Πως θα κρίνατε την ιδέα δημιουργίας ενός εντύπου υψηλής ποιότητας και αισθητικής εν έτει 2014 και εν μέσω κρίσης στην Ελλάδα; Και όμως, η πορεία του περιοδικού «Nomas» είναι πολύ διαφορετική από ό,τι φαντάζεστε.
Ένα μόλις χρόνο μετά τη δημιουργία του κέρδισε το βραβείο ΕΒΓΕ ως καλύτερο περιοδικό ενώ σήμερα διανέμεται σε εικοσιδύο χώρες από την Ευρώπη μέχρι την Αμερική και από την Αφρική μέχρι την Αυστραλία. Έχει γίνει δεκτό σε σημεία πώλησης όπως είναι η Librairie Galignani, η Librairie Georges Pompidou, το Le Bon Marché στη Γαλλία και τα WHSmith και Selfridges στο Λονδίνο. Για να μιλήσουμε για τη διαδρομή του έως σήμερα, συναντήσαμε την Λίνα Στεφάνου διευθύντρια του περιοδικού αλλά και τον creative director Γιάννη Καρλόπουλο.
Έχουν περάσει τόσα χρόνια από τότε που ξεκίνησε η συζήτηση για τον επι-κείμενο θάνατο των εντύπων, είτε πρόκειται για βιβλία, είτε για εφημερίδες και περιοδικά ώστε να την έχουν καταστήσει πέρα για πέρα παρωχημένη. Πράγματι, πασίγνωστα έντυπα έχουν ήδη παύσει ή παύουν την λειτουργία τους όπως τα γνωρίζαμε με πιο πρόσφατο το παράδειγμα της βρετανικής εφημερίδας Independent. Ο ιδιοκτήτης της Evgeny Lebedev, επιβεβαίωσε ότι το τελευταίο της φύλλο θα τυπωθεί στο τέλος Μαρτίου ενώ είναι ενδεικτικό ότι τον Μάρτιο του 1990 πουλούσε περισσότερα από 430.000 φύλλα. Και αν η επικαιρότητα έχει ήδη μεταναστεύσει στο διαδίκτυο τότε ποιό μπορεί να είναι το μέλλον των ταξιδιωτικών περιοδικών ή των περιοδικών μόδας και τέχνης; Μπορεί μια νέα γενιά περιοδικών να συναρμόσει την αγάπη για τη «μυρωδιά» του χαρτιού με την απαγκίστρωση της περιοδικότητας από την επικαιρότητα, παίζοντας παράλληλα με τα πλαίσια και τα όρια των εντύπων όπως τα γνωρίζαμε;
Το πρώτο τεύχος του περιοδικού “Nomas” κυκλοφόρησε στις 12 Φεβρουαρίου 2014. Ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων mooks, κάτι δηλαδή ανάμεσα σε περιοδικό(magazine) και βιβλίο(book). Ήταν αφιερωμένο στην Αθήνα και έχει πια εξαντληθεί. Την αρχική ιδέα, σύμφωνα με την οποία κάθε τεύχος αφορά ένα διαφορετικό τόπο έτσι όπως τον βλέπουν, τον ζουν και τον ονειρεύονται οι συνεργάτες του περιοδικού, την είχε ο καταξιωμένος φωτογράφος Γιάννης Μπουρνιάς και σε αυτήν ενέπλεξε την Λίνα Στεφάνου, τον Γιάννη Καρλόπουλο και τον Μάνο Τζότζο (fashion editor).
Όπως μας περιγράφει η Λίνα Στεφάνου «Στο πρώτο τεύχος δεν ξέραμε ακριβώς τι θέλουμε, ξέραμε όμως πολύ καλά τι δεν θέλαμε. Θα δείχναμε μια πόλη κάθε φορά αλλά δεν θα λέγαμε σε κανέναν που να πάει, τι να φάει και τι να δει. Όποιος ήθελε κάτι τέτοιο, ας αγόραζε ένα μπλε οδηγό. Εμείς θέλαμε να φυλακίσουμε την ψυχή της πόλης μέσα στο χαρτί. Κάτι συλλεκτικό, που θα το κρατούσε κάποιος σπίτι του για την άρτια αισθητική του. Θέλαμε να φτιάξουμε ένα περιοδικό που θα συνδύαζε τη μόδα, την τέχνη και τα ταξίδια. Κάπως έτσι γεννήθηκε το NOMAS».
Η «συλλεκτική» του αξία δεν προκύπτει μόνο από την αισθητική του αλλά και από το γεγονός ότι άπτεται της διαχρονικότητας μέσα από τη συνάντηση τριών χρόνων: του παρελθόντος, μέσα από ημερολόγια γραμμένα από συγγραφείς περασμένων αιώνων που πέρασαν ή έζησαν σε μια πόλη, του παρόντος, μέσα από συνεντεύξεις συνοδευμένες από ασπρόμαυρες φωτογραφίες που αφορούν τη σχέση των ανθρώπων με τον τόπο στον οποίο ζουν και δημιουργούν είτε πρόκειται για έναν άσημο τεχνίτη είτε για έναν διάσημο συγγραφέα ενώ η καρδιά του τεύχους, αφορά το μέλλον. Μέσα από έναν έγχρωμο καταιγισμό εικόνων αναδεικνύεται ό,τι συμβαίνει καλλιτεχνικά σε έναν τόπο, τα έργα των σύγχρονων εγχώριων καλλιτεχνών, δημιουργώντας αυτό που θα ονόμαζε ο πρόσφατα εκλιπών Ουμπέρτο Έκο «αναμνήσεις επί χάρτου».
Στην ερώτηση, γιατί επέλεξαν τη συγκεκριμένη ονομασία, η Λίνα Στεφάνου εξηγεί: «Η λέξη νομάς παραπέμπει σε άνθρωπο που δεν έχει μόνιμο τόπο κατοικίας. Ταξιδεύει μαζί με άλλους από τόπο σε τόπο σε μια διαρκή κίνηση. Είναι αυτή ακριβώς η ιδέα της αέναης μετακίνησης που μας γοητεύει. Όταν μετακινείσαι διαρκώς, ελάχιστα πράγματα έχεις να χάσεις και η επικαιρότητα χάνει τη δύναμή της επάνω σου. Οι πρώτοι γνωστοί Νομάδες στη αρχαιότητα ήταν οι Σκύθες. Διάσημοι για τους τοξότες τους και τις γυναίκες τους που θεωρούνται οι πρώτες Αμαζόνες. Από τον 5οπ.χ. αιώνα μέχρι τον 3ο οι Σκύθες ευημερούσαν. Ύστερα χάθηκαν. Καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως την ύπαρξη νομάδων εκτός από την γεωγραφία, την ευνοεί επίσης και η εκάστοτε εποχή. Ο 21ος αιώνας, πιστεύω, ευνοεί την ύπαρξη σύγχρονων νομάδων». Έτσι και οι άνθρωποι του περιοδικού προετοιμάζουν το κάθε τεύχος περίπου τέσσερις μήνες πριν την έκδοση. Ταξιδεύουν «νομαδικά» στην κάθε πόλη για πέντε με δέκα μέρες όπου συναντούν τους ντόπιους συνεργάτες του περιοδικού. Την ίδια πόλη μπορεί να χρειαστεί να την επισκεφτούν ακόμη και δεύτερη ή τρίτη φορά.
Όπως αναλύει η Λίνα Στεφάνου: «Η φήμη μας στο εξωτερικό οφείλεται κυρίως στα social media. Στην Ελλάδα παραδόξως πάμε πολύ καλά από το πρώτο τεύχος που ήταν αφιερωμένο στην Αθήνα και το οποίο εξαντλήθηκε. Λέω παραδόξως και λόγω της κρίσης αλλά και επειδή το περιοδικό είναι στα Αγγλικά. Όμως, τελικά οι Έλληνες όταν κάτι είναι καλό, το αγκαλιάζουν. Οι περισσότεροι αναγνώστες μας μάλιστα, γίνονται και συλλέκτες. Όταν ανακαλύψουν ένα τεύχος NOMAS, ψάχνουν μετά και τα υπόλοιπα. Το ξέρω γιατί επικοινωνούν μαζί μας και τα ζητάνε. Έτσι, ενώ μέχρι τώρα ήμασταν σε περιορισμένα σημεία πώλησης, σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τώρα αποφασίσαμε να επεκταθούμε σε περισσότερα σημεία σε όλη την Ελλάδα». Επίσης η παραγωγή του “ΝΟΜΑS” γίνεται εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα. Το χαρτί είναι από την εταιρία Περράκης και η εκτύπωση γίνεται στην εταιρία Φωτόλιο. «Και οι δυο εταιρίες θεωρούνται οι καλύτερες στο χώρο τους και λειτουργούν υποδειγματικά. Νομίζω πως αυτό αντανακλάται και στην ποιότητα του NOMAS».
Επίσης κάθε τεύχος κουβαλάει ψήγματα Ελληνικού πολιτισμού έστω και αν γράφουν για την Ασία... «Αυτό σημαίνει πως, αν και νομάδες, κουβαλάμε την Ελλάδα όπου κι αν πάμε. Το να είσαι Έλληνας δεν είναι απλώς μια καταγωγή. Είναι ένας τρόπος να βλέπεις τον κόσμο. Κι αυτό αποτυπώνεται στο περιοδικό κυρίως μέσα στα κείμενα. Επίσης, σε κάθε τεύχος φροντίζουμε να έχουμε μια τουλάχιστον συνεργασία με κάποιον Έλληνα καλλιτέχνη ο οποίος εμπνέεται από την πόλη που επισκεπτόμαστε. Στο τελευταίο τεύχος για παράδειγμα, η Έφη Σπύρου εμπνεύστηκε κι έφτιαξε ένα έργο από ένα ποίημα του Ρεμπώ. Στο 2ο τεύχος που ήταν αφιερωμένο στην Κωνσταντινούπολη, η Αλίκη Παλάσκα δημιούργησε ένα έργο, εμπνευσμένο από τους προσκυνητές στο τζαμί, αποκλειστικά για το NOMAS. Το έργο αυτό εκτέθηκε αργότερα στη γκαλερί Fransoice Heitsch στο Μόναχο. Μ’ αρέσει να το σκέφτομαι ως έργο που ταξιδεύει. Ένα έργο νομάς». Στο τι μελλοντικά σχέδια μπορεί να κάνει αλήθεια ένας «νομάς», η απάντηση είναι απλή και συνοψίζεται στο έξης: «Κάθε τεύχος καλύτερο από το προηγούμενο».
Σχόλια