Για να είμαι ειλικρινής, κάθε φορά που σκεφτόμουν να γράψω για το συγκεκριμένο θέμα, με κατέκλυζε μια αίσθηση πλήξης, φέρνοντας στο νου όσους έχουν διάθεση να «αρπάζονται» και να «χαλιούνται» με συναδέλφους τους.
Στην πράξη, αντιμετώπιζα με χιούμορ κάποιες από αυτές τις... συρράξεις, πιστεύοντας ότι δεν είναι δυνατόν (μάλλον) σοβαροί άνθρωποι, με μια (υποτιθέμενη) επαγγελματική ωριμότητα, να τσακώνονται για πράγματα τα οποία μετά από χρόνια θα φαντάζουν αστεία και μάταια. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, πιστεύω ότι οι εντάσεις αποτελούν θείο δώρο για να μαθαίνουν όλοι, με τον πλέον βιωματικό τρόπο, να επικοινωνούν, να διαπραγματεύονται, να δίνουν feedback, να επιχειρηματολογούν, να επιλύουν προβλήματα, να παίρνουν αποφάσεις, να συνεργάζονται και προσθέστε ό,τι άλλο εσείς θέλετε.
Ατελείωτος ο αριθμός σεμιναρίων, βιβλίων, checklists και άρθρων του τύπου «Δέκα τρόποι να επιλύετε συγκρούσεις», «Τεχνικές χειρισμού συγκρούσεων», «Πώς να αποφεύγετε τις εντάσεις». Δεν έχω μετρήσει τις τηλεφωνικές κλήσεις πελατών που ζητούν τη γνώμη μου για το πώς θα χειριστούν ανάλογες καταστάσεις και είμαι βέβαιος ότι όσοι εργάζεστε σε εταιρίες, θα έχετε βιώσει από κοντά περιπτώσεις συγκρούσεων και εντάσεων ή ακόμη μπορεί και να ήσασταν συμμέτοχοι σε τέτοια... δράματα.
Πρώτον, τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά από ότι φαίνονται. Πρώτη αλήθεια: Δεν υπάρχει καμία περίπτωση να εξαλειφθούν αυτά τα φαινόμενα όσα σεμινάρια και να παρακολουθήσετε, όσα βιβλία και να διαβάσετε, όσες φορές και να σηκώσετε το τηλέφωνο για να ζητήσετε οδηγίες ασφαλούς πλοήγησης. Όσο υπάρχουν άνθρωποι που συνυπάρχουν, οι συγκρούσεις θα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της πραγματικότητας.
Δεύτερη αλήθεια: Μια σύγκρουση πυροδοτείται από ένα τουλάχιστον συναίσθημα, ιδιαίτερα από το θυμό, τη λύπη, το φόβο, την (αρνητική) έκπληξη και την αηδία. Αναλογιστείτε τώρα εκείνο το ωραίο σεμινάριο που είχατε παρακολουθήσει και που σας παρουσίασαν τέσσερα, οκτώ ή δέκα βήματα για να χειρίζεστε μια τέτοια δύσκολη κατάσταση, όπως: Θέστε κανόνες εμπλοκής, ζητήστε από τους άλλους να επαναλάβουν όσα είπαν με διαφορετικά λόγια, προσδιορίστε με ακρίβεια το λόγο της σύγκρουσης, κλπ. Όλα αυτά είναι καταπληκτικά όταν βρισκόμαστε στο ασφαλές περιβάλλον της εκπαίδευσης ή όταν τα διαβάζουμε σε κάποιο άρθρο. Γιατί λειτουργούν όλα καλά σε αυτές τις περιπτώσεις; Απλά, διότι δεν είμαστε συναισθηματικά φορτισμένοι. Τα αξιολογούμε και τα δεχόμαστε ως απολύτως λογικά και εφαρμόσιμα στην πράξη μέχρι να συμβεί το κακό και τότε όλα πάνε στο βρόντο. Έχετε δει κάποιον - εν βρασμώ ψυχής - να λέει στον «αντίπαλο» του, ο οποίος βγάζει αφρούς: «θα ήθελες σε παρακαλώ να δοκιμάσεις να επαναδιατυπώσεις όσα είπες χωρίς να βάζεις στις προτάσεις σου το "εγώ" και το "εσύ"»;
Τρίτη αλήθεια: Η μανία που υπάρχει να κουκουλώνουμε τις εντάσεις είναι η αιτία που αυτές μεγεθύνονται και όταν σκάσουν - γιατί είναι βέβαιο ότι θα σκάσουν - τότε η ζημιά θα είναι πολύ μεγαλύτερη, σε ανθρώπινο και επαγγελματικό επίπεδο.
Τέταρτη αλήθεια: O εκάστοτε manager δεν είναι διαιτητής.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η εκ των υστέρων παρέμβαση του προκειμένου να «επιλυθεί» η όποια «κρίση», μπορεί να δυσχεραίνει παρά να διευκολύνει. Επίτηδες έβαλα τις παραπάνω λέξεις σε εισαγωγικά διότι είναι εντελώς ακατάλληλες, δημιουργούν αρνητικούς συνειρμούς, παραμορφώνουν την πραγματική εικόνα και μπορεί να κατευθύνουν σε λανθασμένες ενέργειες. Ο ρόλος του είναι να «καθοδηγήσει», όχι να επιλύσει. Τέλος, δεν πρόκειται για «κρίση» αλλά για ευκαιρία μάθησης που καταφέρνουμε (με πραγματικά αξιοθαύμαστους τρόπους) να προσπερνάμε αντί να αξιοποιούμε.
Σχόλια