Στο άρθρο αυτό παρουσιάζω σχηματικά, την ιστορική εξέλιξη του κλάδου από το "Life Coaching" και τις "Pop" εκδοχές του, έως το πεδίο του "Coaching Psychology" που προέκυψε μέσα από το κίνημα του Evidence-based Coaching.
Αν και το Coaching αποτελεί προϊόν διαλόγου και ανταλλαγών ανάμεσα στην στην Αθλητική Ψυχολογία, την Ανθρωπιστική & Θετική Ψυχολογία, την Ψυχοθεραπεία και τις Κοινωνικές Επιστήμες, πολύ γρήγορα αφομοιώθηκε από την κουλτούρα της "pop psychology", ενός χώρου που κυριαρχούν οι ατάκες, οι βεβαιότητες, η παρερμηνεία των ερευνητικών συμπερασμάτων στο βωμό μιας αόριστης εκλαΐκευσης και μη επαρκώς εξειδικευμένοι «εκπαιδευτές-γκουρού». Η συγκεκριμένη κουλτούρα παράγει ιδέες όπως «πίστεψέ το και μπορείς», «10 εύκολοι τρόποι για να γίνετε το επίκεντρο της παρέας», «μυστικά επιτυχίας», «το επίκεντρο του κόσμου είναι ο εαυτός μου», «πώς να γίνετε ευτυχισμένοι» κοκ, που αναδεικνύουν μια ψυχαναγκαστικού τύπου εμμονή περί επιτυχίας και ευτυχίας. Επικρατούν μάλιστα μύθοι ότι ο εγκέφαλός μας λειτουργεί μόνον κατά 10% και οι υπόλοιπες δυνατότητές του βρίσκονται εν υπνώσει, ότι η αυτοπεποίθηση είναι καθοριστικό στοιχείο της ψυχικής μας υγείας κα.
Το "Pop - Life Coaching" λοιπόν, αδυνατούσε να τεκμηριώσει επιστημονικά όσα έλεγε, αδυνατούσε να κατανοήσει σωστά τα όσα διάβαζε και τελικά ουδείς γνώριζε αν όντως αυτή η μέθοδος ήταν ασφαλής και αποτελεσματική. Σε αυτό τον χώρο εμφανίστηκαν διάσημοι «ομιλητές», «παρακινητές», «σύμβουλοι», «εναλλακτικοί θεραπευτές» που προβάλλουν την δική τους επιτυχία για να πείσουν τους πελάτες τους. Οι ίδιοι άνθρωποι, υιοθετώντας και τον όρο «Life Coach» απλώς άλλαξαν ετικέτα για να πουλήσουν το ίδιο κρασί, προκαλώντας σημαντικές βλάβες στο ίδιο το Coaching που αποτελεί μια εξαιρετική και επαναστατική μέθοδο στο πεδίο της υποστήριξης και ενδυνάμωσης των ανθρώπων. Η σημαντικότερη συνέπεια κατά τη γνώμη μου είναι ότι καθιερώθηκε μια αδιαφορία για το ουσιαστικό υπόβαθρο των «ειδικών εκπαιδευτών» που εμφανίστηκαν ξαφνικά, ανθρώπων οι οποίοι, με καμία γνώση πάνω στο επάγγελμά μας και χωρίς εμπειρία σε αυτό που λέμε «Συνεδρία» μεταλαμπαδεύουν γνώσεις στους νέους Coaches.
Το 2003 ωστόσο, εμφανίστηκε το ρεύμα του "Evidence-Based Coaching", με εισηγητή τον Dr Antony Grant, Coaching Psychologist, (A. Grant: 2006) και αποτελεί την απάντηση στις μέχρι τότε ασάφειες, συνδέοντας επί της ουσίας το Coaching με την θεωρητική και εμπειρική έρευνα των κλάδων της Ψυχολογίας και των Κοινωνικών Επιστημών. Το ερώτημα δεν είναι λοιπόν, σε τι διαφέρει το coaching από την ψυχολογία, αυτά είναι λίγο έως πολύ δεδομένα, το σωστό ερώτημα είναι πώς συνδέεται το coaching με πεδία της ψυχολογίας, της ψυχοθεραπείας και των επιστημών, ώστε:
- Να αντλήσει τεκμηρίωση και να διορθώσει την πορεία του.
- Να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα των μεθόδων και τεχνικών που χρησιμοποιούνται.
- Να παρέχεται με ασφάλεια, δηλαδή να λύνουμε προβλήματα χωρίς να δημιουργούμε καινούρια και
- Να σχεδιαστούν τα κατάλληλα εκπαιδευτικά προγράμματα, ανάλογα με τις δεξιότητες και τις γνώσεις που θα συμφωνήσουμε ότι χρειάζεται ένας Coach.
Μέχρι σήμερα συνέβαινε κάτι οξύμωρο. Ενώ γνωρίζουμε ότι Coaching δανείζεται μεθόδους και εργαλεία από αναγνωρισμένα πεδία, σε επίπεδο ρητορικής, ο κλάδος μας απέρριπτε κάθε σχέση με την ψυχολογία, τη συμβουλευτική και την ψυχοθεραπεία και αναδείκνυε μόνο τις διαφορές του. Διαφορές που βέβαια υπάρχουν αλλά δεν αναιρούν τους ισχυρούς δεσμούς που διατηρεί. Μέσα από το Evidence-based Coaching αποκαταστάθηκε η σχέση με την ψυχολογία και τους επιμέρους κλάδους της οδηγώντας στο "Coaching Psychology". Σήμερα, υπάρχουν δύο μεγάλες κοινότητες Coaching Psychology, μία στον Βρετανικό Ψυχολογικό Σύλλογο (BPS) και μία στον Αυστραλιανό Ψυχολογικό Σύλλογο (APS).
To πεδίο του Coaching Psychology λοιπόν, είναι το Coaching όπως το γνωρίζουμε: μια συστηματική διαδικασία, επικεντρωμένη στη λύση και προσανατολισμένη στο αποτέλεσμα κατά την οποία ο Coach ενθαρρύνει την βελτίωση των προσωπικών ικανοτήτων, της απόδοσης, της αυτόνομης μάθησης και της προσωπικής ανάπτυξης του υποστηριζόμενου Coachee (Association for Coaching, Grant Antony) που όμως απαντά και στο πώς! Δηλαδή, στοχεύει στην βελτίωση των επιδόσεων, την ευεξία και την επίτευξη των στόχων μέσα από τις μεθόδους και τις αρχές της Θετικής Ψυχολογίας, της Μάθησης, της Ανθρωπιστικής Ψυχολογίας, του Συμπεριφορισμού, της Συστημικής – Οικογενειακής Θεραπείας κοκ. Το Solution Focused Coaching για παράδειγμα, προέρχεται από το Coaching Psychology, καθώς είναι μια μέθοδος της Οικογενειακής Θεραπείας που μεταφράστηκε και εφαρμόζεται στο πλαίσιο του Personal ή Organizational Coaching.
Στο Athens Coaching Institute, η επιλογή του "Evidence Based Coaching" μας διαφοροποιεί από προσεγγίσεις που διαφημίζουν «μαγικές συνταγές επιτυχίας» και συγχέουν τον επιστημονικό κλάδο της Θετικής Ψυχολογίας με την θετική σκέψη και την «δύναμη του μυαλού». Ταυτόχρονα όμως, μας «ενώνει» με ένα διεθνές ρεύμα που αναπτύσσεται και θέτει τις βάσεις για την θεσμοθέτηση και επαγγελματοποίηση του κλάδου μας.
Σχόλια