NeXT: Η αποτυχημένη startup του Steve Jobs που τον οδήγησε στην επιτυχία

Η Apple θα ιδρυθεί το 1976 από τους Steve Jobs και Steve Wozniak. Ο Jobs είναι εκείνος που έχει τις ιδέες και χειρίζεται την επιχειρηματική πλευρά των πραγμάτων, ενώ ο Wozniak είναι ο ειδικός της τεχνολογίας. Ωστόσο, κανένας από τους δύο δεν έχει εμπειρία στη διεύθυνση μιας εταιρείας. Ο Mike Markkula, ένας από τους πρώτους επενδυτές και υπαλλήλους της Apple, πιστεύει ότι ούτε ο Wozniak αλλά ούτε και ο ίδιος ο Jobs μπορούν να είναι τόσο πειθαρχημένοι για να ηγηθούν. Έτσι, φέρνει τον φίλο του, Michael Scott, ένα έμπειρο στέλεχος επιχειρήσεων, ως τον πρώτο CEO της Apple. Όταν ο Scott θα φύγει το 1981 μετά την IPO της εταιρείας, ο ίδιος ο Markkula αναλαμβάνει τη θέση.

Το 1983, ο Jobs προσλαμβάνει τον John Sculley από την PepsiCo, λέγοντας του την θρυλική, πλέον, ατάκα «θέλεις να ξοδέψεις το υπόλοιπο της ζωής σου πουλώντας ζαχαρόνερο ή θέλεις μια ευκαιρία να αλλάξεις τον κόσμο;» Σε αυτό το σημείο, ο Jobs θέλει να γίνει CEO, αλλά το διοικητικό συμβούλιο της Apple δεν πιστεύει ότι είναι έτοιμος για αυτό. Το πρόβλημα είναι ότι έχει αρχίσει να αποκτά τη φήμη του «δύσκολου» στις συνεργασίες του. Και τα πράγματα θα δυσκολέψουν το 1985. Υπό την καθοδήγηση του, κυκλοφορεί o Lisa, o πρώτος υπολογιστής με γραφικό περιβάλλον εργασίας (GUI). Αποτελεί ένα τεχνολογικό θαύμα, αλλά και μια εμπορική αποτυχία. Ο επόμενος υπολογιστής, ο Macintosh, κάνει καλύτερες πωλήσεις - αλλά όχι τόσο καλές ώστε να αποτελέσει πλήγμα για τον ηγέτη της αγοράς, την IBM.

Ο Sculley θα μετακινήσει εκ νέου ton Jobs από την ομάδα των προϊόντων Macintosh, ουσιαστικά περιορίζοντας την επιρροή του στην Apple. Ως απάντηση, ο Jobs πάει κατευθείαν στο διοικητικό συμβούλιο της Apple - όπου συμμετέχει και ο Sculley, ένας άνθρωπος που έχει ξεκινήσει από «μαρκετίστας» της Pepsi για να γίνει CEO ένας τεχνολογικού κολοσσού. Και αυτό είναι το σημείο που οι ιστορίες των δύο πλευρών διαφέρουν. Ο Jobs δηλώνει δημόσια ότι απολύεται από την Apple μετά από το προαναφερθέν περιστατικό. Ο Sculley λέει ότι ο Jobs θα αποχωρήσει εθελοντικά, μετά από μια διαφωνία για την τιμή του Macintosh. Σε κάθε περίπτωση, ο Jobs ιδρύει την NeXT, μια εταιρεία που αναπτύσσει αυτό που ο ίδιος θεωρεί ως το επόμενο βήμα για τα υπολογιστικά συστήματα.

Με την NeXT, θέλει να δημιουργήσει υπολογιστές για πανεπιστήμια και ερευνητές. Και είναι τόσο σίγουρος για αυτήν την ιδέα, ώστε επενδύει 12 εκατ. δολάρια. Το 1988, η NeXT κυκλοφορεί τον πρώτο της υπολογιστή. Αποτελεί ένα ισχυρό μηχάνημα που ενσωματώνει παρόμοιες σχεδιαστικές φιλοσοφίες με την Apple, αλλά είναι πολύ ακριβός. Ενώ άλλοι υπολογιστές είναι διαθέσιμοι από 700 έως μερικές χιλιάδες δολάρια, αυτός έχει αρχική τιμή 6.500 δολάρια. Οι υπολογιστές της NeXT δεν θα γνωρίσουν ποτέ μαζική επιτυχία. Έτσι, το 1993, στρέφεται στην πραγματική καινοτομία: το λογισμικό. Το λειτουργικό σύστημα που αναπτύσσει, το NeXTSTEP, είναι χτισμένο« πάνω στο Unix, που χρονολογείται από τη δεκαετία του 1960. Η χρήση του Unix ως βάση του προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με το Mac OS. Αλλά η NeXT δεν μπορεί να επιβιώσει μόνο από τις πωλήσεις λογισμικού. Και εδώ είναι που η Apple επιστρέφει στην ιστορία.

Ο Sculley έχει κάνει ένα καλό ξεκίνημα στην μετά-Jobs εποχή. Μέχρι το 1991, έχει παρουσιάσει το λειτουργικό System 7, το οποίο φέρνει χρώμα στο Mac για πρώτη φορά, αλλά και τον φορητό PowerBook. Εντούτοις, η εταιρεία αρχίζει να χάνει την εστίασή της. Υπό την καθοδήγηση του Sculley, σημειώνει αποτυχίες, όπως με το Newton MessagePad, ένα PDA που το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η αναγνώριση γραφής, κάτι που δεν λειτουργεί τόσο καλά. Μετά από από μια πτώση κερδών κατά 84%, ο Sculley αποχωρεί και και την θέση του παίρνει ο Michael Spindler, που βρισκόταν επί πολλά χρόνια στον τεχνολογικό κολοσσό. Εντούτοις, η ηγεσία του Spindler θα κρατήσει μόνο τρία χρόνια, καθώς θα αντικατασταθεί από τον Gil Amelio το 1996. Η μακροχρόνια κληρονομιά του Amelio (και αυτό για το οποίο θα μείνει μάλλον στην ιστορία) είναι η ιδέα του να εξαγοράσει την NeXT έναντι 429 εκατ. δολαρίων στις αρχές του 1997.

Έτσι, όχι μόνο ο Jobs επιστρέφει στην Apple, αλλά η τελευταία αποκτά και το λειτουργικό σύστημα NeXTSTEP. Με την NeXT, η Apple θα μπορέσει τελικά να έχει ένα προηγμένο λειτουργικό σύστημα για να ανταγωνιστεί τα Windows. Στο σχετικό δελτίο τύπου, αναφέρει χαρακτηριστικά: «η ενσωμάτωση της τεχνολογίας του NeXTSTEP σε μελλοντικές εκδόσεις του Mac OS θα οδηγήσει σε ένα στιβαρό λειτουργικό σύστημα επόμενης γενιάς». Λίγο μετά την εξαγορά, αρχίζει να αναπτύσσει αυτό που θα εξελιχθεί στο OS X, με βάση το NeXTSTEP, ενσωματώνοντας κύριες λειτουργίες του. Τον Ιούνιο του 1997, κάποιος που δεν γίνεται εκείνη τη στιγμή γνωστός πουλάει 1,5 εκατομμύρια μετοχές της Apple με μία μόνο συναλλαγή. Η κίνηση προκαλεί πτώση των μετοχών σε χαμηλό 12 ετών. Κατά τη διάρκεια εκείνου του σαββατοκύριακου, στις 4 Ιουλίου, ο Jobs πείθει το διοικητικό συμβούλιο να του δώσει τη θέση του προσωρινού CEO και να απολύσει τον Amelio.

Λίγο αργότερα, ο Jobs θα ομολογήσει ότι ήταν εκείνος που πούλησε τις μετοχές της Apple. Είναι γενικά αποδεκτό ότι η κίνηση του Jobs έκανε το διοικητικό συμβούλιο της Apple πολύ πιο δεκτικό στην ιδέα της απόλυσης του Amelio. Τελικά, ο τελευταίος θα παραιτηθεί. Μέχρι τον Αύγουστο, ο Jobs έχει ήδη αρχίσει να αλλάζει τα πράγματα. Το 1998, η Apple θα παρουσιάσει το iMac, που θα ενισχύσει την ανάκαμψη της. Το 2000, ο Steve Jobs εγκαταλείπει τον τίτλο του «προσωρινού» και γίνεται πλέον CEO. Και τα υπόλοιπα, όπως λένε, είναι ιστορία.