HandsUp: Η κοινωνική startup που φέρνει την προσβασιμότητα στο επίκεντρο

Πώς προέκυψε η δημιουργία της HandsUp, ποιοι οι στόχοι της και ποιες οι υπηρεσίες που προσφέρει;

Η ιδέα προέκυψε μέσα από την ανάγκη να δώσω στο επάγγελμα μου – αυτό του Διερμηνέα Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας – μεγαλύτερη διάσταση, περισσότερες ευκαιρίες ανάπτυξης και τρόπους να εκσυγχρονιστεί, χρησιμοποιώντας τα νέα τεχνολογικά μέσα. Επίσης, η ύπαρξη μιας εταιρείας, που θα αναλάμβανε όλη την οργάνωση και τον προγραμματισμό, ώστε μια εκδήλωση, ένα συνέδριο, ένα οποιοδήποτε event να γίνει πλήρως προσβάσιμο στελεχωμένο από επαγγελματίες, έλειπε από την αγορά. Έτσι λοιπόν, ήμασταν σίγουροι πως η ιδέα μας θα ερχόταν να καλύψει αυτό το κενό με επιτυχία. Παράλληλα, οι ενημερώσεις και οι ειδήσεις που προβάλλονται καθημερινά και είναι προσβάσιμες στη νοηματική γλώσσα ήταν και είναι ελάχιστες, και η ανισότητα που δημιουργείται είναι πραγματικά τεράστια.

Έτσι, ως εταιρεία που προτεραιότητα είχε και έχει να δημιουργήσει έναν κοινωνικό αντίκτυπο, ήταν αναγκαίο για εμάς να δημιουργήσουμε ένα website με ενημερωτικά βίντεο στη νοηματική.

Μιλήστε μας για την online διερμηνεία. Έχει αυξηθεί η ζήτηση για σχετικές υπηρεσίες τους τελευταίους μήνες, με τον πολλαπλασιασμό των digital events; Θα έπρεπε, ίσως, να υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση;

H online διερμηνεία μπορώ να πω ότι με την έναρξη της υγειονομικής κρίσης μπήκε για τα καλά στη ζωή μας και πιστεύω ότι ακόμα και όταν ο ιός περάσει στα γεγονότα του παρελθόντος, οι online συνθήκες θα συνεχίζουν να προτιμώνται σε πολλές περιστάσεις διερμηνείας. Αναφορικά με το ποια είναι η ζήτηση και πόση πραγματικά θα έπρεπε να είναι, αφορά γενικά την προσβασιμότητα και πράγματι στην Ελλάδα ακόμα δεν θεωρούμε αυτονόητο πως ότι κάνουμε θα πρέπει να προβλέπουμε πάντα και την συμπερίληψη όλων των συνανθρώπων μας. Όταν γίνει αυτό, τότε κυριολεκτικά δεν θα έχουμε χρόνο ούτε για ανάσα!

Όσον αφορά στο διαδίκτυο, τι χρειάζεται μια ιστοσελίδα για να χαρακτηριστεί ως προσβάσιμη; Λαμβάνεται υπόψιν αυτή η ανάγκη στο ελληνικό web αλλά και σε δημοφιλείς διαδικτυακές πλατφόρμες;

Θα έλεγα πως το ελληνικό web έχει τεράστιες ελλείψεις σε σχέση με την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία εν γένη. Κάποια από αυτά έχουν προβλέψει μόνο κάποια ελάχιστα τεχνικά χαρακτηριστικά που αφορούν στην προσβασιμότητα των τυφλών ατόμων, αλλά και αυτά συνήθως με ελλειμματικό και αποσπασματικό τρόπο. Αναφορικά με τους κωφούς και βαρήκοους χρήστες της Νοηματικής γλώσσας που πλοηγούνται στο διαδίκτυο, θα έλεγα η πρόβλεψη είναι μηδενική. Υπάρχει η πεποίθηση ότι εφόσον υπάρχει γραπτό κείμενο γιατί να έχω και νοηματική. Και ναι, ένα γραπτό κείμενο είναι αρκετό για όσα άτομα με προβλήματα ακοής ενημερώνεται και μέσω του γραπτού κειμένου, υπάρχει όμως και μια μερίδα κωφών που ως βασική γλώσσα τους είναι η νοηματική, όπου γι' αυτούς καμία πρόβλεψη δεν υπάρχει. Σε αυτή την περίπτωση, το κείμενο θα πρέπει να μετατραπεί σε βίντεο, στο οποίο ένας επαγγελματίας διερμηνέας θα το μεταφράζει στη Νοηματική.

Επικεντρώνοντας στο customer experience, εκεί υπάρχει η απαραίτητη εκπαίδευση στις ελληνικές επιχειρήσεις; Υπάρχουν σημεία που χρειάζονται προσοχή ή «tips» που θα θέλατε να τονίσετε;

Ειδικά στο κομμάτι του customer experience οι ελληνικές επιχειρήσεις, εκτός από λίγες φωτεινές εξαιρέσεις, δεν έχουν καμία εκπαίδευση. Το αστείο είναι ότι οι επιχειρήσεις δαπανούν κάθε χρόνο τεράστια χρηματικά ποσά για να μάθουν οι υπάλληλοι να επικοινωνούν με τα μηχανήματα και την τεχνολογία και ξεχνούν ότι το βασικότερο είναι να μάθουν να επικοινωνούν με τους ανθρώπους, την διαφορετικότητα και την ποικιλομορφία. Το κορυφαίο tip που ταιριάζει νομίζω σε κάθε επιχείρηση και οργανισμό, είναι να έχουμε το μυαλό μας ανοιχτό και να δεχτούμε πως η μέρα μας μπορεί να είναι λίγο διαφορετική σήμερα, επειδή ο τρόπος που θα εξυπηρετήσω ίσως χρειαστεί κάποιες αλλαγές για να ταιριάζει στις ανάγκες του πελάτη μου με αναπηρία. Λίγη ευελιξία και ενσυναίσθηση δεν έβλαψε ποτέ κανέναν.

Γενικότερα, προσφέροντας υπηρεσίες προσβασιμότητας σε κωφά και βαρήκοα άτομα, θα λέγατε πως, ως κοινωνία, κράτος, επιχειρήσεις, λαμβάνουμε υπόψιν αυτά τα θέματα στην ανάπτυξη ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας; Ποιες οι ενδεχόμενες προτάσεις σας;

Θεωρώ πως η προσβασιμότητα στο γενικότερο πλαίσιο της ανάπτυξης προϊόντων και υπηρεσιών στην Ελλάδα, έρχεται ως πρόβλεψη σε ένα δεύτερο επίπεδο, δηλαδή αφού ολοκληρωθεί το προϊόν και η υπηρεσία τότε προσπαθούμε με «πατέντες» να το κάνουμε προσβάσιμο. Αυτή η πρακτική, όπως καταλαβαίνουμε, όσο θέληση και επιθυμία κι αν έχουμε, το αποτέλεσμα προδίδει μια προχειρότητα και φυσικά προκύπτουν συνεχώς κενά και ελλείψεις. Το σημαντικό είναι κατά την γέννηση της υπηρεσίας ή του προϊόντος να έχει υπάρξει και ο σωστός σχεδιασμός που θα το καθιστά προσβάσιμο από τον πυρήνα του, μόνο έτσι θα μπορούμε να μιλάμε για ισότιμη πρόσβαση όλων των ανθρώπων γύρω μας.

Ποιος ο ρόλος της καινοτομίας σε όλα αυτά τα ζητήματα; Πόσο πιο εύκολες μπορούν ενδεχομένως να γίνουν οι σχετικές διαδικασίες, ακόμη και μέσω χρήσης τεχνητής νοημοσύνης; Υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια σε αυτόν τον τομέα;

Η καινοτομία και γενικά τα τεχνολογικά επιτεύγματα της εποχής μας έχουν αλλάξει άρδην την ζωή των αναπήρων, παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα. Αναφορικά με την κώφωση, η τεχνητή νοημοσύνη τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε διαρκείς μελέτες προκειμένου να προσφέρει λύσεις. Η HandsUp, μάλιστα, συμμετέχει σε ένα πολύ φιλόδοξο ερευνητικό πρόγραμμα υπό την διοργάνωση του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου της Κύπρου, όπου με την χρήση Άβαταρ θα γίνει προσπάθεια αυτοματοποιημένης μετάφρασης από Νοηματική σε γραπτά Ελληνικά και το αντίστροφο.

Ως μια κοινωνική startup, υπάρχουν περιθώρια για ανάπτυξη και άλλων τέτοιων ιδεών στην χώρα μας; Γενικότερα, ποια η γνώμη σας για το ελληνικό οικοσύστημα των startups και της στήριξης που αυτές λαμβάνουν;

Οι κοινωνικές startup γνωρίζουν μια ευρεία άνθηση στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και αυτό πραγματικά μας κάνει να αισιοδοξούμε. Εμείς, όπως και άλλες startup, είχαμε την τύχη να κάνουμε τα πρώτα μας βήματα μέσω του προγράμματος για νεοφυείς επιχειρήσεις egg enter.grow.go, γεγονός που πραγματικά μας ενίσχυσε και μας οχύρωσε. Επομένως, ένας νέος με όνειρα και διάθεση για επιχειρείν στην Ελλάδα, μπορεί να βρει διεξόδους και μεθόδους ανάπτυξης.

Όσον αφορά στο επάγγελμα του Διερμηνέα Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας, πώς μπορεί κάποιος να ακολουθήσει αυτήν την επαγγελματική διαδρομή; Υπάρχει ζήτηση για περισσότερους επαγγελματίες σε αυτόν τον τομέα;

Για να γίνει κάποιος Διερμηνέας Νοηματικής στην Ελλάδα, θα πρέπει να παρακολουθήσει τέσσερα χρόνια μαθήματα νοηματικής σε σχολές εγκεκριμένες από την Ομοσπονδία Κωφών Ελλάδος, να επιτύχει στις εξετάσεις επάρκειας που είναι το πρώτο πτυχίο και έπειτα άλλα δύο χρόνια σε τμήμα διερμηνείας νοηματικής γλώσσας αλλά και 120 ώρες πρακτικής άσκησης. Έπειτα, ο υποψήφιος Διερμηνέας δίνει εξετάσεις στο Σωματείο Διερμηνέων Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας και εφόσον επιτύχει κάνει αίτηση στην Γενική Συνέλευση του Σωματείου για να γίνει και επίσημο μέλος.

Ζήτηση υπάρχει και τα τελευταία χρόνια αυξάνεται γρήγορα και σταθερά όσο αυξάνονται και οι ανάγκες για περισσότερα προσβάσιμα γεγονότα στην Ελλάδα.

Είστε όμως πρόεδρος και του Σωματείου Διερμηνέων Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας (Σ.Δ.Ε.Ν.Γ.). Ποιοι οι στόχοι του, τι έχει καταφέρει μέχρι σήμερα; Πόσα μέλη απαριθμεί και ποια τα βασικά αιτήματα σας;

Οι στόχοι του ΣΔΕΝΓ δεν είναι άλλοι από τον ανάπτυξη του επαγγέλματος, και όσον αφορά στην αγορά εργασίας αλλά και αναφορικά με την εκπαίδευση. Η Ελλάδα δυστυχώς είναι από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες που το επάγγελμα του Διερμηνέα Νοηματικής δεν εντάσσεται σε κάποιο πανεπιστημιακό τμήμα, κάτι που φιλοδοξούμε να συμβεί μέσα στα επόμενα έτη. Πρόσφατα το Σωματείο μας, υπέγραψε και σύμφωνο συνεργασίας με την ΠΕΜ (Πανελλήνια Ένωση Μεταφραστών) σε μια προσπάθεια οι επαγγελματίες που εργαζόμαστε στον ίδιο τομέα να οχυρωθούμε και να ενδυναμωθούμε συγκροτημένοι σε ένα σώμα. Τα μέλη του ΣΔΕΝΓ αυτή την στιγμή είναι 120 σε όλη την Ελλάδα και συνεχώς πληθαίνουμε.

Πώς προσαρμοστήκατε, ως startup, στις νέες συνθήκες που έφερε η πανδημία, και ποιοι οι στόχοι σας για το 2021;

Η αλήθεια είναι πως ως εταιρεία δεν χρειάστηκε να κάνουμε ιδιαίτερες προσαρμογές, μια και από την αρχή η φιλοσοφία μας ήταν πολύ ευέλικτη. Δουλεύαμε πολύ και πριν την πανδημία από το σπίτι και οι υπηρεσίες μας ήταν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους σε digital μορφή. Η μόνη προσαρμογή ήταν η δια ζώσης διερμηνεία που μετατράπηκε σε online, και δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτό δυσκόλεψε ιδιαίτερα την ζωή μας.