Πώς εξηγείται χρόνια να έχουν κοπεί οι συντάξεις για να εξυγιανθεί το συνταξιοδοτικό μας σύστημα, όμως η δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων για συντάξεις το 2020 να φτάνει τα 28,7 δισ. ευρώ ή 17,7% του ΑΕΠ, έναντι 9,0 δισ. ευρώ ή 6,4% του ΑΕΠ το 2000. Από τα 28,7 εκατομμύρια πάνω από τα 16,8 δισ. ευρώ ή 10,3% του ΑΕΠ χρηματοδοτήθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Παρά τις θυσίες, και τις περικοπές η σωρευτική δημοσιονομική επιβάρυνση που προκύπτει από τη χρηματοδότηση οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης κατά την τελευταία εικοσαετία ξεπερνά τα 200 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας την αύξηση του δημόσιου χρέους κατά την ίδια περίοδο.
To πιο επικίνδυνο, ο λόγος εξάρτησης ηλικιωμένων στην Ελλάδα το 2020 ήταν 35,1%, ενώ μέχρι το 2055 ο λόγος αυτός θα έχει σχεδόν διπλασιαστεί στο 62,8% και θα είναι ο υψηλότερος στην ΕΕ. Συνεπώς, όταν σε βάθος χρόνου οι εισφορές όλο και λιγότερων εργαζομένων θα πρέπει να χρηματοδοτούν όλο και περισσότερες συντάξεις, όποια ελλείμματα προκύψουν, θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν με κρατικούς πόρους.
Το διανεμητικό σύστημα εκτεθειμένο στους δημογραφικούς κινδύνους
Το ισχύον αμιγώς διανεμητικό σύστημα, μεταξύ άλλων, παραμένει υπερβολικά εκτεθειμένο στο δημογραφικό κίνδυνο που απορρέει από τη γήρανση του πληθυσμού και την υπογεννητικότητα και συνεπώς είναι αναγκαίες οι μεταρρυθμίσεις.
Κ. Χατζηδάκης: Ο πρώτος και δεύτερος πυλώνας ασφάλισης λειτουργούν συμπληρωματικά
«Η μεταρρύθμιση του συστήματος των επικουρικών συντάξεων για τους νέους εργαζομένους –με εισαγωγή κεφαλαιοποιητικών στοιχείων στον πρώτο, δημόσιο πυλώνα του συστήματος- θα φέρει πιο κοντά ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού στην έννοια της προσωπικής αποταμίευσης και της μακροπρόθεσμης επένδυσης. Θα εκπαιδεύσει τους εργαζόμενους και θα «μπολιάσει» την κοινωνία με την ιδέα της προσωπικής συνταξιοδοτικής αποταμίευσης, και αυτό θα ωφελήσει την ανάπτυξη και του δεύτερου πυλώνα του ασφαλιστικού συστήματος, που στηρίζεται στα ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης» αυτό ήταν το βασικό μήνυμα, του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστή Χατζηδάκη χτες στο συνέδριο της Ελληνικής Ένωσης Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛΕΤΕΑ).
«Ο πρώτος και ο δεύτερος πυλώνας δεν λειτουργούν ανταγωνιστικά -όπως ίσως νομίζουν κάποιοι- αλλά συμπληρωματικά», είπε χαρακτηριστικά.
Ουσιαστικά η προσθήκη κεφαλαιοποιητικών χαρακτηριστικών στη δημόσια επικουρική ασφάλιση επιτυγχάνει διασπορά κινδύνου στο ασφαλιστικό σύστημα
Τα οφέλη της μεταρρύθμισης
Πέντε είναι τα κύρια οφέλη της επικείμενης μεταρρύθμισης, σύμφωνα με τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα:
- Μειώνεται μακροπρόθεσμα το δημοσιονομικό βάρος χρηματοδότησης του ασφαλιστικού συστήματος. Τα αποθεματικά που θα συσσωρευθούν από τις εισφορές θα χρηματοδοτήσουν επενδύσεις, ευνοώντας την ανάπτυξη, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την αύξηση της παραγωγικότητας και των μισθών.
- Οι αποδόσεις των επενδύσεων των εισφορών των ασφαλισμένων είναι, με βάση τη διεθνή εμπειρία, πολύ υψηλότερες στη μακροχρόνια περίοδο από τις αποδόσεις των διανεμητικών συστημάτων, εξασφαλίζοντας υψηλότερες επικουρικές συντάξεις για τη νέα γενιά.
- Η αξιοποίηση των πόρων και το αναπτυξιακό τους αποτύπωμα θα έχει θετικό αντίκτυπο στα δημόσια έσοδα, μειώνοντας το κόστος που προκύπτει για το μεταβατικό διάστημα (περίπου 60 έτη) κατά το οποίο οι εισφορές των νέων εργαζομένων δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να πληρωθούν οι επικουρικές συντάξεις των απερχόμενων γενεών.
- Με τη δημιουργία άμεσα προσβάσιμων ατομικών λογαριασμών, ενισχύεται η διαφάνεια του συστήματος και κατ’ επέκταση η εμπιστοσύνη σε αυτό, μειώνοντας τα κίνητρα για ανασφάλιστη εργασία.
- Ενισχύεται η αλληλεγγύη των γενεών καθώς προστατεύονται οι υφιστάμενες συντάξεις, ενώ οι εισφορές των νέων εργαζομένων για την επικουρική σύνταξη τοποθετούνται σε ατομικό λογαριασμό.
Το κόστος της μετάβασης
Είναι πολύ σημαντικό να διερευνηθούν εναλλακτικές λύσεις για τη χρηματοδότηση του κόστους μετάβασης. Το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης παραμένει δημόσιο, ως μέρος του πρώτου πυλώνα, για τον οποίο το κράτος είναι εγγυητής.
Επίσης μια απότομη μετάβαση σε σύστημα κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα είναι δυσκολότερο να οικειοποιηθεί και αν αναστραφεί θα ασκήσει πιέσεις στη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών και πιθανόν να εγείρει θέματα διαγενεακής δικαιοσύνης.
Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι σταδιακές μεταβάσεις -όπως αυτή της Σουηδίας όπου αποσπάστηκαν 2 από τις 18 ποσοστιαίες μονάδες του αναδιανεμητικού συστήματος προς το δημόσιο κεφαλαιοποιητικό πυλώνα- αποδίδουν καλύτερα. Σε αντίθεση, μεταρρυθμίσεις στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες μετέφεραν μεγαλύτερο μέρος των εισφορών του διανεμητικού συστήματος σε (ιδιωτικό) κεφαλαιοποιητικό σύστημα αναστράφηκαν πλήρως ή σε μεγάλο βαθμό
Σχόλια