Πως να διαχειριστείτε το Σύνδρομο Ενοχής Επιζώντα από απόλυση

Ομολογώ πώς ο τίτλος του άρθρου μου παραείναι πολύπλοκος και βαρύγδουπος. Η ουσία του όμως είναι πιο απλή και αγγίζει όλους εκείνους, οι οποίοι προς το παρόν γλιτώσανε από το κύμα απολύσεων στην εταιρία, όπου εργάζονται, και δυστυχώς είναι πολλοί, καθώς η κατάσταση της οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας μας έχει κάνει καθημερινούς θεατές ή θύματα των συνεχών απολύσεων στον εργασιακό μας χώρο.

Τι είναι λοιπόν το Σύνδρομο Ενοχής Επιζώντα από Απόλυση (Downsizing Survivor’s Guilt Syndrome); Είναι αυτό το συναίσθημα ανακούφισης που νοιώθουμε, όταν το όνομά μας δεν βρίσκεται στη λίστα των εργαζομένων που θα πρέπει να απολυθούν, καθώς λόγω της κρίσης η επιχείρηση αποφάσισε να προχωρήσει σε περικοπές προσωπικού, σε συνδυασμό με το αίσθημα ενοχής για τους συναδέρφους μας, που δεν στάθηκαν τόσο «τυχεροί» όσο εμείς και από αύριο δεν θα περάσουν την πόρτα της επιχείρησης για να πάνε στη θέση εργασίας τους. Μου θυμίζει λίγο το τέλος ενός πολέμου, όπου κάποιοι επιστρέφουν πίσω και ενώ νιώθουν χαρά που τα κατάφεραν να επιβιώσουν, ταυτόχρονα έχουν μία ενοχή και θλίψη ζωγραφισμένη στο πρόσωπό τους, για αυτούς που δεν κατάφεραν να βγουν νικητές σε αυτή τη μάχη.

Έτσι λοιπόν και ο επιζώντας-εργαζόμενος βιώνει μερικά από τα παρακάτω αρνητικά συναισθήματα:

• Ενοχή για τη χαρά που νοιώθει να διατηρήσει τη θέση εργασίας του, ενώ κάποιοι άλλοι δεν τα κατάφεραν.
• Θλίψη αποχωρισμού για τους συναδέρφους, με τους οποίους είχε δεθεί συναισθηματικά και πέρα από την τυπική συναδερφική σχέση, είχε αναπτυχθεί μία προσωπική φιλία, καθώς περνούσαν τόσες ώρες μαζί καθημερινά, όντως στην ίδια εργασιακή ομάδα ή συνυπάρχοντας στον ίδιο εργασιακό χώρο.
• Άγχος και αγωνία για το τι θα ακολουθήσει στη συνέχεια. Η ερώτηση «Μήπως εγώ είμαι ο επόμενος;» βασανίζει το μυαλό του κάθε επιζώντα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται διάφορα ψυχοσωματικά προβλήματα σε αυτόν και να πέφτει και η απόδοσή του στην εργασία.
• Δυσαρέσκεια για τον όγκο εργασίας, που ως συνέπεια των απολύσεων, αυξάνεται και έτσι θα πρέπει να διανεμηθεί και να επιβαρυνθεί με επιπλέον αρμοδιότητες ο κάθε ένας από τους εναπομείναντες εργαζόμενους.

Τι θα μπορούσατε λοιπόν να κάνετε, αν «πιάνετε» τον εαυτό σας να βιώνει αυτή την κατάσταση;

• Διατηρήστε την επαφή με τους συναδέρφους σας, οι οποίοι απολύθηκαν. Το γεγονός ότι κάποιος έχασε την εργασία του, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να διακόψετε την προσωπική σχέση μαζί του και θα πρέπει να φέρεστε σαν αυτός ο άνθρωπος να μην υπήρξε ποτέ. Το προσωπικό σας ενδιαφέρον θα βοηθήσει και τον απολυμένο, καθώς θα νιώσει πως υπάρχουν γύρω του άνθρωποι που τον στηρίζουν και δεν είναι μόνος του σε αυτή την προσπάθεια, αλλά και εσάς που θα αισθανθείτε πως συνεισφέρετε θετικά σε αυτή την κατάσταση. Σίγουρα δεν φταίτε εσείς, που κάποιος έχασε τη δουλειά του και θα πρέπει να το καταλάβετε, καθώς εσείς δεν μπορούσατε να κάνετε κάτι για αυτό. Κάντε όμως αυτό που μπορείτε: δείξτε στον πρώην συνάδερφό σας πως οι ανθρώπινες σχέσεις συνεχίζουν να υπάρχουν και πέρα από τις επαγγελματικές.
• Καθησυχάστε το άγχος σας, δημιουργώντας ένα πλάνο δράσης για το πώς θα μπορούσατε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση σε περίπτωση που το σενάριο της δικής σας απόλυσης, βγει αληθινό. Όταν ήδη έχουμε επεξεργαστεί μία κατάσταση, είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι και έτσι θα μπορέσουμε να λειτουργήσουμε πιο αποτελεσματικά και ψύχραιμα όταν έρθουμε αντιμέτωποι με το ίδιο το γεγονός. Άλλωστε αν κάτι είναι να συμβεί, θα συμβεί. Το να σαμποτάρουμε τον εαυτό μας όσο εμείς συνεχίζουμε να εργαζόμαστε, δεν βοηθάει. Το μόνο που καταφέρνουμε είναι να δημιουργούμε προβλήματα στον εαυτό μας και να ρίχνουμε την απόδοσή μας, γινόμενοι έτσι λιγότερο ανταγωνιστικοί.
• Αντιμετωπίστε τον αυξημένο όγκο εργασίας ως μία ευκαιρία για εσάς να αναπτύξετε νέες δεξιότητες. Άλλωστε κρατώντας το μυαλό σας απασχολημένο δημιουργικά, το αποτρέπετε να στραφεί σε αρνητικές σκέψεις, οι οποίες δεν βοηθούν σε καμία περίπτωση. Για να αντιμετωπίσετε αυτή τη νέα κατάσταση, χρειάζεστε αισιοδοξία, για να πάρετε δύναμη, και σίγουρα βλέποντας θετικά την ανάθεση σε εσάς νέων εργασιών θα καταφέρετε περισσότερα από το να διατηρείτε αρνητική στάση.

Όπως λέει η Maya Angelou, «Αν δεν σου αρέσει κάτι, άλλαξέ το. Αν δεν μπορείς να το αλλάξεις, άλλαξε τη στάση σου απέναντί του». Οι απολύσεις είναι κάτι δυσάρεστο, το οποίο τις περισσότερες φορές εμείς δεν μπορούμε να επηρεάσουμε. Μπορούμε όμως να αλλάξουμε τη στάση μας και να συνειδητοποιήσουμε ότι η ζωή συνεχίζεται και εμείς πρέπει να κάνουμε ότι καλύτερο μπορούμε για τη συνέχειά της και για τον εαυτό μας.

	Η Βαλεντίνα Κόρδη είναι Προπονήτρια Ζωής & Εργασίας (Work & Life Coach) για Διοικητικά Στελέχη. Με πιστοποιημένες σπουδές στον τομέα του Mind Programming καθώς και σπουδές στον τομέα της Διοίκησης Επιχειρήσεων και HR Management και αντίστοιχη πολυετή εργασιακή εμπειρία, στηρίζει τους επαγγελματίες Διοίκησης στην επίτευξη των επαγγελματικών και προσωπικών τους στόχων. Δείτε την ιστοσελίδα της εδώ.