Οι 4 στόχοι του Κωνσταντίνου Ζέρβα για την πόλη με αστική ιστορία 24 αιώνων

Μία πόλη κόμβος δεν μπορεί να υποστηρίζει τη μονοκαλλιέργεια, έχει την ικανότητα να βλέπει μακριά και να μπορεί να προσβλέπει την ανάπτυξή της μέσω πολλαπλών πεδίων που είναι αλληλένδετα και αλληλοϋποστηριζόμενα.

Ο Δήμαρχος της Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας στο πλαίσιο του Αφιερώματος "Θεσσαλονίκη Ανάτυξη σε Πέντε Πυλώνες" συζητά με το epixeiro.gr για τις πρωτοβουλίες του σχετικά με τους εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης που προϋποθέτουν αλλαγή συνηθειών, για μία στρατηγική μετεξέλιξη της πόλης που επιδρά στις καθημερινές δραστηριότητες, για τους τέσσερις στόχους του.

Το μότο του συνοψίζοντας τις προτεραιότητες της θητείας του, «καθημερινότητα και υποδομές».

Η Θεσσαλονίκη του χτες, του σήμερα, του αύριο. Η πορεία της μέσα στο χρόνο. Πώς την οραματίζεστε την πόλη αυτή που σε κάθε της γειτονιά ξετυλίγεται μια ιστορία, όπου κάθε γειτονιά έχει το δικό της χαρακτήρα, το δικό της χρώμα, τις δικές της γεύσεις; Την πόλη που σαν την περπατήσεις ήρεμα θα συναντήσεις έναν πολιτισμό με ποίκιλλα στοιχεία, την πόλη που θα σε κάνει να την γνωρίσεις και να την αγαπήσεις;

Η Θεσσαλονίκη είναι όλα αυτά και πολλά περισσότερα. Είναι μια πόλη με αδιάλειπτη αστική ιστορία είκοσι τεσσάρων αιώνων, πόλη σημαντική οικονομικά και εμπορικά, κοσμοπολίτικη, πόλη πολυπολιτισμική και ανοιχτή -συγχρόνως και πεδίο εξελίξεων ανά τους αιώνες. Όλοι συμφωνούμε στις πολλές δυνατότητες, στα συγκριτικά πλεονεκτήματα, αλλά και στις υστερήσεις και στα προβλήματά της. Και σαφέστατα πρέπει να αλλάξουν πολλά πράγματα, ώστε να αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες. Η δική μας πρόταση προκρίνει την επένδυση στις υποδομές, στη μετεξέλιξή της σε έξυπνη πόλη αλλά και στην αναβάθμιση της καθημερινότητας.

Τέλος σε ό,τι αφορά τις γειτονιές της, αυτές είναι ξεχωριστές. Κάθε μία κρύβει μια ξεχωριστή ιστορία ως ψηφίδα σε ένα ψηφιδωτό με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.

Στοχεύουμε με το πέρας αυτού του ιστορικού κύκλου και μέσα από αναπλάσεις και εμβληματικές παρεμβάσεις η Θεσσαλονίκη να μπορεί να κοιτάει στα μάτια πολλές ευρωπαϊκές πόλεις και αυτό με τη σειρά του να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες. Μπορεί και πρέπει η Θεσσαλονίκη να γίνει ένας δεύτερος αστικός εθνικός πόλος ανάπτυξης.

Τι έχει περισσότερο ανάγκη σήμερα αυτή η πόλη, οι άνθρωποι της; Χρειάζονται μεταρρυθμίσεις, για να υποδεχτεί το αύριο η Θεσσαλονίκη;

Η πόλη χρειάζεται αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία. Και αμέσως μετά φιλοδοξίες και σχέδιο. H Θεσσαλονίκη χρειάζεται νίκες, για να αποτινάξει την αίσθηση της ματαιότητας, την εδραιωμένη αντίληψη υστέρησης. Είναι κοινή πεποίθηση ότι η Θεσσαλονίκη έχει πληθώρα αναξιοποίητων πλεονεκτημάτων που, εάν πράγματι αξιοποιηθούν, μπορούν να αλλάξουν άρδην τα δεδομένα. Είναι ρεαλιστική η προσδοκία ανάδειξης της πόλης μας σε αυτό που μπορεί να γίνει. Μια πόλη-κόμβος, που θα χαίρεσαι να ζεις, να εργάζεσαι, να δημιουργείς σε αυτήν.

Στην ερώτηση «με ποιο τρόπο μπορεί να αλλάξει το κλίμα και στη θέση της διστακτικότητας και της αμφιβολίας να έρθει η πίστη και η θέληση» υπάρχει μόνο μία απάντηση: Δουλειά, δουλειά, δουλειά. Σχέδιο επιμονή, υπομονή και όρεξη για δημιουργία. Μαγικές συνταγές δεν υπάρχουν.

Τι θα λέγατε ότι αποτελεί ορόσημο για την ανάπτυξη της πόλης; Η ΔΕΘ; Ο τουρισμός; Η βιομηχανία;

Δεν είμαι υπέρμαχος της μονοκαλλιέργειας. Μια τέτοια αντίληψη είναι ξεπερασμένη. Υποστηρίζω ότι μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη μπορεί και πρέπει να επενδύει σε πολλά και διαφορετικά πεδία. Άλλωστε πολλά από αυτά είναι αλληλένδετα και αλληλοϋποστηριζόμενα. Για παράδειγμα η αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και συνεπακόλουθα η αύξηση του εισοδήματος περνά μέσα από τις επενδύσεις σε υποδομές, το αστικό περιβάλλον, τις συγκοινωνίες. Η στρατηγική μετεξέλιξης της πόλης σε smart city επιδρά σε όλες τις λειτουργίες της, επιδρά στην καθημερινότητα, αλλά ταυτόχρονα μέσω των big data μπορεί να τροφοδοτήσει πανεπιστημιακά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα, ιδιωτικές επιχειρήσεις με «πρώτη ύλη» για καινοτομία, έρευνα και παραγωγή -έως και βιομηχανική.

Έτσι αντιλαμβάνομαι μια ιδανική διάρθρωση της οικονομίας και εκτιμώ ότι αυτό είναι ένα βιώσιμο μοντέλο προς το οποίο πρέπει να κινηθούμε. Αυτό δεν ακυρώνει συγκριτικά μας πλεονεκτήματα -αυτά παραμένουν και αξιοποιούνται. Εμπλουτίζει όμως το μείγμα της οικονομικής δραστηριότητας, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας με καλούς μισθούς και για τη νέα γενιά.

Πώς αγκαλιάζουν οι Θεσσαλονικείς τις νέες πρωτοβουλίες, όπως τη δέσμη κινήτρων για την ενίσχυση του εναλλακτικού τρόπου μετακίνησης; Πώς είδαν και πώς βλέπουν το ποδήλατο, ως αλλαγή τρόπου διαβίωσης; Τι άλλο σχεδιάζετε για την ολοκλήρωση του έργου;

Κάθε αλλαγή στην αρχή ξενίζει. Ξεβολεύει και παραξενεύει τον κάτοικο. Όμως χρέος κάθε ηγεσίας είναι μέσα από αλλαγές, μέσα από παρεμβάσεις να αναλάβει την μετεξέλιξη της πόλης. Όταν θαυμάζουμε και ζηλεύουμε άλλες πόλεις για την ποδηλατοκίνηση, για τη βιώσιμη κινητικότητά τους, για τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, τα εναλλακτικά μέσα μετακίνησης, τις ωραίες γειτονιές με ευταξία και χρηστικό αστικό εξοπλισμό, πώς νομίζετε ότι το πετυχαίνουν;

Αν δεν είμαστε διατεθειμένοι να αλλάξουμε συνήθειες, να βελτιώσουμε τις υποδομές, πώς θα φτάσουμε στα επίπεδα που θέλουμε; Εμείς μέσα στην πανδημία αποφασίσαμε να προσθέσουμε νέα χιλιόμετρα στο δίκτυο ποδηλατοδρόμων, με τελικό στόχο να ενώσουμε την πόλη από το ένα άκρο στο άλλο. Σχεδόν διπλασιάσαμε το υπάρχον δίκτυο και προγραμματίζουμε την αναβάθμιση του παλιού. Από το 2009 κανείς δεν είχε ασχοληθεί με το ζήτημα αυτό. Ήδη ο ποδηλατόδρομος στη Λεωφόρο Νίκης τυγχάνει της αποδοχής όλης της πόλης και έχει διαμορφώσει μια νέα πραγματικότητα.

Τι ρόλο παίζουν οι υποδομές στην ανάπτυξη της πόλης και στην προσέλκυση επενδύσεων;

Οι υποδομές βρίσκονται στον πυρήνα της πρότασης μας. Εάν μου λέγατε να συνοψίσω τις προτεραιότητες της θητείας μου, θα σας έλεγα «καθημερινότητα και υποδομές». Αυτή είναι η αντίληψη που έχουμε για την εξέλιξη της πόλης. Η Θεσσαλονίκη έχει ανάγκη από έργα υποδομής, για να καλύψει το χαμένο έδαφος, για να αξιοποιήσει σειρά συγκριτικών πλεονεκτημάτων και να προσφέρει ένα αξιόλογο επίπεδο διαβίωσης σε κατοίκους, επισκέπτες και επενδυτές.

Και βέβαια μια τέτοια θετική εξέλιξη επιδρά άμεσα και στη δυνατότητα της πόλης να προσελκύσει επενδύσεις, να μπει στον χάρτη μεγάλων εταιρειών και να γίνει τόπος εγκατάστασης επιχειρήσεων -ελληνικών και ξένων. Ήδη η Pfizer έχει κάνει το πρώτο βήμα, η Deloitte µε τη δημιουργία του πρότυπου κέντρου τεχνογνωσίας Deloitte Alexander Competence Center, ενώ εμείς ως Δήμος Θεσσαλονίκης συνεργαζόμαστε με τη CISCO. Στηρίζουμε, παράλληλα, το μεγάλο εγχείρημα για την κατασκευή και λειτουργία του Διεθνούς Τεχνολογικού Κέντρου (Thess InTec). Υπάρχει σημαντική κινητικότητα που είναι βέβαιο ότι θα πολλαπλασιαστεί εάν ολοκληρωθούν μια σειρά μεγάλων έργων. Το αεροδρόμιο, το μετρό, το λιμάνι, οι οδικοί άξονες, ο εκσυγχρονισμός του σιδηροδρόμου, αλλά και οι αστικές αναπλάσεις δημιουργούν ένα έδαφος πρόσφορο και ελκυστικό.

Θα βλέπατε την πόλη ως εμπορικό και τουριστικό κέντρο των Βαλκανίων;

Θεωρώ ότι η Θεσσαλονίκη το έχει ήδη κατακτήσει αυτό, αλλά δεν πρέπει να μείνει σε αυτά τα επίπεδα. Εχθρός του καλού είναι το καλύτερο και στόχος δικός μας ο εμπλουτισμός του ρόλου της πόλης στο διεθνή καταμερισμό εργασίας και οικονομικής δραστηριότητας. Εδώ θέλω να τονίσω ότι δεν πρέπει να εφησυχάσουμε, καθώς τα Βαλκάνια και πολλές πόλεις σε αυτήν την ευρύτερη περιοχή αναπτύσσονται δυναμικά. Αν δει κανείς το ΑΕΠ των χωρών αυτών λίγα χρόνια πριν και το συγκρίνει με το σημερινό, θα καταλάβει πολλά. Οι πόλεις μεταξύ τους ανταγωνίζονται, διεκδικούν, απευθύνονται στους ίδιους καταναλωτές, στοχεύουν στην προσέλκυση ίδιων ή παρεμφερών επιχειρήσεων. Το περιβάλλον είναι δυναμικό και όχι στατικό και εμείς οφείλουμε όχι απλά να παρακολουθούμε την εξέλιξη, αλλά ιδανικά να είμαστε ένα βήμα μπροστά.

Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας και τα αμέσως επόμενα σχέδια σας;

Προτεραιότητα είναι η βελτίωση της καθημερινότητας. Μικρές και μεγάλες παρεμβάσεις, άμεσες που βελτιώνουν τη ζωή και τη λειτουργικότητα της πόλης. Αυτό γίνεται ήδη σε μια σειρά ζητημάτων. Καθαριότητα, κυκλοφοριακό, ασφαλτοστρώσεις και πεζοδρομήσεις, φροντίδα του αστικού περιβάλλοντος σε μικρές κλίμακες.

Από εκεί και πέρα, επαναλαμβάνω με επιμονή: υποδομές. Μεσαία και μεγάλα έργα, δημόσια, δημοτικά ή ιδιωτικά, επιτάχυνση εργασιών, ολοκλήρωση και προγραμματισμός για την επόμενη δεκαετία.

Η πόλη μπορεί και πρέπει να καλύψει το χαμένο έδαφος και παράλληλα να κερδίσει το στοίχημα της εξέλιξής της σε μια ευρωπαϊκή μητρόπολη.