Η αλλαγή είναι μια μόνιμη διαδικασία στην ζωή όλων των οργανισμών. Αν και ως διαδικασία μας φέρνει αντιμέτωπους συνεχώς με το άγνωστο, οι προκλήσεις που δημιουργούνται είναι μεγάλες και επηρεάζουν θεαματικά τα επιχειρηματικά δρώμενα.
Οι επιχειρήσεις καλούνται να μεταβάλλουν διαρκώς το τρόπο που λειτουργούν και να αναδιοργανώνονται αποτελεσματικά ώστε να επιβιώσουν. Η προσαρμογή των επιχειρήσεων στην αλλαγή είναι ο καθοριστικότερος παράγοντας για την επιβίωση τους. Αν κοιτάξουμε το επιχειρηματικό γίγνεσθαι θα παρατηρήσουμε τα εξής:
- Οι εργασίες των επιχειρήσεων τείνουν να έχουν παγκόσμιο προσανατολισμό.
- Τα επαγγέλματα τείνουν να προσφέρονται εικονικά (virtual).
- Οι νέες τεχνολογίες εντείνουν τον ανταγωνισμό.
- Οι καριέρες αλλάζουν.
Ποιοι οργανισμοί όμως θα επιβιώσουν;
Με την οπτική της συνεχόμενης και αυξανόμενης ταχύτητας των αλλαγών, νέες ευκαιρίες εμφανίζονται και ιχνηλατούνται μόνο από αυτούς που είναι ανοικτοί στο καινούργιο, που αγκαλιάζουν και καλωσορίζουν το μέλλον χωρίς φόβο παρόλο το περιβάλλον των συνεχόμενων αλλαγών, της αβεβαιότητας, της ανασφάλειας και της αδυναμίας για προβλέψεις.
Οι πιθανότητες να επιβιώσει μια επιχείρηση μπορεί να βελτιωθούν δραστικά, αν οι άνθρωποι της, αντιμετωπίσουν αυτήν την πρόκληση, φερόμενοι σαν να είναι αυτοί που διοικούν την επιχείρηση. Αυτοί που περιμένουν οδηγίες, που μένουν παραλυμένοι από τις απροσδόκητες αλλαγές, πληρώνουν βαριά το τίμημα αυτής της αδυναμίας τους να πάρουν πρωτοβουλίες: έχουν σταθερά άγχος και ανασφάλεια για το τι μέλλει γενέσθαι αλλά σημαντικότερα, μένουν στάσιμοι άρα μη ανταγωνιστικοί στην αγορά.
Σε περίπλοκα συστήματα όπως αυτό των επιχειρήσεων, για να βρούμε τον δρόμο μας προς την επιβίωση και την ανάπτυξη, είναι αναγκαίες οι τολμηρές αποφάσεις, το ανοικτό και πεδίο οπτικής των προβλημάτων αλλά πάνω από όλα, νέες συμπεριφορές.
Ποιες είναι αυτές οι συμπεριφορές που θα οδηγήσουν μια επιχείρηση ή έναν οργανισμό στο μέλλον;
Ας τις δούμε αναλυτικά:
Ανοικτό Μυαλό
Όταν αντιμετωπίζουμε συνεχόμενες αλλαγές είναι λογικό, αυτό να μας δημιουργεί ένα βαθμό άγχους λόγω της αβεβαιότητας. Συνήθως, κοιτάμε τα γεγονότα μέσα από το πρίσμα της προσωπικής μας οπτικής γωνίας, της δικής μας επιβίωσης και των δικών μας ικανοτήτων. Με αυτόν τον τρόπο, το στρες αυξάνει και κάπου εκεί ο άνθρωπος αν δεν το ελέγξει, παραλύει, μη μπορώντας να δει αντικειμενικά τους πραγματικούς κινδύνους αλλά και τις προκλήσεις που υπάρχουν πίσω από κάθε αλλαγή. Σε αυτές τις περιπτώσεις, χρειαζόμαστε ανοικτό μυαλό και εμπειρίες που ξεφεύγουν από τα στενά όρια του εαυτού μας. Χρειαζόμαστε την οπτική και άλλων ανθρώπων, που με τις εμπειρίες, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, έχουν κάτι διαφορετικό να προσθέσουν στην εκτίμηση των επιπτώσεων που δημιουργούν οι αλλαγές. Γι' αυτό, η λύση είναι απλή: Συνεργασία. Ρωτήστε ερωτήσεις, αφουγκραστείτε τις απαντήσεις, αφήστε και άλλους ανθρώπους να συμμετέχουν στην επίλυση των θεμάτων που δημιουργούνται από την επικείμενη αλλαγή. Δεν είστε μόνος. Η ομάδα λειτουργεί καλύτερα από τον έναν.
Μια τεχνική που χρησιμοποιούμε, στο Business Coaching για την εκτίμηση των προβλημάτων που δημιουργεί η αλλαγή στις επιχειρήσεις και έχει θεαματικά αποτελέσματα τόσο για την συνοχή της ομάδας και την ανάδειξη της ομαδικής δουλειάς όσο και στην σωστή αντιμετώπιση των κρίσεων, είναι τα 6 καπέλα του Edward De Bono. Αυτό το εργαλείο προάγει την πολύπλευρη σκέψη, την διεύρυνση της οπτικής των ομάδων και την ευελιξία. Είναι ένας πολύτιμος οδηγός που προάγει τα παραγωγικά meetings, χωρίς συγκρούσεις και εγωισμούς, τονώνει την δημιουργικότητα και την εφευρετικότητα και επικεντρώνεται στην εύρεση λύσεων.
Χιούμορ
Always look on the bright side of life...και έτσι είναι. Όσο στρες και αν επιφέρουν οι πολλές και ραγδαίες αλλαγές, ένα χαμόγελο, η διάθεση να δούμε μια κατάσταση χρησιμοποιώντας χιούμορ, μας κάνει να βλέπουμε τα πράγματα από την λιγότερο «φοβιστική» πλευρά. Το χιούμορ, το χαμόγελο χαμηλώνει την ένταση, μετριάζει ή και εξαφανίζει τον θυμό, τον πόνο. Ο Krohe (1987, Take my boss please) είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «ένα καλό γέλιο είναι ένα είδος ψυχικού φτερνίσματος, ένας τρόπος απαλλαγής από τη κακοθυμία, τη ματαίωση και το θυμό». Κρατήστε λοιπόν την χιουμοριστική διάθεση που θα σας αποσυμφορίσει σημαντικά από το φορτίο που δημιουργεί μια αλλαγή.
Γνωριμία με την παγκόσμια κουλτούρα
Η παγκοσμιοποίηση μας έχει φέρει κοντά με πελάτες, συνεργάτες, προμηθευτές και συνεταίρους από όλη την Γη. Οι άνθρωποι των επιχειρήσεων χρειάζεται να κατανοούν την διαφορετικότητα στις κουλτούρες και τους τρόπους που γίνονται οι δουλειές στις χώρες που η επιχείρηση σχετίζεται, τα λεγόμενα business etiquettes. Διαφορετικά κλείνεις μια συμφωνία με μια γερμανική εταιρία και διαφορετικά με μια κινέζικη. Το κλειδί για αποτελεσματικές συνεργασίες και συμφωνίες είναι το ανοικτό μυαλό, η υπομονή, η προθυμία μας να αναγνωρίσουμε και να αποδεχθούμε την διαφορετικότητα. Επιπλέον, η προετοιμασία μας και η επιμόρφωση σχετικά με τους λαούς που συναλλασσόμαστε. Έχουμε πολλά εργαλεία πια για να καταφέρουμε να αποκτήσουμε παγκόσμια νοοτροπία.
Όσοι ενδιαφέρονται να αναβαθμιστούν και να προαχθούν σε ηγετικές θέσεις, πρέπει να αναπτύξουν τις ικανότητες τους με διεθνή προσανατολισμό. Η διορατικότητα, η ικανότητα να κινητοποιούν ανθρώπους από διαφορετικά μέρη του κόσμου, οι καλές επικοινωνιακές δεξιότητας που τους βοηθούν να μεταφέρουν οποιοδήποτε μήνυμα χρειάζεται στους ανθρώπους τους με αξιοπρέπεια και αυθεντικότητα, η ικανότητα τους να σχεδιάζουν και επικοινωνούν ξεκάθαρους στόχους, να προσαρμόζουν τον στυλ ηγεσίας που ακολουθούν ανάλογα με τους ανθρώπους που δουλεύουν μαζί, είναι μερικές από τις ικανότητες και τις δεξιότητες που θα κληθούν να αξιοποιήσουν ή να αποκτήσουν.
Ευελιξία
Όπως προείπαμε, η διαδικασία της αλλαγής είναι συνεχόμενη. Μέσα σε όλο αυτό, αλλάζουν οι προτεραιότητες, οι προσδοκίες, οι σχέσεις. Στους ρόλους μας και στα έργα που αναλαμβάνουμε μπορεί να αλλάζουν οι παράμετροι. Οι ανάγκες διαφοροποιούνται καθώς και οι ευθύνες που έχει κάθε πόστο. Η ευελιξία μας είναι το κλειδί για να προχωρήσουμε. Να έχουμε μάτια ανοικτά, αυτιά ανοικτά, να μην φοράμε παρωπίδες, να είμαστε «έσω έτοιμοι» να υποδεχθούμε τις αλλαγές γιατί είναι το μόνο σίγουρο πράγμα στην ζωή μας.
Ειλικρίνεια
Παρόλο που παρουσιάζονται μεγάλες προκλήσεις στις αλλαγές, η ειλικρινής επικοινωνία μόνο καλό μπορεί να κάνει, όσο και αν υπάρχει δυσκολία στην εφαρμογή της. Μερικές φορές είναι πιο απλό να αποκρυφτεί μια πληροφορία, ή να αποφεύγουμε να κάνουμε ερωτήσεις. Η κατά μέτωπο όμως αντιμετώπιση των καταστάσεων που δημιουργούν οι αλλαγές, φέρνουν μπροστά την δημιουργικότητα και την ετοιμότητα της ομάδας, αφήνει να φανούν από νωρίς οι «παιδικές αρρώστιες» που μπορεί να φέρνουν, και μας βάζει στην διαδικασία γρήγορης αντιμετώπισης τους. Η ειλικρίνεια ποτέ δεν έβλαψε. Αντίθετα, βοήθα τις επιχειρήσεις να κρατηθούν ρεαλιστικά στην αγορά, δημιουργώντας εναλλακτικά σεναρία και πλάνα που τους πάνε στο μέλλον με αξιώσεις.
Η Θεωρία του Μάνατζμεντ Αλλαγών σύμφωνα με τον Lewin, βασίζεται στην προϋπόθεση ότι η αλλαγή στην επιχείρηση απαιτεί μια συστηματική, προγραμματισμένη, συνεπή και συνεχή διαδικασία μετακίνησης από το προηγούμενο στο επόμενο στάδιο, που προσαρμόζεται κατά το δοκούν, στο προφίλ των ανθρώπων της. Για να είναι εποικοδομητικές αυτές οι αλλαγές, πρέπει οι προσπάθειες να επικεντρωθούν σε μια πολύ ευαίσθητη και ευέλικτη διαδικασία που αφορά κατά κύριο λόγο το προσωπικό σύμφωνα με τρεις κύριες συνιστώσες οι οποίες αποτελούν και στάδια διαδικασίας :
- Unfreeze ή αλλιώς Αναγνωρίζουμε και «ξεκολλάμε» από παγιωμένες συμπεριφορές
- Move ή αλλιώς Κινούμαστε από το παλιό στο νέο
- Refreeze ή αλλιώς Σταθεροποιούμε την νέα κουλτούρα και τις νέες συμπεριφορές
Στη νέα λοιπόν εποχή της καινοτομίας, της τεχνολογίας και της υψηλής ανταγωνιστικότητας, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να διαισθανθούν τους πιθανούς κινδύνους που έχει η μη προσαρμογή τους στις συνεχόμενες αλλαγές και να μην φοβηθούν να κάνουν δραστικές και ριζικές αλλαγές, πολλές φορές, με κάθε κόστος.
Γιατί... τα πάντα ρει και ουδέν μένει (Ηράκλειτος).
Σχόλια