Το Σάββατο 1 Δεκεμβρίου συνδιοργανώθηκε στην Θεσσαλονίκη από την Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του Α.Τ.Ε.Ι.Θ. και το American College of Thessaloniki, το IDEA SLAM, ένα πρωτότυπο StartUp & Pitching Workshop, όπου συμμετείχαν φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης οχτώ ιδρυμάτων της Βόρειας Ελλάδας.
Στην εκδήλωση είχα την χαρά και την τιμή να παραβρεθώ ως Mentor, μιας και κατά την διάρκεια του workshop οι φοιτητές, σχηματίζοντας επταμελείς ομάδες επέλεγαν μια επιχειρηματική ιδέα την οποία επεξεργάζονταν με την καθοδήγηση των μεντόρων και έπειτα την παρουσίαζαν έχοντας στην διάθεση τους δυο λεπτά και στο τέλος ακλουθούσε η κριτική και τα σχόλια των μεντόρων, των εισηγητών και των υπόλοιπων ομάδων. Ένα είδος «προσομοίωσης» Pitching που ήταν άκρως ενδιαφέρον για όλους όσους συμμετείχαν, υπό οποιαδήποτε ιδιότητα.
Παραβρέθηκα στην εκδήλωση φοβούμενη ότι ίσως να πρόκειται για μια ακόμα δράση για την επιχειρηματικότητα, από αυτές που τα τελευταία χρόνια καλώς μεν διοργανώνονται, αλλά από την άλλη, ίσως να τείνει να χαθεί το μετρό, δημιουργώντας ένα trend, μια μόδα ή έναν ιδιότυπο «πληθωρισμό» δράσεων που περιορίζονται στην θεωρητική προσέγγιση της επιχειρηματικότητας, κάτι που σίγουρα δεν αρκεί και σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως να μοιάζει με κακόγουστο αστείο: όλοι μιλούν για επιχειρηματικότητα, αλλά κανένας δεν (το) επιχειρεί!
Η πρώτη ευχάριστη έκπληξη ήταν το γεγονός ότι διαψεύστηκαν οι φόβοι μου, αφού η εκδήλωση κάθε άλλο παρά περιορίστηκε στην έκφραση θεωρητικών απόψεων και ευχολογίων για την επιχειρηματικότητα. Οι ομιλητές ήταν σύντομοι και περιεκτικοί και ιδίως η βιωματική εισήγηση του Dr. Βασίλη Νικολόπουλου, του οίκο-καινοτόμου νέου επιχειρηματία της ενεργειακής πληροφορικής και CEO της Intelen (μιας από της πιο δυναμικές και αναπτυσσόμενες ελληνικές StartUps που έχει ήδη αντλήσει επενδυτικά κεφαλαία), ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία για το νεανικό ακροατήριο, το οποίο πιθανότατα «εμπνεύστηκε» από την τόσο ουσιώδη εμπειρία του στον χώρο των StartUps και του Pitching.
Δεύτερη και μεγαλύτερη έκπληξη: οι ίδιοι οι συμμετέχοντες, όλοι αυτοί οι νεαροί προπτυχιακοί και μεταπτυχιακού φοιτητές που συνεισέφεραν στην εκδήλωση με την διάθεση, τον ενθουσιασμό, την αισιοδοξία, τις ιδέες και τις προσδοκίες τους από το workshop. Νέα παιδιά που επέλεξαν να περάσουν το Σάββατο τους εντός της ακαδημαϊκής κοινότητας, ερχόμενοι σε επαφή με την επιχειρηματική κοινότητα, κάνοντας κάτι καινούργιο ή διαφορετικό, ψάχνοντας ίσως μια διέξοδο, αναζητώντας εμπειρίες και ιδέες που ενδεχομένως να μπορέσουν να τους εμπνεύσουν, να τους εκφράσουν, να τους υποκινήσουν και να τους βοηθήσουν να πάνε ένα βήμα παραπέρα. Νεαροί φοιτητές στην πλειοψηφία τους «ανησυχία μυαλά», προβληματισμένοι αλλά όχι απαισιόδοξοι, με γνώσεις και άποψη, με global οπτική, με θάρρος να μπορούν να σταθούν όρθιοι μπροστά σε ένα ανοίκειο κοινό και να υποστηρίξουν με πάθος, ενθουσιασμό και "φρέσκια" ματιά την όποια επιχειρηματική ιδέα τους.
Βγαίνοντας από την Bissell Library του Anatolia College, κυριολεκτικά έχοντας ένα χαμόγελο αισιοδοξίας, δεν μπόρεσα να αποφύγω ούτε τον προβληματισμό, αλλά ούτε τον παραλληλισμό. Αναλογιζόμενη την αντίστοιχη περίοδο της ζωής μου πριν από 10-15 χρόνια, δεν μπόρεσα να ανακαλέσω σχεδόν κανένα πρόσωπο από τον κύκλο των συμφοιτητών και φίλων (ως επί το πλείστον με υπόβαθρο σπουδών οικονομίας και διοίκησης), που είχε πραγματικά την φιλοδοξία να γίνει επιχειρηματίας. Και αυτά τα ελάχιστα πρόσωπα που ανακάλεσα, είτε είχαν μια πολύ συγκεχυμένη (έως και στρεβλή) εικόνα για την επιχειρηματικότητα, είτε ήταν ιδιάζοντες οι λόγοι ή οι συνθήκες που τους ωθούσαν στην επιχειρηματικότητα. Για την υπόλοιπη συντριπτική πλειοψηφία, η επαγγελματική φιλοδοξία περιορίζονταν τότε σε τρεις λέξεις: διευθυντής - προϊστάμενος - υπεύθυνος, οπουδήποτε στον δημόσιο τομέα (και μόνο). Αν «εξαντλούσαν κάθε μέσο» και εφόσον αυτό δεν ευωδούσε, το «εναλλακτικό σενάριο» ήταν κάποια τράπεζα και το «κακό σενάριο» περιλάμβανε την πρόσληψη σε κάποια επιχείρηση του ιδιωτικού τομέα. Οι λέξεις επιχειρηματικότητα και επιχειρηματίας δεν περιλαμβάνονταν στο λεξιλόγιο τους....
Σκέφτομαι, λοιπόν, πως μπορεί να συμβαίνει ότι λυπηρό συμβαίνει σε οικονομικοπολιτικό επίπεδο, αλλά οφείλουμε να ομολογήσουμε ταυτόχρονα ότι επιτέλους κάτι αλλάζει. Με αργούς ρυθμούς, μέσα από δύσκολες διαδικασίες, με επίπονες εμπειρίες, αλλά σίγουρα κάτι αλλάζει. "Η αλλαγή οδηγείται από την ανάγκη και τις λύσεις" ανέφερε η Andrianne Thrash στο workshop, και στην περίπτωση της χώρας μας η ανάγκη είναι αυτή που μονομερώς σύρει το όχημα της αλλαγής, μιας και οι λύσεις ίσως να αργούν ακόμα. Αλλά έστω και έτσι, πρόκειται περί αλλαγής. Παρακολουθώντας αυτά τα νέα παιδιά, θέλω ή έχω ανάγκη να πιστεύω ότι αυτό το περιβόητο «κάτι» που επιτέλους αλλάζει είναι η νοοτροπία, γιατί σε αυτή την περίπτωση υπάρχει μέλλον, μπορεί όχι στρωμένο με ροδοπέταλα, αλλά σίγουρα υπάρχει.
Προσφεύγοντας στην γνωστή ιστορία με το δάσος και το δέντρο, αναρωτιέμαι πως θα ήταν αν αυτή την φορά μας ζητούσαν το αντίστροφο: να ξεχάσουμε το δάσος και να δούμε το δέντρο. Το δάσος ειναι καμμένο ολοσχερώς. Μην ρωτήσετε αν η καταστροφή του οφείλεται σε εμπρησμό ή σε ανθρώπινο λάθος, σε αμέλεια εγκληματική ή άδολη. Μην ρωτήσετε αν η καταστροφή του συντελέστηκε βάσει σχεδίου, αν έγινε κατ´ εξακολούθηση ή αν υπήρχαν ελλιπή μέτρα προφύλαξης. Μην ψάξετε να βρείτε αν οι ένοχοι ήταν πολλοί, λίγοι, όλοι. Μην αναλώνεστε για το αν βρέθηκαν τελικά οι ένοχοι ή αν αποδόθηκαν ευθύνες, εκτοξεύοντας κατηγορίες δεξιά και αριστερά. Το δάσος είναι καμένο εδώ και χρόνια και αυτό δυστυχώς δεν αλλάζει.
Ξεχάστε, λοιπόν, το καμένο δάσος και σκύψετε πάνω από το δέντρο, ή τέλος πάντων, πάνω από αυτά τα λιγοστά δέντρα που σε αυτό το καμένο οικοσύστημα καταφέρνουν να φυτρώνουν και τώρα αγωνίζονται να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν. Πρέπει να τα ποτίσουμε, να τα παρέχουμε λίπασμα και βιταμίνες, να διασφαλίσουμε συνθήκες ικανές για να ευδοκιμήσουν, να καλλιεργήσουμε και πάλι από την αρχή το οικοσύστημα τους. Οι ρίζες τους ίσως να είναι ισχνές ακόμα, ο κορμός τους ανίσχυρος, αλλά είναι γεμάτα κλαδιά και τα φύλλα τους είναι υγιή. Πιθανόν κάποια από αυτά να έχουν ήδη ανθίσει. Αν τα προστατεύσουμε και έχουμε υπομονή και επιμονή, θα μπορέσουν να φουντώσουν και να αναπτυχθούν, να βγάλουν καρπούς. Και αυτούς τους καρπούς τους έχουμε ανάγκη. Σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Ας αναλογιστούμε το μέγεθος της ανάγκης αυτής και ας πράξουμε ανάλογα ως σύνολο, αλλά και ο καθένας μας ξεχωριστά στον βαθμό ευθύνης που του αναλογεί.
Ο Dr. Φάνης Βάρβογλης ανέφερε στον χαιρετισμό της εκδήλωσης ότι η επιχειρηματικότητα είναι μεταξύ άλλων, μια "σανίδα προσωπικής ελευθερίας" και θα συμφωνήσω απόλυτα, παρά τις οποίες αναμφισβήτητες αντιξοότητες ενέχει το εγχείρημα του επιχειρείν, ιδίως στις μέρες μας. Ταυτόχρονα, όμως, αποτελεί και μια «σανίδα σωτηρίας» για κάθε παραπαίουσα οικονομία. Είτε, λοιπόν, αντιμετωπίζουμε την επιχειρηματικότητα σαν «σανίδα ελευθερίας» είτε σαν «σανίδα σωτηρίας», το μόνο βέβαιο είναι ότι πρέπει να πιαστούμε γερά από αυτή, πριν να είναι πολύ αργά....
Σχόλια