά στην οικογένειά τους ισορροπώντας έτσι την εργασία με την προσωπική τους ζωή. Κάποιοι εξεπλάγησαν πόσο πιο αποδοτικοί μπορούσαν να είναι όταν απομακρύνθηκαν από τους περισπασμούς του συνηθισμένου χώρου εργασίας: συζητήσεις μεταξύ συναδέλφων και απρόοπτα meetings που μπορούν να διακόψουν τη συγκέντρωση κάποιου και να κάνουν δύσκολη την επανεστίαση.
Από την πλευρά των οργανισμών, οι διαδικασίες αποδείχθηκαν πιο αποτελεσματικές από το αναμενόμενο, χάρη στην τεχνολογία, γεγονός που οδήγησε στο ερώτημα για το μελλοντικό σκοπό του γραφείου. Μάλιστα σύμφωνα με έρευνες, έχει παρατηρηθεί ότι με την εφαρμογή της εργασίας εξ αποστάσεως αυξήθηκε η παραγωγικότητα μεταξύ 10-40% διότι οι εργοδότες απαιτούν από τους εργαζόμενους μεγαλύτερο όγκο δουλειάς μιας και εξοικονομούν χρόνο από τη μετακίνησή τους. Επίσης, μειώνονται τα λειτουργικά έξοδα της επιχείρησης διότι δεν χρησιμοποιούνται γραφεία, πρώτες ύλες κλπ.
Τελευταία, παρά τα πλεονεκτήματα που προαναφέρθηκαν, παρατηρείται μια μεταστροφή στα συναισθήματα για την τηλεργασία, που δείχνει ότι ένα μεγάλο ποσοστό των εργαζομένων θέλει να επιστρέψει στο γραφείο. Μήπως τελικά η καινοτομία της τηλεργασίας μας έχει κουράσει; Γιατί, άραγε, χάνει τη λάμψη της; Ακολουθούν μερικές παρατηρήσεις από την Ελένη Παπαδάκη, Σύμβουλο σταδιοδρομίας και Life coach.
Ευεξία
Η κατάσταση του καθενός στο σπίτι είναι διαφορετική. Αυτοί που ζουν σε ένα πιο περιορισμένο περιβάλλον αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες σωματικές και ψυχολογικές δυσκολίες, όταν η τηλεργασία είναι η μόνη επιλογή. Ο ανεπαρκής φωτισμός, ο ελλιπής εξαερισμός, τα μη εργονομικά έπιπλα και οι συχνοί περισπασμοί από τους οικιακούς θορύβους μπορεί να προκαλέσουν στρες και δυσαρέσκεια, με επιπτώσεις στην ποιότητα της δουλειάς. Επιπλέον, δεν είναι εύκολο ένας εργαζόμενος από το σπίτι να μείνει απόλυτα συγκεντρωμένος και να έχει κίνητρο ειδικά όταν δεν υπάρχει ένας ξεχωριστός χώρος εργασίας.
Ιδιωτικότητα
Σε αντίθεση με το πώς είχαμε φανταστεί την ιδιωτικότητα της τηλεργασίας, πολλές καταστάσεις κάνουν τους εργαζομένους να νιώθουν πιο ευάλωτοι στις παρεμβάσεις στην ιδιωτικότητα. Στο σπίτι κάποιου, οι τηλεδιασκέψεις μπορεί να γίνουν ξαφνικά υπερβολικά προσωπικές, καθώς οι συνάδελφοι μπορούν να εισβάλλουν στις οικογενειακές μας σχέσεις περισσότερο από όσο θα θέλαμε. Η παρουσία άλλων μελών στο σπίτι μπορεί επίσης να επέμβει στην ιδιωτικότητα που απαιτείται για ορισμένα καθήκοντα, κάτι που κατ’ επέκταση βλάπτει την αποδοτικότητα και μπερδεύει τα όρια μεταξύ προσωπικής και εργασιακής ζωής. Επιπλέον, παρατηρείται δυσκολία στην αξιολόγηση και εξέλιξη: Οι εργαζόμενοι αξιολογούνται μόνο από το αποτέλεσμα της εργασίας τους, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη άλλοι παράγοντες. Αυτό έχει αρνητικό αντίκτυπο στην εξέλιξη των τηλεργαζομένων, είτε αφορά σε μεταβολή μισθού, είτε μετακίνηση σε μία καλύτερη θέση.
Αίσθηση του ανήκειν
Στην πυραμίδα του Maslow, η αίσθηση του ανήκειν και της αγάπης είναι μια θεμελιώδης ανθρώπινη ανάγκη. Η κοινωνική απόσταση και η απομόνωση από τους συναδέλφους και φίλους στερεί από τους ανθρώπους την ανθρώπινη επαφή και αλληλεπίδραση που είναι απαραίτητη για την ψυχική τους ευεξία. Με λίγα λόγια, αυτό που χάνουν οι εργαζόμενοι είναι η θετική αλληλεπίδραση, η υποστήριξη, η ανταλλαγή χρήσιμων πληροφοριών και το κλίμα «συντροφικότητας». Αυτό μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην ψυχολογία των εργαζομένων από απόσταση, αλλά και στην απόδοσή τους.
Νόημα και σκοπός
Ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία της ευτυχίας στη δουλειά είναι να γνωρίζεις ότι η δουλειά σου οδηγεί κάπου, βοηθά τους άλλους και εξυπηρετεί ένα όραμα. Αυτό μπορεί να είναι δύσκολο όσο δουλεύουμε εξ αποστάσεως και επικοινωνούμε με τους άλλους μόνο σε ψηφιακό χώρο. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι χρειάζονται έμπνευση, κινητοποίηση και μια αίσθηση σκοπού και επιτυχίας για να ενισχύσουν το ηθικό τους.
Αποδοτικότητα
Είναι δύσκολο να ορίσουμε την αποδοτικότητα στο πλαίσιο της τηλεργασίας. Παρόλο που τα ατομικά καθήκοντα είναι εύκολο να ολοκληρωθούν, η δημιουργικότητα και η καινοτομία που απαιτούνται για την επίλυση περίπλοκων προβλημάτων, επιβάλλουν αποτελεσματική συνεργασία και είναι δύσκολο να επιτευχθούν, όταν οι συνάδελφοι βρίσκονται σε απόσταση. Επιπλέον, δεν υπάρχει τεχνική υποστήριξη: Μία απλή τεχνική βλάβη μπορεί να δημιουργήσει δυσκολίες στον εργαζόμενο, κάτι που δεν θα συνέβαινε εάν κάποιος εργαζόταν στα γραφεία της επιχείρησης, καθώς εκεί θα υπάρχει μία διαδικασία αντιμετώπισης του προβλήματος.
Μειωμένη ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής
Μια από τις παρεξηγήσεις της τηλεργασίας είναι ότι θεωρείται ότι προσφέρει καλύτερη ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής. Εννοείται πώς η μετακίνηση δεν είναι απαραίτητη και μένει περισσότερος χρόνος για την οικογένεια και τους φίλους. Ωστόσο, οι εργαζόμενοι δουλεύουν πολύ καθημερινά, καθώς το όριο μεταξύ δουλειάς και σπιτιού δεν είναι ευδιάκριτο. Δεν μπορούν να διαχωρίζουν την προσωπική από την επαγγελματική τους ζωή και όταν εργάζονται στον ίδιο χώρο όπου ζουν, μπορεί να παρουσιάσουν δυσκολίες και έλλειψη συγκέντρωσης, επηρεάζοντας τελικά την απόδοσή τους και το αποτέλεσμα της εργασίας τους. Γι΄ αυτό οι τηλεργαζόμενοι θα πρέπει να μπορούν να βάλουν τα όριά τους και να αξιοποιήσουν την ευελιξία που τους προσφέρει η τηλεργασία.
Ασφάλεια
Ένα ακατάλληλο περιβάλλον για δουλειά στο σπίτι μπορεί να απειλήσει την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων. Συγχρόνως, οι οργανισμοί πρέπει να σκεφτούν την ασφάλεια των πληροφοριών και την προστασία των δεδομένων τους, όταν το προσωπικό μεταφέρει αυτές τις πληροφορίες στο σπίτι, όπου ο έλεγχος της πρόσβασης είναι περιορισμένος. Ωστόσο, πολλά σπίτια δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να φιλοξενήσουν ένα κανονικό γραφείο για να προστατεύσουν τα στοιχεία του εργοδότη.
Στον σημερινό περίπλοκο και διαρκώς μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό κόσμο, οι οργανισμοί πρέπει να είναι ευέλικτοι και ευπροσάρμοστοι για να είναι ανταγωνιστικοί. Οι περισσότερες εταιρείες και ομάδες έχουν αποδείξει την ικανότητά τους να δέχονται και να προσαρμόζονται γρήγορα σε όσα επιτάσσουν η πανδημία και η τηλεργασία. Ωστόσο, παρέχοντας στους εργαζομένους επιλογές για το πού και πώς να δουλέψουν, προκαθορισμένους στόχους, ξεκάθαρες αρμοδιότητες, εποικοδομητική αξιολόγηση, σωστή στρατηγική επικοινωνίας και προσφέροντάς τους ένα συνεργατικό και εργονομικό περιβάλλον για να αλληλεπιδρούν και να καινοτομούν μαζί, θα καταφέρουν να είναι επιτυχημένοι μακροπρόθεσμα.
Χωρίς αμφιβολία, η τηλεργασία έχει κάποια πλεονεκτήματα στο πλαίσιο μιας ευέλικτης στρατηγικής. Μετά από αυτό το μαζικό πείραμα της τηλεργασίας σε όλον τον κόσμο, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε συνηθίσει να δουλεύουμε εκτός γραφείου. Οι ηγέτες και οι hr managers είναι πολύ πιθανό να υιοθετήσουν την τηλεργασία ως τρόπο για να προσφέρουν ευελιξία στους εργαζομένους τους μετά τον κορονοϊό. Παρόλα αυτά, δεν περιμένουμε ότι το σπίτι θα αντικαταστήσει το γραφείο.
Αρχική δημοσίευση από Ελίζα Σακκά, Συντάκτρια Thrive Global Greece, στο www.thriveglobal.gr
Η αποστολή του Thrive Global είναι να τερματίσει την επιδημία του στρες και της εξουθένωσης προσφέροντας επιστημονικές, εφαρμόσιμες λύσεις που ενισχύουν την ευεξία και μαζί την αποδοτικότητα και σε βοηθούν να αλλάξεις πεποιθήσεις και συμπεριφορές και να περάσεις από τη θεωρία στην πράξη, διαμορφώνοντας νέες συνήθειες προκειμένου να κατακτήσεις την πολυπόθητη ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής.
Ιδρύθηκε από την Arianna Huffington στις ΗΠΑ το 2016 και, μέσα σε ένα χρόνο, κατάφερε να γίνει ο παγκόσμιος ηγέτης στα προγράμματα ευεξίας, έχοντας πελάτες που διακρίνονται για το εργασιακό τους περιβάλλον. Στην Ελλάδα λειτουργεί από το 2018 και είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια καινοτομία έρχεται στην χώρα μας, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, προσαρμοσμένη στα ελληνικά δεδομένα. Μάθε περισσότερα στο www.thriveglobal.gr.
Σχόλια