Η Θεσσαλονίκη εργαστήρι ζωντανής καινοτομίας με την εμπλοκή επιχειρηματικών φορέων

Στο φόρουμ του OHE για την παγκόσμια αστικοποίηση, που έγινε στη Βαρκελώνη, οι διεθνείς ηγέτες και τα στελέχη των δημογραφικών υπηρεσιών διαπίστωσαν ότι το ποσοστό των κάτοικων που ζουν σε πόλεις αυξάνεται εκρηκτικά: Το 2030 υπολογίζεται να είναι παγκοσμίως το 60% και το 2050 το 70%. Οι πόλεις του κόσμου μεγαλώνουν και γίνονται καρμικά τα μέρη όπου οι μεγαλύτερες προκλήσεις της ανθρωπότητας -από την κλιματική αλλαγή και τη μετανάστευση έως την ανισότητα- επηρεάζουν τους περισσότερους ανθρώπους. Είναι επίσης εκεί όπου οι φιλόδοξοι ηγέτες απαιτείται να σκεφτούν δημιουργικά και καινοτόμα, όχι μόνο για τον καταλυτικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η τοπική αυτοδιοίκηση στην επίλυση αυτών των προβλημάτων αλλά και πώς, σε μια εποχή ταχείας τεχνολογικής, κοινωνικής και οικονομικής αλλαγής, μπορούν να διατηρήσουν τις κοινότητές τους εντός εξελίξεων.

Η καινοτομία έρχεται συνεπώς ως λύση ανάγκης και όχι ως επιλογή. Η τοπική αυτοδιοίκηση εκ του ρόλου της καθίσταται ελαστικότερη, λιγότερο κομματική και εντελώς ρεαλιστική, ειδικά όταν οι εθνικές πολιτικές και οι κυβερνήσεις λειτουργούν συνήθως πολωμένα, δυσλειτουργικά και αναποτελεσματικά, ζυγίζοντας συνεχώς το πολιτικό κόστος των όποιων αποφάσεων. Οι έξυπνες καινοτόμες πόλεις καθοδηγούνται από κάτω προς τα πάνω, από πολίτες και οργανισμούς και όχι από κυβερνητικά οράματα και σχέδια που αγνοούν το καινοτόμο δυναμικό των νεοφυών προσπαθειών, ενώ οι κυβερνήσεις πρέπει να διαδραματίσουν τον ρόλο του μεσολαβητή, γεφυρώνοντας εταιρείες, ερευνητικούς οργανισμούς και δημιουργικούς ανθρώπους, ώστε να συνεργαστούν αποτελεσματικά.

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης τοποθετείται στρατηγικά στο ζήτημα της καινοτομίας, επιδιώκοντας να δημιουργήσει ένα εργαστήρι ζωντανής καινοτομίας σε όλα τα επίπεδα. Η επιλογή αυτή στηρίζεται σε δύο αρχές:

Από τη μία, η βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και η επίλυση διαχρονικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα σύγχρονα αστικά κέντρα με την υιοθέτηση καινοτόμων πρακτικών που σταδιακά θα μετατρέψουν τη Θεσσαλονίκη σε έξυπνη πόλη. Πρακτικές που αντιμετωπίζουν ζητήματα όπως η καθαριότητα, οι συγκοινωνίες, η ενεργειακή κατανάλωση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός στη συναλλαγή δημότη - δήμου. Σε αυτό το πλαίσιο, προχωράμε στην υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών κατά προτεραιότητα και με συνέπεια, ενώ ενισχύουμε και εκπαιδευτικές δράσεις που βοηθούν τους πολίτες να παρακολουθούν στενά τις αλλαγές που επιχειρούνται και να επιταχύνουν και οι ίδιοι την πρακτική εφαρμογή της συγκεκριμένης διαδικασίας.

Από την άλλη, εστίαση στην ενίσχυση των φορέων και των οργανισμών που καινοτομούν όπως και της εξωστρέφειας της πόλης και της ανάδειξης των καινοτόμων πρωτοβουλιών που πραγματοποιούνται σε αυτήν. Το Διεθνές Κέντρο Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Ψηφιακών Δεξιοτήτων, αποτέλεσμα της συνεργασίας του Δήμου Θεσσαλονίκης, του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και της Cisco, έβαλε τη Θεσσαλονίκη σε ένα κλειστό club λίγων, αλλά πολύ σημαντικών πόλεων παγκοσμίως που φιλοξενούν έναν τέτοιο κόμβο καινοτομίας, ο οποίος προσφέρει πρόσβαση τόσο σε εκπαιδευτικά προγράμματα όσο και σε τεχνολογικά μέσα αιχμής. Παράλληλα, ο Δήμος Θεσσαλονίκης στοχεύει στην ενδυνάμωση της κοινότητας των νεοφυών επιχειρήσεων, μέσω της σταθερής στήριξης στο OK!Thess, αφού είναι ξεκάθαρο ότι αποτελεί βασικό κομμάτι για την καινοτομία της πόλης και κυρίως για την προοπτική της.

Η έννοια της Θεσσαλονίκης ως ζωντανού εργαστηρίου (living lab) καινοτομίας αφορά στη συνδημιουργία και την αξιοποίηση καινοτομιών από χρήστες -σε περιβάλλον είτε online είτε offline- με την εμπλοκή επιχειρηματικών φορέων. Στην ουσία, η έννοια του Living Lab αναφέρεται σε ένα σύνολο (ποσοτικών και ποιοτικών) μεθοδολογιών και εργαλείων για τη συν-δημιουργία και επικύρωση της καινοτομίας μαζί με τους τελικούς χρήστες σε πραγματικό περιβάλλον. Σε περιβάλλοντα δηλαδή όπου οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τους διαφορετικούς ρόλους που παίζονται κατά τη διάρκεια μιας κανονικής ημέρας και οι οποίοι συνήθως απαιτούν τη χρήση και την υποστήριξη διαφορετικών τεχνολογιών. Σε σύγκριση με τα παραδοσιακά πειράματα, όπου οι χρήστες δεν εμπλέκονται απαραίτητα και ελέγχεται η εργαστηριακή ρύθμιση, στόχος είναι η τοποθέτηση των ανθρώπων στο επίκεντρο της διαδικασίας καινοτομίας. Έτσι, η καινοτομία γίνεται ανθρώπινη-κεντρική, σε αντίθεση με την τεχνολογία-κεντρική. Ως εκ τούτου, ο σκοπός του Living Lab είναι να ενισχύσει την καινοτομία, τη χρησιμότητα και τη χρηστικότητα των εφαρμογών ΤΠΕ στην κοινωνία. Βασικό μέλημα είναι επίσης η υιοθέτηση της καινοτομίας από την τοπική κοινωνία της πόλης. Στόχευση πρωτίστως στην εκπαίδευση της κοινωνίας πριν την εφαρμογή οποιουδήποτε μέτρου, ώστε να γίνει αντιληπτό το όφελος μέσα από την αλυσίδα αξίας που δημιουργεί η καινοτομία.

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης συμμετέχει ενεργά σε αυτές τις πρωτοβουλίες, έτσι ώστε να ενισχύσει τον αντίκτυπο που έχουν στην κοινωνία της πόλης. Πανεπιστήμια, ερευνητικοί φορείς, πολυεθνικές επιχειρήσεις αλλά και τοπικές που καινοτομούν, τοπική αυτοδιοίκηση, επενδυτικά κεφάλαια και εργαλεία χρηματοδότησης συνθέτουν ένα ολοκληρωμένο δίκτυο με συμπληρωματικά χαρακτηριστικά και ανταγωνιστικά στοιχεία. Στόχος και επιδίωξη είναι να έρθουν ακόμα πιο κοντά και να συνεργαστούν όλοι εκείνοι οι φορείς, δημόσιοι και ιδιωτικοί, που ασκούν καινοτόμο δραστηριότητα. Διανύουμε μια περίοδο κατά την οποία η Θεσσαλονίκη ως σύγχρονο αστικό κέντρο επιδιώκει και στηρίζει στην πράξη ένα δυναμικά αναπτυσσόμενο οικοσύστημα καινοτομίας, το οποίο δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας για εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, προσελκύει επενδύσεις και ενισχύει το όνομα της πόλης διεθνώς.