Block 722: «Επιχειρηματικά η αρχιτεκτονική στην Ελλάδα βασίζεται στον τουρισμό»

Το αρχιτεκτονικό γραφείο του Σωτήρη Τσέργα και της Κάτιας Μαργαριτόγλου βρίσκεται στο οικοδομικό τετράγωνο 722 της Πατησίων από το οποίο δανείζεται και το όνομά του αν αφαιρέσει κανείς τα μηδενικά από τον πραγματικό αριθμό που αντιστοιχεί σε αυτό.

Σήμερα μας μιλούν για την ευκαιρία που προσφέρουν οι κατοικίες στα ελληνικά νησιά αλλά και η αναβάθμιση του αστικού χώρου ενώ πολύ σύντομα ετοιμάζονται να επεκταθούν και στη Στοκχόλμη της Σουηδίας εξυπηρετώντας καλύτερα τους πελάτες τους που βρίσκονται ήδη εκτός Ελλάδος αλλά και αναπτύσοντας περεταίρω την αγορά στην οποία απευθύνονται.

Η Κάτια γεννήθηκε στην Σουηδία από Έλληνα πατέρα και έζησε εκεί ως τα δεκαοχτώ της χρόνια. Ύστερα ήρθε στην Ελλάδα όπου σπούδασε interior design και εργάστηκε σε διάφορα projects έως το 2009 όταν και έσμιξαν με τον Σωτήρη δημιουργώντας το Βlock 722. Ο Σωτήρης προηγουμένως αφού αποφοίτησε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο είχε εργαστεί ως αρχιτέκτονας σε διάφορα γραφεία αλλά είχε δημιουργήσει και το δικό του. Έτσι πια έχει υλοποιήσει το παιδικό του όνειρο ζωής και επαγγελματικής πορείας αφού, όπως λέει, στο παρελθόν είχε την τύχη να μεγαλώσει μέσα σε οικοδομές στο πλευρό του ξυλουργού πατέρα του και σήμερα έχει την τύχη να εξακολουθεί να ζει μέσα σε αυτές.

Η αγορά, όπως λένε, είναι αυτή τη στιγμή πολύ πιεστική και απαιτητική. Τόσο οι ιδιοκτήτες όσο οι πελάτες και τα συνεργεία δυσκολεύονται συνήθως για να αντεπεξέλθουν και να ολοκληρώσουν τα έργα τους αλλά παρόλα αυτά, παρατηρούν ότι η ποιότητα των εργασιών έχει εξελιχθεί σε πολύ καλό επίπεδο όσον αφορά το τελικό αποτέλεσμα. Σήμερα, θεωρούν ότι η μοναδική ίσως ευκαιρία που δίνει γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη έργων στον κλάδο τους στην Ελλάδα αποτελεί οτιδήποτε σχετίζεται κατά κάποιον τρόπο με τον τουρισμό, κάτι που μετατρέπει τα ελληνικά νησιά σε πραγματική ευκαιρία. «Η αγορά πια κινείται σχεδόν αποκλειστικά με τον τουρισμό. Αν κάναμε λόγο για ένα ποσοστό της τάξης του 80% δεν θα ήταν υπερβολή αφού σήμερα οι περισσότεροι ιδιοκτήτες κατοικιών ενδιαφέρονται να φτιάξουν τα εξοχικά τους με τη λογική να τα εκμεταλεύονται νοικιάζοντάς τα για όσο χρονικό διάστημα δεν βρίσκονται εκεί ή δεν το χρησιμοποιούν. Τα ελληνικά νησιά λοιπόν, είναι εκείνα που σε μεγάλο βαθμό προικίζουν την αγορά με τη δυνατότητα αυτή.»

Στην ίδια λογική βασίζεται το ότι οι ίδιοι ανάμεσα σε πολλά και πολυποίκιλα projects που έχουν αναλάβει από το 2009, θεωρούν έργο-σταθμό τη δημιουργία δύο κατοικιών στη Σύρο, το τελικό αποτέλεσμα των οποίων έχει κυκλοφορήσει σε πολλά γνωστά έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα που ασχολούνται με την αρχιτεκτονική στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ο Σωτήρης επισημαίνει ότι οι πιο σημαντικοί παράγοντες σε αυτή την περίπτωση υπήρξαν οι εξής: «Υπήρχε η δυνατότητα, ο χρόνος και κυρίως η διάθεση ώστε να υπάρξει εμβάθυνση στα πάντα. Πέρα από τη μελέτη που περιείχε σχέδια και λεπτομέρειες για όλα, στην πράξη αλλάξαμε πολλά. Οι τεχνίτες για παράδειγμα ήταν ντόπιοι, επομένως επιμελήθηκαν την κάθε λεπτομέρεια διεξοδικά. Σε όλα δόθηκε προσοχή: στα υλικά, στο σοβά, στο πάτωμα, αλλά και στις ιδιαίτερες custom made κατασκευές οι οποιές συνήθως δεν υπάρχει ο χρόνος για να γίνουν. Στις περισσότερες δουλειές υπάρχει λιγότερος χρόνος και τα πράγματα αυτά λειτουργούν πολύ πιο συγκεχυμένα».

Κάνοντας λόγο για τον αστικό χώρο, θεωρούν ότι λίγα έργα έχουν να κάνουν πια με το να στήσει κανείς κάτι εξ αρχής. Το δεδομένο αυτό φυσικά είναι κάτι που ισχυεί όχι μόνο στην περίπτωση της Αθήνας αλλά και σε πολλές πόλεις του κόσμου. «Αυτό που πραγματικά αναβαθμίζει τις βόλτες των τουριστών στην δική μας πόλη είναι το ότι σε συνδυασμό με τα νεοκλασικά ή αλλά όμορφα κτήρια που υπάρχουν διάσπαρτα στην Αθήνα, ακόμη και στην Πατησίων που βρίσκεται και το γραφείο, βλέπουμε πια να δημιουργούνται όλο και περισσότερα περιποιημένα και με ποιότητα στην αισθητική τους καταστήματα, εστιατόρια και καφέ, αλλά και ξενοδοχεία ή ακόμα και κομμωτήρια.»

Ένα πρόβλημα είναι ότι πολλές φορές καλούνται να κάνουν κάποιο «μπάλωμα» σε κάτι που είχε ήδη δημιουργηθεί με λάθος τρόπο, κάτι που περιορίζει εξ ορισμού τις δυνατότητες τους και δυστυχώς συμβαίνει κατά κόρον στην Αθήνα. «Πολλές φορές καλείσαι να δουλέψεις περισσότερο ώστε να καλύψεις την ασχήμια ενός έργου παρά να αναδείξεις το καλό του κομμάτι. Ωστόσο χρειάζεται σε κάθε περίπτωση να εστιάζεις και στα δύο εξίσου». Πάντως όλες οι κατασκευές που γίνονται τα τελευταία χρόνια, παρατηρούν ότι είναι πολύ πιο προσεκτικές αισθητικά, σε σχέση με αυτές που γινόντουσαν πριν από οχτώ ή δέκα χρόνια. «Είναι κρίμα που δεν υπήρξε συντονισμός συγκυριακά αφού λόγω κρίσης γίνονται λίγα έργα και ο κόσμος είναι πολύ διστακτικός στο να χτίσει. Ακόμα και αν μπει στη διαδικασία να το κάνει, το αναλύει πολύ διεξοδικά. Πριν την κρίση, ήταν μια απλή διαδικασία γιατί όλοι είχαν την πεποίθηση ότι έτσι και αλλιώς θα μπορέσουν να πουλήσουν. Οι δυσκολίες του σήμερα έχουν δημιουργήσει την ανάγκη να είμαστε όλοι σίγουροι για κάθε επόμενο βήμα».

Ένα πολύ σημαντικό δεδομένο που θα ήθελαν να αλλάξει είναι ότι «Ο Έλληνας δυστυχώς, δεν μαθαίνει να αναγνωρίζει την αισθητική μέσα από τη παιδεία του αλλά την αναπτύσσει κυρίως μόνο μέσα από τα ταξίδια ή τον καταιγισμό εικόνων που δέχεται μέσω διαδικτύου. Τα ίδια τα σχολεία στην Ελλάδα είναι άσχημα ως χώροι». Το πρώτο πράγμα που θα ήθελαν να αλλάξουν στην Αθήνα, αν και δεν είναι αρχιτεκτονικό στοιχείο, θα ήταν να τη δουν πιο καθαρή όπως είναι άλλες όμορφες πόλεις του εξωτερικού. Η Κάτια περιγράφει χαρακτηριστικά ότι «Αν κοιτάξεις την Αθήνα από ψηλά φαίνεται όμορφη αλλά ασχημαίνει όταν αφήσεις την γενική εικόνα και εστιάσεις περισσότερο σε συγκεκριμένα σημεία, στις κεραίες, στα air conditions, στην έλλειψη φροντισμένων δημόσιων χώρων και πρασίνου». Εν τέλει όμως, είναι ξεκάθαροι όταν επισημαίνουν ότι η κρίση έχει δημιουργήσει περισσότερους ποιοτικούς χώρους, κάτι που βοηθά όχι μόνο τον τουρισμό αλλά και τη νέα γενιά που θα μπορέσει να μεγαλώσει μέσα σε αυτά τα βελτιωμένα δεδομένα.

Ο Σωτήρης Τσέργας από το γραφείο BLOCK 722 θα μιλήσει για παραθεριστικές κατοικίες στο Συνέδριο για την Αρχιτεκτονική και το Design ΕΣΩ που θα πραγματοποιηθεί στις 17 Φεβρουαρίου στην Μεγάλη Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση.