Θρησκευτικός τουρισμός: Ο παλαιότερος και σταθερότερος τουρισμός στη Θεσσαλονίκη
Ο θρησκευτικός τουρισμός στη Βόρεια Ελλάδα αποτελεί ίσως την παλαιότερη μορφή εξειδικευμένου τουρισμού στην Ελλάδα καθώς αναπτύχθηκε γεωμετρικά μέχρι και το 2019, με μοναδική εξαίρεση τα χρόνια της γερμανικής Κατοχής.
Αναπτύχθηκε και σε διαφορετικά τμήματα του πληθυσμού. Από τους συγγενείς των μοναχών του Αγ. Όρους προ 100 ετών, τους ηλικιωμένους προσκυνητές, τους ιστορικούς και αρχαιολόγους, τους πανεπιστημιακούς με τους φοιτητές τους και -εδώ και 3 δεκαετίες από ξένους περιηγητές και προσκυνητές- από τα Βαλκάνια και την Ρωσία αλλά και ετερόδοξους από την Δυτ. Ευρώπη. Επίσης υπάρχουν πάρα πολλοί επισκέπτες από το Ισραήλ και την Τουρκία στη Θεσσαλονίκη τα τελευταία χρόνια.
Όλα αυτά τα κοινωνικά τμήματα δημιούργησαν ένα πολύ ισχυρό τουριστικό ρεύμα στη Βορ. Ελλάδα. Επίκεντρο της θρησκευτικής τουριστικής κίνησης είναι η Θεσσαλονίκη με τις ιστορικότατες εκκλησίες της. Στη Θεσσαλονίκη συγκεντρώνονται όλοι όσοι θέλουν να πάνε στο Άγιο Όρος. Εκεί συγκεντρώνονται όσοι θέλουν να περιηγηθούν την βυζαντινή Δυτ. Μακεδονία και την ιστορική Καστοριά, εκεί συγκεντρώνονται όσοι θέλουν να περιηγηθούν στην Ανατ. Μακεδονία και τις δικές της εκκλησίες και θρησκευτικές εκδηλώσεις, όπως για παράδειγμα τα Αναστενάρια.
Η Θεσσαλονίκη μια πόλη που σφύζει από ζωή και κάθε χρόνο αναβαθμίζει το τουριστικό της προϊόν, έλκει μεγάλο μερίδιο από την αγορά στο θρησκευτικό και προσκυνηματικό τουρισμό. Ο προστάτης της, ο Άγιος Δημήτριος είναι και από τους πιο επισκέψιμους ναούς σε συνδυασμό με την Αχειροποίητο, την Αγία Σοφία και τη Ροτόντα.
Μεγάλα και διαφοροποιημένα τα target groups του θρησκευτικού τουρισμού
Οι τουριστικοί παράγοντες της Θεσσαλονίκης εκτιμούν ότι μέχρι το 2019, ο μέσος χρόνος διανυκτέρευσης στη Θεσσαλονίκη για όλους τους θρησκευτικούς προσκυνητές ήταν περίπου 3 - 4 ημέρες. Επίσης θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ο θρησκευτικός τουρισμός είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος προς τις μεγαλύτερες ηλικίες (άνω των 50 ετών) που μέσα από τουριστικά γκρουπς κατευθύνονται στην Θεσσαλονίκη απ' όλη την Ελλάδα. Αυτό το target group θεωρείται ιδιαίτερα συνεπές και τακτικό ως προς τις επισκέψεις του στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και ότι είναι ταξιδιώτες που ξοδεύουν και σε διαμονή και σε έξοδα περιήγησης και τουριστικά ενθυμήματα.
Ο Θρησκευτικός τουρισμός θα επιστρέψει δριμύτερος μετά την πανδημία
Το σημαντικό χαρακτηριστικό του θρησκευτικού τουρισμού είναι ότι έχει επισκέπτες που έρχονται συνέχεια. Η διακοπή της τουριστικής κίνησης λόγω της πανδημίας είναι συγκυριακή και όλοι οι παράγοντες του τουρισμού στη Βόρεια Ελλάδα εκτιμούν ότι όταν η πανδημία τελειώσει, οι προσκυνητές θα επιστρέψουν με αυξητικές τάσεις και ρυθμούς. Όπως μας ανάφερε ο πρόεδρος της Ένωσης Τουριστικών Γραφείων Μακεδονίας-Θράκης κ. Βύρων Θεολόγης, η κίνηση μέχρι το 2019 ήταν πολύ ισχυρή και συνεχώς αυξανόμενη. Εκτός από τους εγχώριους περιηγητές που έρχονταν από κάθε πόλη και χωριό της Ελλάδας και της Κύπρου, υπάρχουν και πολλοί ομόδοξοι από Σερβία και Ρωσία. Ειδικά για του Ρώσους Ορθοδόξους, η επίσκεψη στη Βόρεια Ελλάδα σήμαινε πάρα πολλά και σε θρησκευτικό-πνευματικό επίπεδο και σε εθνικό επίπεδο.
Η πανδημία και τα επακόλουθά τους διέκοψε την ανοδική τάση, αλλά οι τουριστικοί επιχειρηματίες εκτιμούν ότι μετά το lockdown περιμένουν αύξηση επισκεπτών τουλάχιστον 20% σε σχέση με το 2020 και περίπου -10% σε σχέση με το πολύ καλό 2019.
Άγιον Όρος - ο πιο γνωστός θρησκευτικός προορισμός στην Ελλάδα
Με προμετωπίδα το Άγιον Όρος, το μοναστικό κέντρο της Ορθοδοξίας, η Βόρεια Ελλάδα γίνεται πόλος έλξης για χιλιάδες προσκυνητές, αλλά και επισκέπτες καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Παρόλο που είναι ένας τόπος αποκλειστικά για άνδρες προσκυνητές, έχει τουρισμό και γίνεται πόλος έλξης και για τις γυναίκες και τα παιδιά, που έχουν την δυνατότητα να κάνουν τον περίπλου.
Τα άτομα που επέλεξαν την ημερήσια κρουαζιέρα το 2019 ήταν περί τους 350.000, ενώ οι προσκυνητές που το 2019 διακινήθηκαν στο Άγιον Όρος με τις ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ξεπέρασαν τους 200.000.
Προσκυνηματικές περιηγήσεις στο δήμο Αριστοτέλη
Την ίδια ώρα ο δήμος Αριστοτέλη, αξιοποιώντας τη γειτνίαση με την Αθωνική Κοινότητα, προχώρησε σε χαρτογράφηση ολόκληρης της προσκυνηματικής διαδρομής με τίτλο «από τη Θεσσαλονίκη στον Άθωνα», με σκοπό να αναδείξει και να προωθήσει όλα τα προσκυνήματα του ορεινού όγκου, αλλά και της προ του Άθω περιοχής, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της Αμμουλιανής.
«Στην Χαλκιδική με κατεύθυνση το Αγ. Όρος υπάρχουν πολλά προγράμματα προσκυνηματικών και πολιτιστικών περιηγήσεων, τα οποία συνδέουμε με πολλές μορφές τουρισμού, όπως οι οινικές περιηγήσεις, τα προγράμματα 55plus, η μοναστηριακή γαστρονομία, οι εκδηλώσεις θρησκευτικής λατρείας, οι μεγάλες γιορτές της Ορθοδοξίας, τα θρησκευτικά δρώμενα και πολλά ακόμη», έχει δηλώσει ο δήμαρχος Αριστοτέλη Στέλιος Βαλιάνος.
«Κατά τη διάρκεια της γαστρονομικής γιορτής KOUZINA ανοίγουμε όλα τα ξωκλήσια της περιοχής, όπου ιερείς υποδέχονται πιστούς και εκπροσώπους Τύπου και ταξιδιωτικών γραφείων από χώρες κυρίως της βαλκανικής, της ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης, αλλά και της Μεσογείου.
Με τον τρόπο αυτό δημιουργούμε πυρήνες προσκυνηματικής δραστηριότητας, δεδομένου ότι τα ξωκλήσια της υπαίθρου συνθέτουν ίσως το πιο αντιπροσωπευτικό προσκυνηματικό προϊόν της χώρας», σημειώνει. Ο δήμος Αριστοτέλη όσον αφορά το θρησκευτικό τουρισμό εστιάζει στις θεματικές κρουαζιέρες γύρω από τον Άθωνα και δημιουργεί δραστηριότητες για όσες και όσους αδυνατούν να επισκεφθούν εκ των έσω το Άγιον Όρος. Αυτό σε συνδυασμό με την ανάδειξη αγιορείτικων οίνων, θεματικών παρουσιάσεων και εκθέσεων.
Θεσσαλονίκη, Καβάλα και Βέροια στα βιβλικά βήματα του Αποστόλου Παύλου
Την ίδια ώρα η Θεσσαλονίκη, αποτελεί την αφετηρία για τη διαδρομή που γίνεται στα βιβλικά βήματα του Αποστόλου Παύλου, στην οποία επενδύει αρκετά η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Πολύ σημαντικής θρησκευτικής, πολιτιστικής, προσκυνηματικής και τουριστικής διαδρομής: Τα «Βήματα του Αποστόλου Παύλου» (In the footsteps of St Paul the Apostle of the nations).
Δημιουργώντας ένα εταιρικό σχήμα με την Περιφέρεια της Πάφου στην Κύπρο και την Περιφέρεια Λάτσιο στην Ιταλία, οι τρεις χώρες παρουσιάζουν ένα κοινό τουριστικό προϊόν, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πολιτιστικού Τουρισμού στο Βέλγιο.
Στόχος κατά τον τομεάρχη Τουρισμού Κεντρικής Μακεδονίας Αλέξανδρο Θάνο, να αναπτυχθεί το εν λόγω προϊόν ειδικής μορφής τουρισμού που θα συνδράμει στην τόνωση του στη μετα-κορονοϊό εποχή, καθώς έλκει πλήθος επισκεπτών από όλον τον κόσμο που θέλουν να ακολουθήσουν τη διαδρομή του Απόστολου των Εθνών, γνωρίζοντας ταυτόχρονα και τα μέρη από όπου πέρασε.
Φίλιπποι - Καβάλα
Το πρόγραμμα αυτής της διαδρομής στο θρησκευτικό τουρισμό περιλαμβάνει επίσκεψη στους Φιλίππους και την Καβάλα, στους αρχαιολογικούς χώρους, το μουσείο και το Μοναστήρι της Αγίας Λυδίας της Φιλιππισίας, της πρώτης Χριστιανής που βαφτίστηκε σε ευρωπαϊκό έδαφος. Η Καβάλα (Νεάπολη των ρωμαϊκών χρόνων) ήταν το πρώτο μέρος στην Ελλάδα όπου δίδαξε ο Απόστολος των Εθνών, όπου έφτασε ερχόμενος από την Τρωάδα, περνώντας από Σαμοθράκη και Θάσο.
Σχόλια